روایت یک روزنامه‌نگار از رسالتی که فراموش شد
روناک شیخ، روزنامه‌نگاری که به صدای زنان علوی و دروزی در شمال و شرق سوریه بدل شده و موارد نقض حقوق بشر توسط حاکمیت موقت را افشا می‌کند، تأکید دارد: «رسانه‌ها در افشای این جنایات نقشی ایفا نکرده‌اند.»
سورگل شیخو
قامشلو - طی هفت ماه گذشته، به ویژه پس از شکست رژیم بعث از جهادگرایان هیئت تحریرالشام، سرکوب و نقض حقوق خلق‌های علوی و دروزی همچنان ادامه دارد. در تصاویری که از این کشتارها منتشر شد، مزدوران آشکارا از به اسارت گرفتن و تعرض به زنان سخن می‌گفتند. در این میان، این پرسش مطرح است که رسانه‌ها چه نقشی بر عهده داشتند و آیا توانستند به صدای قربانیان این فجایع تبدیل شوند؟
روناک شیخ که از شمال و شرق سوریه، وضعیت خلق‌های علوی و دروزی و کشتار آنان را لحظه‌به‌لحظه دنبال و گزارش کرده است، در گفت‌وگو با خبرگزاری ما به تشریح نکات مهمی می‌پردازد.
این چهارده سال، نه سال انقلاب بلکه سال‌های خشونت علیه زنان بود
روناک شیخ توضیح می‌دهد که در چهارده سال گذشته، زنان سوری بیش از هر گروه دیگری آماج خشونت بوده‌اند. او می‌گوید: «زنان سوری طعم کوچ اجباری، دردهای بی‌شمار و خشونت‌های فیزیکی و جنسی را چشیدند و با ذهنیتی ارتجاعی دست‌وپنجه نرم کردند. آنانی که از زندان‌های رژیم بعث رهایی یافتند، متحمل جنایات هولناکی شده بودند. با سقوط رژیم اسد، زنان به تغییر ذهنیت حاکم و دستیابی به امنیت امید بستند، اما امروز با خطراتی به‌مراتب بزرگ‌تر روبه‌رو هستند.»
رویدادهای سویدا، نیات واقعی حاکمیت موقت را برملا کرد
روناک شیخ شرایط زنان سوری را پس از روی کار آمدن حاکمیت موقتِ جهادگرایان چنین توصیف می‌کند: «با جابجایی قدرت، زنان در معرض خشونتی شدیدتر از گذشته قرار گرفتند. حضور مزدوران تندرو در وزارت دفاع سوریه این وضعیت را وخیم‌تر کرده است. این مزدوران با فرهنگی مذهبی و ارتجاعی، اسارت زنان و تجارت با آنان را برای خود مشروع می‌دانند. رویدادهای سویدا نمونه‌ی روشنی از اهداف حاکمیت موقت است، چرا که در آنجا زنان با انواع خشونت و نقض حقوق بشر مواجه شدند.»
قدرت‌های جهانی به جای بازخواست، از جنایتکاران حمایت می‌کنند
روناک شیخ به عنوان یک روزنامه‌نگار، نیروهای منطقه‌ای و بین‌المللی را مقصر اصلی این فجایع می‌داند و می‌افزاید: «همگی در برابر رویدادهای سواحل سوریه، از ربودن زنان علوی تا جنایات بی‌شمار دیگر، سکوت کرده‌اند. گزارش‌های متعدد خبرگزاری‌ها هویت عاملان را فاش کرد، اما قدرت‌های جهانی این گزارش‌ها را نادیده گرفتند. آنان حتی پا را فراتر گذاشته و از تلاش‌های کمیته‌ی وابسته به حاکمیت موقت برای لاپوشانی و تضعیف مستندات مربوط به جنایات ساحلی، حمایت کردند.»
کشتار دروزی‌ها نیز مانند علوی‌ها بی‌پاسخ خواهد ماند
روناک شیخ با اشاره به اینکه سکوت در برابر جنایات، راه را برای تکرار آن‌ها هموار می‌کند، می‌گوید: «همان‌طور که جنایات حاکمیت موقت در سواحل سوریه بی‌پاسخ ماند، کشتار سویدا نیز بدون مجازات باقی خواهد ماند. این بی‌تفاوتی، زمینه‌ساز ادامه خشونت‌ها علیه سایر مذاهب می‌شود. جنایات آشکارا رخ می‌دهند، اما سکوت همچنان حکم‌فرماست و این خطر وجود دارد که زنان با فجایعی بزرگ‌تر روبه‌رو شوند. حاکمیت‌هایی که سکوت اختیار کرده‌اند، بی‌گمان از حاکمیت موقتی حمایت می‌کنند که با پایگاهی افراطی، وجود زن را انکار می‌کند. افراط‌گرایی بر این حکومت سایه افکنده و اعضای آن تنها به منافع خود می‌اندیشند و دیگران را نادیده می‌گیرند.»
