روحی شفیعی: سرکوب گسترده و فشار مضاعف بر زنان در بحران‌های پساجنگ ایران

روحی شفیعی، جامعه‌شناس، می‌گوید پس از جنگ ۱۲روزه میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، زنان ایران در میانهٔ بحران‌های امنیتی، اقتصادی و سرکوب حکومتی، بیشترین آسیب را دیده‌اند.

شهلا محمدی

مرکز خبر- روحی شفیعی، نویسنده و جامعه‌شناس با آسیب‌شناسی جامعه ایران پس از جنگ ۱۲روزه میان جمهوری اسلامی و اسرائیل که کشور را با بحران‌های اقتصادی، اجتماعی، حقوقی و امنیتی فزاینده‌تری روبه‌رو کرده، می‌گوید: «پس از این جنگ، لایه‌های پنهان و پیدای بحران با شتابی بی‌سابقه بر زندگی مردم سایه انداخته‌اند. اما سهم زنان، همواره دوچندان بوده است: از یک‌سو، بار سنگین از دست دادن خانه، عزیزان و آینده، و از سوی دیگر، فشارهای مضاعفی که جمهوری اسلامی با سرکوب گسترده بر آنان تحمیل می‌کند.»

وی در ادامه می‌گوید: وضعیت زنان در ایران، به‌ویژه پس از جنگ اخیر، بسیار پیچیده و چندلایه‌ست. تأثیر جنگ بر زنان بسته به طبقه‌ اجتماعی و محل زندگی متفاوت بوده؛ زنان ثروتمند توانستند به مناطق امن‌تری مثل شمال کشور بروند یا اصلاً خارج از ایران بودند. اما میلیون‌ها زن دیگر، به‌دلایل مالی یا خانوادگی، مجبور به ماندن در مناطق درگیر شدند. بعد از جنگ، زنان با بحرانی دوچندان روبه‌رو شدند: از دست دادن خانه و عزیزان‌شان از یک‌سو، و تشدید فشارها و سرکوب حکومت از سوی دیگر.

 

سرکوب گسترده و فشار مضاعف بر زنان

روحی شفیعی معتقد است که جمهوری اسلامی بار دیگر با سرکوب، تلاش کرده صدای اعتراضات را خاموش کند؛ بسیاری را با اتهام «جاسوسی برای اسرائیل» بازداشت کرده‌ است. این فضای رعب، به‌ویژه بر زنان تأثیرگذار بوده، چون هم قربانی‌اند و هم مسئول حفظ خانواده در بحران.

 

بلاتکلیفی خانواده‌ها و بحران حکومتی

این جامعه‌شناس در ادامه می‌گوید: آمار دقیقی از کشته‌شدگان یا زندانیان نداریم، و خانواده‌ها در بلاتکلیفی کامل به‌سر می‌برند. هم‌زمان، خود حکومت هم با بحرانی عمیق روبه‌روست؛ از ناتوانی در دفاع مؤثر تا خسارات سنگین به زیرساخت‌ها، تحصیلات و پروژه‌های کلان. زنان در این بحران‌ها بیشترین آسیب را دیده‌اند.

او تاکید می‌کند که این یکی از بزرگ‌ترین فجایع تحمیلی جمهوری اسلامی بر ایران است؛ نشانه‌ای از آغاز دوران بحران و فروپاشی. اینکه آسمان کشور در اختیار بیگانگان باشد و حکومت حتی از شناسایی یا کنترل جاسوسان ناتوان بماند، پرسش‌های جدی درباره ادعای استقلال و اقتدار به‌وجود می‌آورد.

 

فروپاشی اقتدار؛ جولان جاسوسان و بی‌عدالتی

او در مورد حضور ده‌ها جاسوس اسرائیل در ایران می‌گوید: جولان ده‌ها جاسوس و تبدیل برخی شهروندان به ابزار بیگانگان، نشانه وضعیتی بغرنج است؛ مسائلی که پاسخ‌های ساده‌ای ندارند. در کنار این، سرکوب گسترده، بی‌عدالتی و فضای رعب بی‌سابقه‌ای را رقم زده است.

 

پناهجویان افغان؛ قربانیان تبعیض و اخراج

روحی شفیعی به وضعیت مهاجران افغان اشاره می‌کند که به بهانه جاسوسی از ایران اخراج می‌شوند و می‌گوید: حکومت با دستاویز قرار دادن مسئله پناهجویان افغان، هزاران نفر را که سال‌ها در ایران زندگی کرده‌اند، اخراج کرده‌ است؛ بی‌آنکه مدرکی روشن ارائه دهد. هم‌زمان، مخالفان سیاسی نیز هدف سرکوب شدید قرار گرفته‌اند، فضای اجتماعی به شدت متشنج و ناپایدار شده است.

 

سرکوب مخالفان و ناپایداری اجتماعی

او تاکید می‌کند که ادعای حکومت درباره‌ی وجود جاسوسان اسرائیل، مبهم و بدون شفافیت است. بسیاری از بازداشت‌شدگان در بی‌خبری کامل خانواده‌ها نگه‌داری می‌شوند و این وضعیت ترس گسترده‌ای در جامعه ایجاد کرده است.

روحی شفیعی در ادامه افزود: پیش از جنگ، صدای اعتراض‌ها بلند بود، اما اکنون هر صدایی با برچسب «جاسوسی» سرکوب می‌شود. واکنش دیرهنگام حکومت به جنگ، همراه با ادعای پیروزی در حالی‌ست که شواهد شکست مشهود است. این تضاد میان ادعا و واقعیت، نشانه‌ی بحران عمیق سیاسی، نظامی و اقتصادی است.

او در پایان با اشاره به بهرە‌کشی سیاسی حاکمیت از پناهجویان می‌گوید: حکومت، بخشی از مهاجران افغان را برای مقاصد نظامی وارد کشور کرد. لشکر «فاتمیون» نمونه‌ای از این بهره‌کشی است؛ افغان‌هایی که پس از فرار از طالبان، به جنگ سوریه فرستاده شدند. بسیاری از افغان‌های ساکن ایران نیز با تبعیض، محرومیت از تحصیل و مشارکت اجتماعی روبه‌رو هستند. این وضعیت تبعیض‌آمیز و سرکوب‌گر، یکی از تراژدی‌های بزرگ ایران است که مسئول اصلی آن، خود جمهوری اسلامی است.