زندگی در خودرو؛ راهکار یک زن غزه‌ای برای بازیابی خصوصیت و امنیت
در غزه، بی‌توجهی به حقوق و نیازهای اساسی زنان، دستیابی آنها به ملزومات اولیه زندگی را به چالش کشیده است. این وضعیت، تأثیرات عمیقی بر جنبه‌های اجتماعی، اقتصادی و روانشناختی زندگی آنها در اردوگاه‌ها و مکان‌های اسکان موقت بر جای گذاشته است.
نغم کراجه
غزه - ماجده قدیح، به ناچار خودروی خصوصی‌اش را به یک خانه موقت مبدل ساخته است، مکانی که اندکی آسایش و حریم خصوصی به او می‌بخشد. این در حالی است که جنگ همچنان در نوار غزه ادامه دارد، باعث شده تا هزاران زن و کودک در اردوگاه‌های پناهندگان و مراکز اسکان موقت، دچار رنج و سختی شوند.
در طی شش ماه گذشته که جنگ در غزه بی‌وقفه ادامه یافته است، زنان بسیاری به دنبال راهکارهایی برای تأمین امنیت و حفظ حریم خصوصی خود بوده‌اند. ماجده قدیح، ۵۵ ساله، نیز به دلیل شدت گرفتن اوضاع و از دست دادن خانه‌اش در عبسان کبیره، آواره شد و به مرکز اسکان موقت تل سلطان در رفح پناه برده است.
ماجده قدیح در خصوص سفر پرمخاطره آوارگی خود بیان می‌کند: «در هفتم اکتبر ۲۰۲۳، به یکباره در میانه وقایع نظامی وحشتناکی که در سرتاسر نوار غزه رخ داد، از خواب بیدار شدم. نیروهای اسرائیلی ما را به تخلیه اجباری خانه‌هایمان وادار ساختند، و من ناگزیر به مجتمع پزشکی ناصر در خان یونس آواره شدم، جایی که سه ماهی را در سرمای سخت و شرایط زندگی نامناسب سپری کردم. با وخیم‌تر شدن شرایط امنیتی، مجبور به پناه بردن به دانشگاه الاقصی شدم، در حالی که بمباران و تهدیدها همچنان ادامه داشت.»
او در ادامه اظهار داشت: «پس از سپری کردن تقریبا یک ماه در دانشگاه الاقصی و زندگی در خودروی شخصی‌ام، سفر طاقت‌فرسای آوارگی من به پایان نرسید. شدت یافتن جنگ، بمباران‌ها و درگیری‌ها مرا وادار ساخت تا رهسپار شهر رفح شوم، بدون آنکه مقصد مشخصی در ذهن داشته باشم. در آن زمان، از میان اجساد و مجروحان فراوانی که بر زمین افتاده بودند و هرج و مرج و ویرانی حاصل از عملیات زمینی و هوایی عبور کردم.»
او تأکید کرد که به صورت تنها و دور از فرزندانش که به خارج از کشور مهاجرت کرده‌اند، زندگی می‌کند و حمل و نقل وسایل شخصی و ضروری‌اش در طول دوره‌ی آوارگی با چالش‌هایی همراه بوده است. او نیز، مانند بسیاری از زنان دیگر، از تأثیرات جنگ و سیاست‌های سرکوب‌گرانه‌ای که زنان را مستقیماً هدف قرار می‌دهند، رنج می‌برد. یکی از مشکلاتی که با آن مواجه است، خستگی شدید جسمانی و روانی ناشی از خوابیدن طولانی‌مدت در خودرویش طی شش ماه جنگ است.
او توضیح داد که تلاش می‌کند با مطالعه‌ی رمان‌ها و کتاب‌ها، ساعات طولانی نشستن درون خودرو و دشواری‌های پیش رو را کاهش دهد. علاوه بر این، او فعالیت‌هایی چون آشپزی، خوابیدن و پذیرایی از مهمانان را در فضای محدود خودرویش انجام می‌دهد، این انتخاب به دلیل کمبود شدید چادر صورت گرفته است. وی می‌افزاید در ابتدا با انتقادات فراوانی مواجه شده است به خاطر این ایده که یک زن در خودروی خود بخوابد و زندگی کند: «این کار در آغاز آسان نبود، اما تصمیم گرفتم که در هر حالتی از بمباران یا درگیری غیرمنتظره، در خودروی خود باقی بمانم.»
او بیان کرد که زنان در غزه با استقامت و تلاش پیگیرانه، در برابر شرایط دشواری که بر آنها تحمیل شده است مقاومت می‌کنند و درد ناگواری را به جان می‌خرند. با داشتن عزم و اراده‌ای مستحکم، آنها با جرایم و مصائب ناشی از جنگ روبرو می‌شوند. «با وجود خشونت و ظلمی که زنان متحمل می‌شوند، زن فلسطینی با قدرت، عزم و اراده‌ای استوار، همانند صخره‌ای در برابر امواج، با سربلندی ایستادگی می‌کند.»