رسانه‌ها در افشای جنایات کوتاهی کردند
روناک شیخ ضمن تأکید بر نقش حیاتی رسانه‌ها، به وضعیت آزادی بیان در سوریه اشاره کرده و می‌گوید: «در دوران رژیم بعث، آزادی رسانه‌ها سرکوب و پیگیری رویدادها ممنوع بود. این محدودیت در دوره حاکمیت موقت نیز ادامه دارد. من به عنوان یک روزنامه‌نگار، نمی‌توانم آزادانه و بدون هراس از بازجویی و تهدید، رویدادها را در سوریه پوشش دهم. رسانه‌ها از نظر اخلاقی و حرفه‌ای، در افشای جنایات حاکمیت موقت کوتاهی می‌کنند. با وجود گزارش‌های مستند از کشتار علوی‌ها، حاکمیت موقت هیچ اهمیتی به آن‌ها نداد و نقش رسانه‌ها کاملاً نادیده گرفته شد.»
اسارت زنان، سوریه را به عصر جاهلیت بازمی‌گرداند
روناک شیخ با ابراز نگرانی عمیق، نه فقط به عنوان روزنامه‌نگار بلکه به عنوان یک زن، می‌افزاید: «این هراس وجود دارد که جنایات به مناطق دیگر نیز سرایت کند. این مزدوران تندرو، زنان را صرفاً به دلیل دین و ملیت متفاوتشان، غنیمت جنگی می‌پندارند و بی‌محابا به اسارت می‌برند. ما از جامعه جهانی می‌خواهیم که در برابر کشتارهای جاری در سوریه، به‌ویژه خشونت علیه زنان، موضعی جدی اتخاذ کند. اگر این وضعیت ادامه یابد، سوریه به قرون وسطی و عصر جاهلیت بازخواهد گشت و چه بسا به افغانستانی دیگر تبدیل شود. ما که در شمال و شرق سوریه طعم آزادی را چشیده‌ایم، مصمم هستیم از این دستاورد خود دفاع کنیم.»
نگرانی روزنامه‌نگاران عرب و خارجی از آینده سوریه
روناک شیخ به نگاه تردیدآمیز روزنامه‌نگاران عرب و خارجی به تحولات سوریه نیز اشاره می‌کند: «ارتباط من با روزنامه‌نگاران زن عرب و خارجی نشان می‌دهد که آن‌ها نیز با نگرانی عمیق به وضعیت سوریه می‌نگرند. بسیاری از آنان گزارش‌هایی را که از اینجا ارسال می‌شود به اشتراک می‌گذارند، از ما حمایت می‌کنند و برای افشای جنایتکاران می‌کوشند. اما در مقابل، برخی روزنامه‌نگاران زن نیز هستند که به طرفداری از حاکمیت جدید، چهره واقعی آن را پنهان می‌کنند و می‌کوشند صدای زنان قربانی را خاموش کرده و تصویری مثبت از حاکمان جدید به نمایش بگذارند. وقتی زینه شهلا، یک روزنامه‌نگار زن، در دمشق هدف توهین و خشونت قرار می‌گیرد، آیا حاکمیت حاکم نمی‌تواند این بی‌عدالتی را متوقف و تحقیقی را آغاز کند؟ این نشان می‌دهد که رسانه‌ها نیز در خطر هستند.»
امروز نیازمند همبستگی هستیم
روناک شیخ در پایان، همگان را به همبستگی فرامی‌خواند و تأکید می‌کند: «ما از یک گذرگاه تاریخی و خطرناک عبور می‌کنیم و نیاز امروز، همبستگی است. باید ذهنیت‌های فرقه‌گرایانه، ملی‌گرایانه و عشیره‌ای را کنار بگذاریم، زیرا هر یک از ما ممکن است هدف بعدی این جنایات باشیم. خطر تشدید انتقام‌جویی هر روز بیشتر می‌شود و سوریه به میدان تسویه‌حساب‌های خونین تبدیل شده است. از این رو، وظیفه ماست که با زبان کینه و نفرت مبارزه کنیم و گامی به پیش برداریم.»