روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی و خشکسالی؛ «زمین زن، حق زن»
شعار امسال سازمان ملل «زمین زن، حق زن» است که به نقش و حقوق زنان در مدیریت پایدار زمین و لزوم برابری‌های جنسیتی در خصوص سرمایه گذاری و دسترسی برابر زنان به زمین و دارایی های مرتبط اشاره دارد و آن را بر آینده‌ی انسان و زمین موثر می‌داند.
لارا گوهری
مهاباد - روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی و خشکسالی از سوی سازمان ملل هر ساله درروز ١٧ ژوئن، مصادف با ٢٧ خرداد در ١٩٧ کشور دنیا گرامی داشته می‌شود و موضوعات مرتبط با این مسئله را به بحث می‌گذارند. این موضوعات حول محور افزایش آگاهی از وجود بیابان‌زایی و خشکسالی، روش‌های جلوگیری از بیابان زایی و رفع خشکسالی است اما هر سال شعار ویژه‌ای نیز دارد که لازم است در جهان مورد توجه قرار‌گیرد.
اگرچه مبحث رسیدگی به محیط زیست تنها به زنان اختصاص ندارد اما به نظر می‌رسد حل مشکلات زنان و محیط زیست در یک سو قرار داشته باشد و زن و محیط زیست از یک دشمن مشترک رنج می‌برند که همان منطق سلطه است، به همین سبب مقابله با نظام سلطه‌گرانه و رفتار سودجویانه با زنان و طبیعت، به زندگی بهتری در جهان منجر می‌شود.در این راستا اکوفمینیسم که محصول ترکیب جنبش رهایی بخش زنان و جنبش حفاظت از محیط زیست است، با آگاهی از روند سریع تخریب محیط زیست از یک سو و شرایط غیرانسانی زندگی زنان در جامعه‌ی مردسالار و سرمایه‌داری از سوی دیگر، همزمان بر آزادی زن و توقف تخریب محیط زیست تاکید می‌کند زیرا زنان و طبیعت در جامعه‌ی مردسالار و سرما‌یه‌دار سرکوب شده‌اند و این زنان هستند که می‌توانند در برهم زدن این سلطه بر هر دو مورد نقش مهمی ایفا کنند.
برابری جنسیتی اگرچه در هیچ کجای جهان کاملا وجود ندارد اما در ایران این اصل در شرایط بحرانی قرار دارد و زنان با وجود تلاش‌های بسیار برای تولیدات کشاورزی، کار در باغ‌های میوه و کسب تخصص و فعالیت در حوزه‌ی محیط زیست مورد تبعیض قرار می‌گیرند و فعالیت تخصصی در این حوزه‌ها نیز با فشار و تبعیضات فراوانی رو به رو است.
بر اساس گزارش امسال کنوانسیون مبارزه با بیان‌زایی، امروزه نزدیک به نیمی از نیروی کار کشاورزی جهان را زنان تشکیل می‌دهند با این حال کمتر از یک نفر از هر پنج مالک در سراسر جهان زن هستند. همچنین حقوق زنان برای به ارث بردن اموال همسر و پدر، در بیش از ١٠٠ کشور جهان تحت قوانین و فرهنگ مرسوم مذهبی یا سنتی است.
توران.و یکی از کارگران حوزەی باغداری است. او در مورد کار خود می‌گوید: در باغ فقط سرکارگرها مرد هستند و بیشتر کارگرها زن هستند. ما خودمان از این باغ‌ها از اول نگهداری کرده‌ایم و من مثل باغ خودم دوستش دارم اگرچه صاحب باغ را در طول این همه سال فقط چند بار دیده‌ام چون ایران زندگی نمی‌کند. خیلی وقت‌ها باغ مشکلاتی داشت که خودمان بی هیچ چشم داشتی برای اینکه محصول و دسترنجمان هدر نرود آن را حل کرده‌ایم. همیشه برایم مهم بوده است چیزی هدر نرود یا آسیب نبیند چون این زمین و خاک و گیاه سفره‌ی ما را رنگین می‌کند و باید برای نسل‌های بعدی هم بمانند.
روژین.آ مهندس کشاورزی است که شغل پدرش هم کشاورزی بوده است. او در مورد فعالیت‌های زیست محیطی و ترویج مدیریت پایدار می‌گوید: من عاشق کشاورزی هستم و بسیار تخصصی می‌توانم امور را به دست بگیرم ولی همه منتظرند که برادرم بزرگ شود و مسئول زمین‌های پدرم شود. در کل کارهای کشاورزی نه فقط پدرم بلکه بیشتر اهالی روستا را کمک می‌کنم تا در کاشت و برداشت هزینه کمتری داشته باشند و صد البته که هزینه‌ی کمتر به معنی صرفه‌جویی بیشتر در منابع است. راهنمایی‌های مهم دیگری هم برای کشاورزان سودمند است که خودم با برگزاری کلاس به آن‌ها منتقل کردم، مثل اینکه در یک زمین نباید دائم یک محصول بکارند و باید چند سال یک بار محصول را عوض کنند تا خاک ضعیف نشود یا مثلا ابزار و شیوه‌های آبیاری کم مصرف را معرفی کردم.
نسرین.پ یک فعال زیست محیطی است. او در مورد فعالیت‌های خود می‌گوید: من چند سال است به عنوان فعال محیط زیست کار می‌کنم و ما اگرچه بر مسائل حکومتی اثر نداریم ولی از طریق تبلیغات و فعالیت‌های گروهی در حفظ محیط زیست موفق بوده‌ایم. تشویق مردم به کاهش مصرف تولیدات دامداری صنعتی، تفکیک زباله‌ها، رفتار مناسب با حیوانات، پاکسازی محیط زیست و آموزش کودکان از فعالیت‌های موفقی بوده است که با وجود تمام موانع انجام داده‌ایم.
اگرچه مقابله با بیابان‌زایی و مدیریت پایدار زمین تنها به این موارد محدود نمی‌شود اما واقعیت این است زنان در ایران از تاثیر تبعیضات جنسی بر زندگی و محیط زیست خود در امان نیستند اما با این حال نقش بسیار مهمی در این زمینه ایفا می‌کنند و لازم است زمینه برای فعالیت زنان در مدیریت پایدار زمینه به منظور حفظ منابع در ایران نیز فراهم شود. تضمین حقوق زمین زنان می‌تواند به پیشبرد اهداف برابری جنسیتی جهانی و احیای زمین کمک کند و در دستیابی به اهداف توسعه پایدار نقش داشته باشد.