مرکز خبر- هر سال ۲۴ ژانویه مصادف با ۴ بهمن به عنوان روز وکلای در معرض خطر (DAY OF THE LAWYER IN DANGER ) گرامی داشته می‌شود و وضعیت وکلای در معرض خطر یکی از کشورها مد نظر مجامع بین‌المللی قرار می‌گیرد.

هدف از گرامیداشت این روز برجسته کردن وضعیت پر خطر حرفه‌ی وکالت در سراسر جهان است که شاغلین این حرفه به مناسبت دفاع از موکل، حقوق بشر و حمایت از حاکمیت قانون متحمل می‌شوند.

 

تاریخچه‌ روز جهانی وکلای در معرض خطر

۲۴ ژانویه‌ی سال ۱۹۷۷یعنی ۴٧ سال پیش، در روز ٢۴ ژانویه چهار تن از وکلای دادگستری اسپانیایی به همراه یک کارمند، در محل کار خود توسط نئوفاشیست‌های اسپانیا به قتل رسیده و هشت نفر دیگر به شدت مجروح شدند، این حادثه به کشتار آتوچا معروف شد، نه آغاز و نه پایان آزار وکلا بود. بنای یادبودی برای وکلای کشته شده در میدان آنتونی مارتین مادرید ساخته شده است.

به منظور بزرگداشت یاد و نام وکلای جانباخته، از سال ۲۰۱۰ روز ۲۴ ژانویه (۴ بهمن) به نام روز جهانی «وکلای در معرض خطر» نامگذاری شده‌ است و این روز زمانی برای انعکاس امنیت شخصی و حرفه‌ای وکلای دادگستری در سراسر جهان است.

همچنین سال (۱۹۳۸) هانس لیتن وکیل یهودی آلمانی که بدستور هیتلر زندانی شده بود پس از تحمل شکنجه‌های فراوان در اردوگاه مرگ «داخائو» دست به خودکشی زده و به عمر خود پایان داد. این وکیل ضد حکومت نازی‌ها در سال (۱۹۳۱) در جریان رسیدگی به یک پرونده، آدولف هیتلر را به عنوان شاهد به دادگاه فرا خوانده بود.

پس از واقعه‌ی کشتار ۴ وکیل دادگستری در اسپانیا، یکی از هولناکترین نمونه‌های قتل وکلای دادگستری، کشته شدن حدود ۲۰ وکیل داگستری در شهر کویته‌ی پاکستان در مردادماه ۱۳۹۵ بود.

در روز حادثه ابتدا رئیس کانون وکلای ایالت بلوچستان در راه دادگاه هدف گلوله قرار گرفت و پیکر بی جان او به بیمارستان منتقل شد، اندکی بعد و درحالیکه گروه زیادی از وکلا مقابل بیمارستان حاضر شده بودند، یک حمله انتحاری رخ داد و جان حدود ۷۰ نفر، از جمله تعداد زیادی وکیل دادگستری را گرفت.

هر ساله در چنین روزی وکلای سرتاسر جهان در نشست‌هایی تخصصی به بحث و بررسی خطرات تهدید کننده‌ی حرفه وکالت پرداخته و وکلای در معرض خطر را شناسایی می‌کنند و بر همین اساس، نهادهای بین‌المللی از سال ۲۰۱۰ تلاش دارند، در هرساله به بررسی یکی از کشورهایی که وکلای دادگستری در آن کشور بیشترین سطح خطر را تجربه می‌کنند و بر آن کشور تمرکز کنند.

 

ایران زندان وکلا

 ایران یکی از کشورهایی است که وکلای دادگستری آن در اجرای وظایف حرفه‌ای خود در معرض اقدامات تروریستی گسترده، قتل، ضرب و شتم، تهدید، اقدام به تحقیر و آزار و حتی تهدید به بازداشت و شکنجه اعضای خانواده قرار می‌گیرند.

به همین مناسبت و در آستانه‌ی روز جهانی وکلای در معرض خطر، دیروز سه‌شنبه ٢٣ ژانویه، در گزارش سالانه‌ی اتحادیه‌ی وکلای اروپا در خصوص وکلای در معرض خطر، سال ۲۰۲۴ به عنوان سال بررسی وکلای در معرض خطر ایرانی و وضعیت نهاد وکالت در ایران اعلام گردید.

در نخستین بررسی وکلای در معرض خطر و نهاد وکالت، سال ۲۰۱۰ نیز وکلای در معرض خطر ایران به عنوان نخستین موضوع بررسی وکلای در معرض خطر اعلام شده بود.

اسامی وکلایی که در حال حاضر در ایران، زندانی، دارای حکم بدوی و در انتظار حکم تجدیدنظر و احکام دادگاه انتظامی وکلاء می‌باشند به شرح زیر است:

 گلاله وطن‌دوست، شیما قوشه، نیلوفر سادات‌هاشمیان، نسرین ستوده، نازنین سالاری، فرزانه زیلابی، مرضیه محبی، فروغ شیخ‌الاسلامی وطنی، خسرو علیکردی، محمد نجفی، امیرسالار داودی، مصطفی نیلی، آرش کیخسروی، سیدمحمدرضا فقیهی، محمود طراوت‌روی، سید محمد سیف‌زاده، صالح نیکبخت، مسعود احمدیان، قاسم بعدی‌بناب، امیر مهدی‌پور، امیرحسین کوهکن، هادی شریف‌زاده، ناصر سرگران، خسرو علیکردی و محسن براهنی.