ساریا دنیز

مرکز خبر- ترکیه در ماه می، یک دوره انتخاباتی "تاریخی" را تجربە کرد. حزب عدالت و توسعه که در چهاردهم اوت دو هزار و یک میلادی تأسیس شد و از زمان برگزاری انتخابات عمومی در سوم نوامبر دو هزار و دو همچنان در قدرت باقی مانده است. در تمام دوران حکومت خود بە خاطر سیاست‌های اقتصادی‌اش شهرت کسب کرد، همواره با اعلام" اصلاحات در حوزەی اقتصاد"، ادعای رشد و رفاە زندگی مردم را داشتە، و این در حالی می‌باشد  کە این سیاست‌ها تاثیری معکوس بر زندگی مردم و زنان گذاشتە است.

 

نظرات تحلیلگران در این بارە

 

اقتصاددانان ترکیە اذهان داشتند کە عملکردهای حزب عدالت و توسعە درباره اقتصاد به طور کامل در تضاد با ادعاهای عنوان شدە می‌باشد. بر اساس تحلیل‌ها، ترکیه یکی از کشورهایی است که در سال‌های اخیر عملکرد بسیار ضعیفی در حوزە اقتصاد داشته است. اما این وضعیت در صندوق‌های انتخابات بە شکلی کە انتظار می‌رفت، منعکس نشدە است. عده‌ای دلیل این امر را تفاوت در بازتاب بحران در مناطق شهری و روستایی می‌دانند. از سوی دیگر، برخی بر این باوردند کە لفاظی‌های امنیتی حزب عدالت و توسعه، رای دهندگان محافظه کار و ملی گرا را با وجود همه مشکلات اقتصادی، به خود جذب کردە است. البته در این خصوص نظریەهای زیادی مطرح شدە است، اما تنها مسئالەایی کە بە وضوح روشن می‌باشد  این است که فقر در کشور بە طرز چشمگیری  در حال افزایش است. علاوه بر این، پس از اعلام نتایج انتخابات، سرعت سقوط ارزش لیر ترکیه در برابر دلار، افزایش یافتە است. تقریباً هر روزە شاهد نشر خبرهایی با عنوان " دلار رکورد خود را شکست" توسط خبرگزاری‌ها هستیم. تورم سه رقمی است و بدهی های خارجی افزایش یافتە است کە این وضعیت باعث گران شدن مایحتاج خانوار، کاهش قدرت خرید و بددتر شدن شرایط افرادی کە دستزمزدشان کفاف زندگی‌شان را نمی‌دهد، شدە است.

تعیین دستمزد حداقلی و همچنین روند صعودی  افزایش نرخ دلار سبب شدە است کە تلاش‌های بازنشتگانی کە درخواست افزایش حقوق و پاداش را دادە بودند و همچنین زنانی کە با دستمزدی به اندازە نصف دستمزد مردان در شغل‌های نا امن مشغول کار هستند، بی اثر بماند. در واقع، کارشناسان پیش بینی کردند که حتی با وجود تغییر قدرت حاکمیت در انتخابات، باز هم نجات اقتصاد از چاه تاریکی که در آن افتاده است، آسان نخواهد بود. حزب عدالت و توسعه و متحدان آن، که تقریباً در همه زمینه‌های کشور ویرانی‌های عمیقی بە جای گذاشتەاند، کارگران فقیر را با "تقدیر" خود تنها می‌گذارند. به نظر می رسد تحمل این فروپاشی اقتصادی برای کارگران و بازنشستگان آسان نخواهد بود.

 

جامعه  محکوم بە گرسنگی  می‌باشد.

کمیته دستمزد  در هفته گذشته سومین جلسه خود را برگزار کرد و برای حداقل میزان دستمزد، مبلغ ۱۱هزار و ۴۰۲ لیر تعیین شد.

این در حالی است کە میزان  افزایش قیمت محصولات و مایحتاج مورد نیاز جامعه از میزان افزایش حداقلی دستمزد کارگران، بیشتر بودە است. کارگران و بازنشستگانی کە در تلاش بودند تا حقوق خود را بە  سطح انسانی برسانند، باز به گرسنگی محکوم شدند. تقریباً پنجاە درصد از کارگران در ترکیه با حداقل مقدار حقوق  مشغول بە کار می‌باشند. بیکاری زنان هم خود موضوعی نگران کننده است. بر اساس آمار، ۲۲.۱ میلیون نفر از ۶۵ میلیون نفر دارای سن کار، در شغل‌های تمام وقت و ثبت شدە مشغول بە کار می‌باشند. بر اساس داده‌ها، نرخ بیکاری در سه ماهه اول سال ۲۰۲۳، هشت و نیم میلیون نفر اعلام شده است.

زنان امنیت ندارند.

نرخ مشارکت زنان در نیروی کار در سطح بسیار پایینی قرار دارد. حزب عدالت و توسعه هدف خود را برای نرخ مشارکت زنان در نیروی کار برای سال ۲۰۲۳، سی و هشت درصد  اعلام کرده بود، اما واقعیت چیز دیگری را نشان می‌دهد. بالعکس، حزب عدالت و توسعه در راە  دور کردن و حذف زنان از بازار کار تلاش می‌کند. در حالی که تشکیل ائتلاف حزب عدالت و توسعه با HUDA-PAR در دورە انتخابات بسیار بحث برانگیز بود، بعد از انتخابات این امر موجب ایجاد نگرانی‌هایی در خصوص چگونگی و درصد مشارکت زنان در بازار کار شدە است. تنها نوزدە درصد از زنان ترکیە در یک کار رسمی و تمام وقت استخدام شدەاند.

