طراحی شهرها باید به گونه‌ای باشد که برای زنان کاربرد بهتری داشته باشد

گزارش‌های جدید نشان می‌دهند اگرچه زنان نیمی از جمعیت شهری جهان را تشکیل می‌دهند، اما هیچگاه در طراحی شهرها در نظر گرفته نشده‌اند. از تصمیم‌گیرندگان و طراحان شهری خواستە می‌شود به سمت طراحی شهرهایی که برای زنان فراگیرتر، ایمن‌تر و برابرتر باشد، حرکت کنند.

مرکز خبر - گزارش جدیدی که روز گذشتە توسط  Arup، برنامه‌ی توسعه‌ی سازمان ملل (UNDP) و دانشگاه لیورپول منتشر شد کشورهای مختلف را دعوت کرد تا اقدامات فوری را در دستور کارشان قرار دهند که تعصب جنسیتی را در شهرها از بین برده و ایمنی، سلامت و دسترسی زنان به آموزش و اشتغال را بهبود بخشد.

تقریباً ۴.۵ میلیارد نفر یا ۵۵ درصد از جمعیت جهان در مناطق شهری زندگی می‌کنند و ۵٠ درصد از این جمعیت را زنان تشکیل می‌دهند. گزارش‌های جدید نشان می‌دهند اگرچه زنان نیمی از جمعیت شهری جهان را تشکیل می‌دهند، اما هیچگاه در طراحی شهرها در نظر گرفته نشده‌اند. این تحقیقات از تصمیم‌گیرندگان، طراحان شهری و برنامه‌ریزان شهری می‌خواهد به سمت طراحی شهرهایی که برای زنان فراگیرتر، ایمن‌تر و برابرتر باشد، حرکت کنند.

این گزارش از سخنان و تجربیات زنان در سطح جهان، بررسی کامل داده‌های شناسایی و توصیه‌های کاربردی تهیه شده و بر اساس چهار موضوع مهم نوشته شده است که عبارتند از: «ایمنی و امنیت، عدالت و برابری، سلامت و رفاه، غنی‌سازی و تحقق اهداف.»

یافته‌ها نشان داده است که شنیده‌ نشدن صدای زنان در تصمیم‌گیری‌های طراحی شهری می‌تواند موجب تشدید و تداوم نابرابری‌ در شهرها شود. آمار و تحقیقات جهانی موجود کاملا این نابرابری‌ها را منعکس می‌کنند. مسائل عمده‌ای از قبیل آزار و اذیت جنسی در فضاهای عمومی با تجربیات ٩٧ درصد از زنان ١٨ تا ٢۴ ساله در بریتانیا منعکس شده است. عدم دسترسی به امکانات مناسب نیز یکی دیگر از مسائل اصلی است؛ به طوری که یک سوم زنان در سراسر جهان به توالت کافی و مناسب دسترسی ندارند. همچنین تعصب جنسیتی موجود در شهرها را می‌توان در بزرگداشت قهرمانان گذشته و حال در بناهای تاریخی عمومی به وضوح دید، به طوری که تنها ٢ تا ٣ درصد از مجسمه‌ها در سراسر جهان نماینده‌ی زنان هستند. و در نهایت لازم به ذکر است که زنان در تصمیم‌گیری‌های کلیدی که بر آینده‌ی محیط‌زیست تأثیر می‌گذارد، حضور ندارند، به طوری که از هر هفت وزارتخانه‌ی محیط‌زیست در سراسر جهان، تنها یک وزارتخانه توسط زنان هدایت می‌شود.

در این گزارش استدلال شده است که علاوه بر حذف موانع ورود زنان به برنامه‌ریزی شهرها، ساخت و ساز و مناصب رهبری، باید دسترسی کافی به کسانی که در حال حاضر بر نحوه‌ی طراحی شهرها تأثیر دارند، ایجاد شود. این دسترسی به مردم امکان می‌دهد اهمیت پاسخگویی به مسائل جنسیتی را به مسئولان منتقل کنند و آنها را وادارند آنرا در دستور کارشان وارد کنند.

