پیام عبدالله اوجالان به کنفرانس بینالمللی استانبول: با سیاست دموکراتیک میتوان دولت را دگرگون کرد
رهبر خلق کورد، عبدالله اوجالان، در پیام خود به کنفرانس بینالمللی «صلح و جامعهٔ دموکراتیک» در استانبول بر ضرورت تغییر و تحول دموکراتیک در دولت و بازسازی جامعه بر پایهٔ دموکراسی تأکید کرد.
استانبول- کنفرانس بینالمللی «صلح و جامعهٔ دموکراتیک» به ابتکار حزب برابری و دموکراسی خلقها (دم) در استانبول آغاز به کار کرد. در این کنفرانس که روند «صلح و جامعهٔ دموکراتیک» آغازشده از سوی عبدالله اوجالان در ۲۷ فوریه، در کنار تجربههای جهانی بررسی میشود، چهرهها و نمایندگانی از مناطق مختلف جهان، از باسک و آفریقای جنوبی تا بریتانیا، قزاقستان و بلژیک حضور دارند.
در مراسم افتتاحیه، «ویسی آکتاش» که پیشتر در زندان جزیرهٔ امرالی محبوس بود، پیام رسمی عبدالله اوجالان را قرائت کرد. این پیام با عنوان «با ساخت صلح و جامعهٔ دموکراتیک، سوسیالیسم را دوباره به دست آوریم» منتشر شده است.
اوجالان در آغاز پیام خود با اشاره به ۲۶ سال حبس انفرادی در امرالی اعلام کرده است: «در شرایط انزوای شدید، اما در مرحلهای تازه از گفتوگو برای صلح و جامعهٔ دموکراتیک، با شما سخن میگویم. سخن گفتن در این کنفرانس، برای بازسازی سوسیالیسم، برای من پرمعناست.»
او با اشاره به ۵۲ سال مبارزهٔ پکک تأکید کرده است: «خلق کورد با این مبارزه، نبرد هستی و کرامت خود را به سرانجام رسانده و وارد مرحلهٔ بازسازی جمهوری دموکراتیک و جامعهٔ دموکراتیک شده است.»
سرمایهداری؛ از بحران تا بیماری مرگبار
اوجالان در بخش مهمی از پیام خود سرمایهداری را دیگر یک «بحران» نمیداند، بلکه آن را «بیماریای تهدیدکننده برای نوع بشر» توصیف میکند و میگوید: «سرمایهداری امروز فقط یک بحران نیست، بلکه به سطح یک بیماری رسیده که کل بشریت را تهدید میکند. انحصار خشونت در قالب دولت-ملت، عامل اصلی این فروپاشی است.»
او همچنین تصریح میکند: «سرمایهداری را نمیتوان فقط با عوامل اقتصادی توضیح داد، همانگونه که شکست سوسیالیسم را هم نمیتوان تنها به فشار سرمایهداری نسبت داد. خطاهای تاریخی و اشتباهات امروز، هر دو تعیینکننده بودهاند.»
نقد مارکسیسم؛ احترام به مارکس، فاصله با مارکسیسم کلاسیک
عبدالله اوجالان در بخش دیگری از پیام خود ضمن دفاع از مارکس، نقدهای خود به مارکسیسم را چنین توضیح میدهد: «من مارکس را متهم نمیکنم. در دورهٔ او، بحران محیطزیست به این شدت نبود، نه سرمایهداری به مرحلهٔ کنونی رسیده بود. او آزادی زن را میدید، اما تصور میکرد با حل استثمار اقتصادی، مسئلهٔ زن خودبهخود حل میشود.»
او تأکید کرده است: «فروکاستن تاریخ به مبارزهٔ طبقاتی و ناتوانی در فهم دولت و دولت-ملت، پیامدهای سنگینی بهجا گذاشته است. با این حال، من برای تلاش مارکس احترام عمیق قائلم و نقد مارکسیسم را نوعی خودانتقادی سوسیالیستی میدانم.»
نظام تمدنی موجود؛ «نظام طبقاتیِ قاتلِ اجتماعی»
اوجالان نظام کنونی تمدن را چنین تعریف میکند: «سرمایهداری ناگهانی زاده نشده، بلکه ریشه در ۱۰ تا ۱۲ هزار سال تمدن میانرودان دارد. بر این اساس، نظام موجود را باید "نظام طبقاتیِ قاتلِ اجتماعی" نامید.»
او با استناد به یافتههای باستانشناسی میگوید: « طبقات غالب مردان در جوامع شکارچی، با تکنیکهای کشتار، جوامع زنمحور را سرکوب و برده کردند. این عمیقترین شکاف در تاریخ بشر و یک ضدانقلاب بزرگ تمدنی بود.»
تاریخ فقط مبارزهٔ طبقاتی نیست
به باور اوجالان: «پیش از طبقه، باید تاریخ فرودستان را با چشمانداز کمون دید. تاریخ فقط مبارزهٔ طبقاتی نیست، بلکه نبرد میان تکامل کمونالی و ضدکمونالی است که دستکم ۳۰ هزار سال قدمت دارد.»
ماتریالیسم دیالکتیکی؛ با بازنگری
اوجالان روش بنیادین تحلیل را «ماتریالیسم دیالکتیکی» میداند اما تأکید میکند: «نباید تضادها را نابودکننده دید؛ کمون بدون دولت و بورژوازی بدون پرولتاریا وجود ندارد. تضاد باید در چارچوب دگرگونی تاریخی فهم شود.»
او شکست سوسیالیسم قرن بیستم را نیز حاصل همین خطای تحلیلی میداند: «سوسیالیسم دولتگرا دولت را تصرف کرد، اما در نهایت بهدست همان دولت شکست خورد.»
دموکراسی؛ شرط بنیادین سوسیالیسم
در بخش پایانی پیام، عبدالله اوجالان بر دموکراسی بهعنوان بنیان صلح و سوسیالیسم تأکید میکند و میگوید: «رابطهٔ سوسیالیسم دموکراتیک با دولت باید رابطهای دموکراتیزهکننده باشد. دولت نباید موجودیتی مقدس بالای سر جامعه باشد، بلکه باید بر پایهٔ قرارداد دموکراتیک عمل کند.»
او سه اصل حقوقی برای ادغام دموکراتیک را چنین برمیشمارد:
- قانون شهروند آزاد
- قانون صلح و جامعهٔ دموکراتیک
- قوانین آزادی
به گفتهٔ اوجالان، این الگو «هم دولت را به دولت هنجاری تبدیل میکند و هم جامعه را به آزادی نهادی میرساند.»
تأکید بر گفتوگو در خاورمیانه
او در پایان تأکید کرده است:«در خاورمیانهٔ پیچیده با تنوع ملیتها، قومیتها، ادیان و مذاهب، تنها از مسیر گفتوگوی دموکراتیک میتوان به صلح پایدار رسید. سوسیالیسم نیز باید نه از مسیر انقلاب خشونتبار، بلکه از مسیر ساختن مثبت و گفتوگوی عمیق دموکراتیک شکل بگیرد.»
اوجالان در پایان پیام خود با نقل قولی از لنین نوشته است: «بدون یک دموکراسی فراگیر و پیشرفته، نمیتوان سوسیالیسم را بنا کرد.»
این پیام در تاریخ ۶ مه ۲۰۲۵ از سوی عبدالله اوجالان در جزیرهٔ امرالی صادر شده است.