سیاست‌های ظالمانه دولت که جایگاە زنان را به عنوان «مادر» تعریف می‌کند، منجربە اشتغال زنان در محیط های ثبت نشدە و ناامن شدە است و زنان را به گرسنگی محکوم کردە است.

 

تاثیر مخرب فقر بر روی کودکان

بر اساس تحقیقات صورت گرفتە توسط مرکز کار ترکیە در ماە می ۲۰۲۳ «خط فقر و گرسنگی »، مجموع درآمد (خط فقر) که یک خانواده چهار نفره باید برای غذا و سایر مخارج اولیه صرف کند، ۳۳ هزار و ۷۵۰ لیر است. در شرایطی که زنان و کودکان نمی‌توانند به مواد غذایی اولیه دسترسی پیدا کنند گرسنگی را  بیشتر احساس می‌کنند.  شرایط کنونی بیش از همه کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تاثیر وضعیت اقتصادی بر زندگی اجتماعی غیر قابل اغماض است. کودکانی که برای زنده ماندن مجبور به کار می شوند، تحصیلات خود را ناتمام رها می‌کنند. بە علت فقر، خانواده‌ها دختران خود را در سنین پایین مجبور بە ازدواج می‌کنند. این مسئلە افزایش سوء استفاده از کودکان و در نتیجە افزایش تعداد کودکان آسیب دیدە را بە همراە دارد. غذا و آب سالم، پوشاک بچه، نوار بهداشتی، شیر و مواردی از این قبیل جزو کالاهای مصرفی لوکس به حساب می‌آیند.

 

افزایش قطعی قیمت‌ها

در سایه بحران اقتصادی، بسیاری از مردم نتوانستند بە استقبال عید بروند و برای عید قربان خرید کنند و فقط بە تماشای گوسفندهای قربانی کە در تبلیغات تلویزیونی پخش می‌شد بسندە کردند. در این کشور خرید یک کیلو پنیر سفید از دویست لیر شروع می‌شود و خرید موادی همچون آرد، شکر، روغن و شکلات برای تهیه دسر تبدیل به تجملات شده است. ناگفته نماند افزایش مداوم اجاره بها، از حداقل دستمزد و حقوق کارگران فراتر رفته است. در این شرایط، تقریباً غیرممکن است که افراد یک زندگی سالم داشته باشند. در کشوری که اقتصاد به صفحه‌ی آزمون و خطا تبدیل شده است، این کارگران هستند کە عواقب سنگینی را متحمل می‌شوند.

 

مادران شیرده قادر بە تغذیەی سالم نیستند.

بر اساس اطلاعاتی که توسط مرکز "شبکه فقر عمیق " در ماه مه ۲۰۲۳ منتشر شده است، در مصاحبەهای میدانی صورت گرفتە با زنانی کە مدت زمان زیادی است کە گوشت قرمز مصرف نکرده اند، وضعیتشان را این‌چنین شرح می‌دهند:

"  در خانواده‌های پرجمعیت، ما شاهد کمتر شدن میزان مصرف تخم مرغ  بە عنوان جایگزین منابع پروتئینی هستیم.

برای نمونە، زنی با هشت فرزندش کە به تازگی شوهر خود را از دست داده، قادر بە تهیەی تخم مرغ نیست و با بیان جملەی "قیمت یک بسته تخم مرغ صد لیر شدە است و قادر بە تهیەی آن نیستم." این موضوع را توضیح می‌دهد. مصاحبه‌هایی که در ماە آوریل صورت گرفت، حاکی از آن است که اثرات روانی سو تغذیه بر مادران و کودکان  دردناک است. برای نمونە، مادری به نام چ. د. که از ناکافی بودن تغذیه سه پسرش شکایت داشت، به دلیل اینکە فرزندانش کوفتە خواستە بودند و او قادر بە پختن کوفته برای‌شان نبودە است، از شدت ناراحتی نمی‌توانست بخوابد. ح. ج. بیان می‌کند بیشتر غذاهایی که می‌خورند، لوبیا، ماکارونی، سوپ و ماست است، وی در پاسخ به سوال "بچه‌ها این غذاها را دوست دارند؟"  آهی کشید و چنین پاسخ داد: "خسته شده‌اند". باید توجه داشتە باشیم که مشکلات تغذیەای در میان مادران و نوزادان شیر خوار نیز رواج پیدا کردە است.

 

صدای زنان طنین انداز می شود.

 زنانی که نمی‌پذیرند زندگی خود را به عنوان برده دوران بگذرانند البته از شیوه‌های مبارزه با این دوران و شرایط می‌گویند و به دنبال راه های مقاومت می‌باشند. زنان مبارزه سازمان یافته علیه استثمار را برمی‌گزینند. زنانی که می‌خواهند در امنیت زندگی کنند، نقشی را که قدرت به آنها محول کردە است را رد می‌کنند. عزم زنانی که صدای‌شان در چاه عمیق حزب عدالت و توسعه طنین انداز می‌شود و با تاریکی امروز مبارزه می‌کنند، امیدی برای آینده است. زنانی که در انتخابات گذشته نمایندگان خود را به مجلس فرستادند، علیرغم همه چی، برای مبارزه نیز مصمم هستند.