زندان قرچک؛ چهرهی کریه سیاستهای سرکوبگرانه علیه زنان
در عرض تنها ده روز، دو زندانی تحت شرایطی مبهم در زندان قرچک ایران درگذشتند؛ گزارشهای حقوق بشری حاکیاند که زندانیان زن در معرض شکنجه سیستماتیک قرار دارند که پرسشهای فوری دربارهی واقعیت وضعیت درون این زندان را مطرح میکند.

بریوان ایناتچی
زندان قرچک که در جنوب شرق تهران واقع است، یکی از بدنامترین زندانهای زنان در ایران به شمار میرود. زندانیان سیاسی، فعالان و معترضان تحت شرایط بسیار سخت در این زندان بهسرمیبرند. این زندان که سالها به خاطر نقض حقوق بشر مورد توجه رسانهها بود، بار دیگر توجه افکار عمومی را با مرگهایی که اخیراً در آن رخ دادهاند، به خود جلب کرده است.
قتل خاموش روش دیگری از اعدام
در هفتههای اخیر، زندانی سیاسی «سمیه رشیدی» پس از اینکه از درمان محروم شد و مراقبت پزشکی برای او فراهم نشد به کما رفت؛ او پس از یازده روز مبارزه وفات یافت. پیشتر نیز زندانیای به نام «سودابه اسدی» که در زندان قرچک ورامین به اتهامات مالی بازداشت شده بود و از بیماریهای مزمن رنج میبرد، در روز پانزدهم سپتامبر جاری به دلیل عدم ارائهی مراقبتهای درمانی درگذشت. این مرگها نشان میدهند که محرومیت سیستماتیک از حق دریافت درمان، تبدیل به شکلی از اعدام خاموش شده است.
ابزاری برای انتقام از خیزش «ژین ژیان آزادی»
سرکوب سیستماتیک رژیم ایران به ویژه پس از قیام «ژین ژیان آزادی» که پس از قتل «ژینا امینی» آغاز شد و به ایران گسترش یافت، افزایش یافته است. این خیزش رژیم را بر آن داشت تا حملاتش را بر زنان و مردم تشدید کند. در حالی که هزاران نفر در خیابانها شعارهـای آزادی سر میدادند، دولت ایران دست به بازداشتهای گسترده زد تا این فریادها را خاموش کند؛ زندانها پر شدند و زنان و جوانان به طور سیستماتیک هدف قرار گرفتند، و زندان قرچک به نماد آشکاری برای پیادهکردن این سیاستها بدل گردید.
انزوا و شکنجه زندانیان زن
زندانیان زن در این زندان با بدرفتاری، خشونت و انزوا مواجهاند. آنان از حق ملاقات، برقراری تماس تلفنی و ارتباط با خانوادهها و وکلایشان محروم میشوند. بسیاری از زنان مجبورند در معرض فشارها و تهدیدهای نیروهای امنیتی زندان باشند. همچنین، محرومیت آنها از مراقبتهای درمانی تأثیر مستقیمی بر حق حیاتشان دارد.
ابزاری برای سرکوب قیام «ژین ژیان آزادی»
سازمانهای بینالمللی حقوق بشر گزارشهای متعددی دربارهی زندان قرچک منتشر کردهاند و عفو بینالملل و دیدهبان حقوق بشر شرایط این زندان را «غیرانسانی» و «تحقیرآمیز» توصیف کردهاند. با وجود این اعتراضات، رژیم ایران از سیاستهای سرکوبگرانهاش عقبنشینی نکرده است. از دید حکومت، قرچک نه صرفاً یک زندان، بلکه ابزاری برای سرکوب خیزش «ژین ژیان آزادی» است که زنان آن را هدایت میکنند.
قیام ادامه دارد؛ فریاد آزادی در زندانها طنینانداز است
زندانیان زن در قرچک با تمامی اشکال سرکوب، شکنجه و خشونتی که نظام مردسالار اعمال میکند، مقاومت میورزند. صدایی که امروز برخاسته است، تنها صدای سمیه رشیدی نیست، بلکه صدای همهی زندانیان زن است، تا نشان دهند که مطالبات آزادی که در خیابانها در قیام «ژین ژیان آزادی» مطرح شد، پشت دیوارهای زندانها نیز ادامه دارد.
رژیم ایران گمان میکند با افزایش شدت سرکوب میتواند جامعه را ساکت کند؛ اما هر مرگ و هر مقاومتی در قرچک بار دیگر به ما یادآور میشود که صدای آزادی تا چه اندازه قدرتمند است.
در شرایط نظامی مردسالار که آزادی زن را محدود میکند، او را از زندگی محروم میسازد و او را با مرگ در زندانها مواجه میکند، مبارزه مشترک زنان به یک مسئلهی قطعی بدل میشود. بنابراین، زنان جهان باید بپرسند: چه بر سر زندانهایی آمده است که به اتاقهای شکنجه تبدیل شدهاند؟