این توصیه‌ها با تمرکز بر راه‌حل‌ها و ابزارهای ارائه‌شده به تصمیم‌گیرندگان و دست اندرکاران شهری کمک می‌کند فراتر از مشاوره‌ی صرف حرکت کرده و زنان را در هر مرحله از طراحی و برنامه‌ریزی شهری (از آغاز تا تحویل) به طور فعال در روند کار مشارکت دهند. یکی دیگر از نکات مهم این گزارش این است که افزایش مشارکت زنان در مدیریت شهرها، پیش‌نیاز اصلی بهبود عملکرد شهرها است. زیرا شهرهایی که برای زنان بهتر کار می‌کنند، برای کل جامعه کاربرد انعطاف‌پذیرتر و فراگیرتری خواهند داشت.

دستیابی به برابری جنسیتی یکی از اهداف توسعه‌ی پایدار سازمان ملل متحد است. اگر شهرها بدون در نظرگرفتن نیازها و بینش‌های متنوع زنان در هر سن و هویتی طراحی شوند، می‌توانند تأثیرات نامطلوبی نه تنها بر زندگی آنها، بلکه بر خانواده‌های آنها گذاشته، فرصت‌های آنها را محدود کرده و بر توسعه‌ی پایدار کلی جوامع تأثیر منفی بگذارند. آخیم اشتاینر، مدیر برنامه‌ی توسعه‌ی ملل متحد، اظهار داشت: شهرهای برابر جنسیتی مزایای اقتصادی، زیست محیطی، سیاسی و اجتماعی زیادی را در خود جای می‌دهند.

این توصیه‌ها تمامی نیازها و آرزوهای زنان و همچنین ایمنی آنها را مورد بررسی قرار دادە و نشان می‌دهند چگونه موضوعاتی مانند تبعیض جنسیتی، عدم دسترسی به آموزش با کیفیت و فرصت‌های شغلی، یا مسکن و زیرساخت‌های ضروری بر زنان تأثیر منفی می‌گذارند. همچنین نشان می‌دهد که تعصب جنسیتی در شهرها بر توانایی جامعه برای مقابله با تغییرات اقلیمی تأثیر می‌گذارد، زیرا زنان را در معرض خطرات آب و هوایی نامتناسبی قرار می‌دهد.

این گزارش توصیه‌های عملی مفیدی در رابطه با چگونگی طراحی و برنامه‌ریزی مناطق شهری فراگیرتر، امن‌تر و عادلانه‌تر برای زنان به تصمیم‌گیران کلیدی و دست اندرکاران شهری ارائه می‌کند. این توصیه‌ها به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که مزایای بسیاری برای تمام جامعه به همراه خواهند داشت. نمونه‌هایی از پروژه‌ها و ابتکاراتی (از سراسر جهان) که با استقبال از مشارکت زنان موفقیت‌آمیز ظاهر شده‌اند نیز در این گزارش ارائه شده است. از این پروژهای موفق می‌توان به ابتکاراتی در شهرهای آتن (یونان)، کوچابامبا (بولیوی)، بوگوتا (کلمبیا)، نایروبی (کنیا)، داکار (سنگال)، دا نانگ (ویتنام) و سانفرانسیسکو (ایالات متحده آمریکا) اشاره کرد.

این گزارش همچنین تاکید می‌کند که مقامات (از جمله سازمان‌های خصوصی و دولتی و گروه‌های جامعه مدنی) باید برای اطمینان از اینکه شهرها برای زنان بهتر کار می‌کنند، با هم همکاری کنند تا قادر باشند شهرهایی را طراحی و برنامه‌ریزی کنند که برای زنان فراگیرتر، امن‌تر و برابرتر باشد.