ماجده قدیح تأکید کرد که زنان و کودکان در شرایط کنونی، در معرض خطرات جدی آسیب‌های جسمی و جنسی قرار دارند، به ویژه در مناطقی که به دلیل تصمیمات نظامی اسرائیل برای تخلیه، با ازدحام بیش از حد مواجه شده‌اند. این جنگ تخریب‌گر نه تنها باعث افزایش خشونت خانگی و سوءاستفاده شده است، بلکه بسیاری از زنان را نیز در معرض زندگی در شرایطی قرار داده که کرامت انسانی آنها را زیر پا می‌گذارد. نبود زیرساخت‌های مناسب در اردوگاه‌ها و مراکز اسکان موقت، همراه با کمبود خدمات بهداشتی، آنها را در معرض خطر بیماری‌ها و آسیب‌هایی قرار داده که به دلیل عدم دسترسی به مراقبت‌های درمانی مناسب، اغلب درمان نمی‌شوند.
به علاوه، ماجده قدیح توضیح داد که زنان و کودکان مقیم اردوگاه‌های پناهندگی و مراکز اسکان موقت، در شرایط دشواری زندگی می‌کنند که امنیت و مراقبت کافی را فراهم نمی‌کند. این شرایط، آنها را با چالش‌ها و مشکلات متعددی روبرو می‌سازد که تأثیر قابل توجهی بر زندگی و آینده‌شان دارد.
او در تشریح گفت: «زنان با مجموعه‌ای از چالش‌ها مواجه هستند، از جمله از دست دادن حریم خصوصی، محدودیت در آزادی حرکت و زندگی در محیط‌های آلوده و نامناسب. آنها در شرایط بحرانی، در چادرهایی با تراکم جمعیت بالا و فاقد امنیت زندگی می‌کنند که حریم خصوصی‌شان را به طور کامل سلب می‌کند. علاوه بر این، این شرایط، محدودیت‌هایی بر آزادی حرکت و تردد آنها در اردوگاه‌ها و مراکز اسکان موقت وضع می‌کند.»
او تصریح کرد: «تمام زنان در غزه، در شرایط دشواری مملو از ترس، خستگی و زحمت برای سازماندهی زندگی خود تحت شرایط ستم‌آمیز به سر می‌برند. حقوق و حریم خصوصی آنها به صورت آشکار نقض شده و از بهره‌مندی از حقوق و زندگی طبیعی خود، همچون دیگر زنان جهان، محروم شده‌اند. نمی‌توانم درک کنم که زنان چه خطایی مرتکب شده‌اند که باید چنین بار سنگینی را به دوش بکشند.»
او با تأکید گفت: «وضعیت زنان و دختران در اردوگاه‌های آوارگان و مراکز اسکان موقت نوار غزه، وضعیتی بسیار نگران‌کننده و فاجعه‌بار است که به دخالت فوری و مؤثر نیاز دارد. این مداخله باید به منظور فراهم کردن حمایت و مراقبت‌های ضروری صورت گیرد تا شرایط زندگی آنها بهبود یابد و حقوق قانونی‌شان که توسط قوانین بین‌المللی تضمین شده، به آنها بازگردانده شود.»
در پایان اظهاراتش، ماجده قدیح از سازمان‌های بین‌المللی مرتبط با حقوق زنان خواست که مسئولیت‌های خود را نسبت به وضعیت زنان در غزه به عمل آورده و اقدامات حمایتی مؤثری را اجرایی کنند. او بر اهمیت اتخاذ اقداماتی برای رسیدگی به وضعیت زنان تنها و سرپرست خانوار تأکید ورزید. همچنین، ماجده سازمان ملل متحد و دادگاه بین‌المللی دادگستری را به انجام همکاری‌های لازم و صدور دستورات قاطع برای وادار کردن طرفین درگیر به توقف فوری درگیری‌ها فراخواند.
ماجرای ماجده قدیح به خوبی تصویرگر رنج و مشقات زنانی است که در اردوگاه‌های آوارگی و مراکز اسکان موقت زندگی می‌کنند، جایی که با شرایط دشوار جنگی مواجه هستند. این داستان، چالش‌ها و مسائل متعددی را که از از دست دادن امنیت محل سکونت گرفته تا کمبود حیاتی منابع ابتدایی مانند آب، غذا، و دارو را تجربه می‌کنند، بازگو می‌کند، همه در حالی که از دخالت و حمایت بین‌المللی مناسب و اجرای عادلانه قوانین و پروتکل‌ها محروم مانده‌اند.