حنان حارت

مراکش- سکته مغزی تنها یک وضعیت اضطراری پزشکی نیست، بلکه یک بحران اجتماعی و بهداشتی است که آسیب‌پذیری زنان را تشدید می‌کند. هر دقیقه تأخیر در درخواست درمان می‌تواند به از دست دادن توانایی حرکت یا صحبت و حتی زندگی بیمار منجر شود، و این امر آگاهی‌رسانی زودهنگام و اقدامات پیشگیرانه را به یک ضرورت روزانه در برابر این «خطر خاموش» تبدیل می‌کند.

در مراکش، جایی که هر ساله هزاران مورد سکته مغزی ثبت می‌شود، مؤسسه سنجش سلامت و ارزیابی، سالانه حدود ۵۲,۵۶۱ مورد سکته مغزی را ثبت کرده است که منجر به مرگ ۳۶,۵۰۸ نفر شده است. این آمار اهمیت آگاهی‌رسانی زودهنگام و مداخله سریع را به‌عنوان اولین خط دفاعی برای نجات جان افراد و کاهش عوارض برجسته می‌کند، و آموزش سلامت را به یک ضرورت فوری برای حفاظت از زنان و خانواده‌هایشان در برابر این «خطر خاموش» تبدیل می‌کند.

 

اهمیت آگاهی زودهنگام

ربیعه علوی، معلم ۵۲ ساله اهل کازابلانکا، گاهی اوقات از سردردهای ناگهانی و بی‌حسی در دست راست خود رنج می‌برد، اما این علائم را به خستگی طبیعی به دلیل فشار کار و مسئولیت‌های خانوادگی نسبت می‌داد.

یک سال پیش، هنگام تدریس، دچار ضعف ناگهانی در پای خود و در مشکل در صحبت کردن شد. او بلافاصله به بیمارستان مراجعه نکرد، که این امر منجر به تأثیر جزئی در حرکت و گفتار او شد. ربیعه علوی، پس از مراجعه به پزشک و انجام توان‌بخشی، توانست به سر کار خود بازگردد. او می‌گوید: «اگر زودتر علائم را می‌شناختم و بلافاصله به بیمارستان مراجعه می‌کردم، نتایج بسیار بهتر بود. حالا می‌دانم هر دقیقه اهمیت دارد و همواره مراقب سلامتی خود هستم.»

این داستان بر اهمیت رسیدگی پزشکی زودهنگام و مداخله سریع تأکید می‌کند و همچنین به چالش‌های اجتماعی مانند تعهدات خانوادگی و کاری که باعث تأخیر در درخواست مراقبت پزشکی و افزایش خطر عوارض می‌شود، اشاره دارد. دکتر بهیجه عسری نیز با تأکید بر مراجعه سریع به بیمارستان در صورت سکته مغزی، گفت: «مداخله زودهنگام، چه با مراجعه سریع به بیمارستان یا مرکز اورژانس سلامت، عامل تعیین‌کننده‌ای برای نجات جان افراد، به‌ویژه برای زنانی که اغلب به دلیل مشغله خانوادگی و کاری، مراجعه به پزشک را به تأخیر می‌اندازند، است.»

 

سکته مغزی مسابقه‌ای با زمان است

دکتر بهیجه عسری توضیح داد که سکته مغزی تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل قرار دارد که برخی از این عوامل بین مردان و زنان مانند فشار خون بالا، دیابت، اختلالات قلبی، سیگار کشیدن و چاقی مشترک است. همچنین عواملی مختص زنان، مانند تغییرات هورمونی، حاملگی، زایمان، استفاده از قرص‌های ضد بارداری و یائسگی وجود دارد. برخی از این عوامل را می‌توان با پیروی از سبک زندگی سالم کنترل کرد، در حالی که برخی دیگر مانند سن یا سابقه خانوادگی قابل تغییر نیستند. بنابراین پیشگیری و آگاهی زودهنگام دو گام اساسی هستند.

بهیجه عسری بر ضرورت مراقبت از هرگونه تغییر ناگهانی در تعادل، مانند ضعف یک اندام، دشواری در صحبت کردن، سردرد شدید غیرعادی یا تغییر ناگهانی در بینایی تأکید کرد و گفت که شناسایی زودهنگام این علائم و مراجعه فوری به نزدیک‌ترین مرکز بهداشتی می‌تواند تفاوت بزرگی در نتایج درمان ایجاد کند.

 

چالش‌های اجتماعی و بهداشتی

واقعیت در مراکش نشان می‌دهد که زنان اغلب بیشتر از مردان تحت تأثیر زمان لازم برای دریافت درمان و تشخیص زودهنگام قرار می‌گیرند، که این مسئله ناشی از عواملی اجتماعی مانند مسئولیت‌های خانوادگی، محدودیت در رفت و آمد و آگاهی ناکافی از علائم است.

کارشناسان تأکید می‌کنند که آموزش مستمر سلامت می‌تواند به‌طور قابل توجهی میزان مرگ و ناتوانی ناشی از سکته مغزی را کاهش دهد. بهیجه عسری برای پیشگیری، کنترل فشار خون و قند خون، پیروی از رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی به‌طور منظم، کاهش استرس روانی و وزن سالم را توصیه کرده و گفت: «آموزش سلامت در بین زنان یک گام اساسی برای پیشگیری است؛ وقتی زن علائم اولیه را بشناسد، می‌تواند خود و خانواده‌اش را از پیامدهای جدی محافظت کند.»

وی با اشاره به اینکه سکته مغزی دومین علت مرگ‌ومیر و ناتوانی در جهان است، گفت: داده‌های سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد که زنان پس از یائسگی، به ویژه هنگامی که دسترسی به درمان زودهنگام به تاخیر می‌افتد، بیشتر در معرض عوارض قرار دارند. مراکش از طریق کمپین‌های آگاهی‌بخشی خود، نمونه‌ای در پیشگیری و مراقبت‌های بهداشتی است و تمرکز آن بر زنانی است که اغلب در درخواست کمک پزشکی تعلل می‌کنند.

بزرگ‌ترین چالش همچنان انتقال آگاهی به شیوه‌های روزمره برای تشخیص و درمان سریع است، چرا که هر دقیقه در زندگی بیمار اهمیت دارد.