سنە-  چهارشنبە ٢٧ دی آموزشگاه نژیاروان با همکاری مرکز تحقیقات کوردستان شناسی برنامه‌ نقد و بررسی کتاب (مه‌م و زین) از احمد خانی را برگزار کرد، این نشست با میزبانی اسرین حسامی مؤسس و مدیر آموزشگاه نژیاروان و مهمان ویژه دکتر آرزو برومندی یکی از  مترجمان کتاب مم و زین و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد برگزار شد.

این برنامه از ساعت ٣٠:۴ تا  ٣٠:۶ عصرو با حضور زنان کتابخوان و جمعی از شاعران، نویسندگان و هنرمندان شهر سنه به اجرا درآمد.

آرزو برومندی در رابطه با محمدسعید رمضان بوطی کە مم و زین را بە عربی برگرداندە است گفت: وی کورد بودە و بر اثر اتفاقاتی که در زندگی‌اش رخ می‌دهد با پدرش به سوریه می‌رود، مادرش را از دست می‌دهد و پدرش با یک زن سوری ازدواج می‌کند که به زبان عربی صحبت می‌کند، احمد خانی به زبان عربی و ترکی آشنا بوده و به دلیل علاقه به فرهنگ خود داستان مم و زین را شروع می‌کند و رمان مم و زین را به صورت نثر و به زبان فاخر  می‌نویسد که تمام اصول داستان نویسی در آن رعایت شده و این حاصل سال‌ها تلاش وی بوده است.

آرزو برومندی افزود: دکتر محمد سعید رمضان بوطی رمان مم و زین را به زبان عربی بر می‌گرداند که در سال‌های اول فروش بسیار زیادی می‌کند و به چاپ بیست و چندم می‌رسد، ما سعی کردیم کتاب رمضان بوطی را به زبان فارسی برگردانیم با این هدف که کسانی هم که نمی‌توانند شعر بخوانند بدانند مم و زین چه کسانی بودند و حداقل با داستان مم و زین آشنایی داشته باشند زیرا حتی بسیاری از کوردها هم با آن آشنایی ندارند و باید مثال بیاوری و بگویی این داستان هم شبیه داستان‌ لیلی و مجنون است.

وی بیان داشت: عشقی که در مم و زین وجود دارد مانند عشق‌هایی که ما دعا می‌کنیم شخصیت‌های داستان به هم برسند نیستند، بلکه در مم و زین عاشق به حقیقت عشق پی می‌برد و به وصال معشوق نمی‌رسد و در اصل فرایند عشق این است که تو به کسی که عشق را به وجود آورده برسی نه معشوق، همانطور که مولانا می‌گوید: نه عاشق کاره‌ای است و نه معشوق بلکه این عشق است که هر دوی آنها را انتخاب می‌کند.

وی در ادامە گفت: زبان مم و زین زبانی ساده است و برای کسی که بخواهد مم و زین را بشناسد و به اتفاقات آن پی ببرد باید یک سری امکانات داشته باشد و این امکانات آگاهی به الهیات، تسوف و فلسفه است تا بتواند مم و زین را درک کند زیرا مم و زین، یک داستان عاشقانه سرسری نیست بلکه روایت انسان است، در مرحله اول هدف احمد خانی از مم و زین تبدیل آن به شعر و بیان غم خود به عنوان یک عاشق بوده است زیرا عشق خود موجب حزن است و این خصوصیت عشق است، در مرحله بعد هدف این بوده که آن را به عنوان یک منظومه عاشقانه کوردی به تمام دنیا معرفی کند زیرا چیزی که باعث افتخار ملت‌هاست داشتن منظومه‌های عاشقانه و حماسی است و این دو نشان دهنده فخر هستند و زبان فاخر در منظومه‌های عاشقانه و حماسی وجود دارد و احمد خانی می‌خواست زبان فاخر خود را در این داستان نشان دهد و بگوید که ملت کورد به عنوان ملت مستقل با زبان مستقل دارای منظومه است و از آن بی نصیب نیست و در کنار این منظومه بزرگ حرف‌های خود را نیز به زبان می‌آورد و به همین دلیل است که می‌گویم باید به فلسفه و تسوف و الهیات آگاه بود زیرا هر شاعری در کنار داستانی که می‌گوید، اندیشه‌ها، آرزوها، ایده‌آل‌ها و ایده‌هایی که برای ملت خود می‌خواهد را به زبان می‌آورد، کما اینکه ما در مثنوی، شاهنامه، حافظ و... این را می‌بینیم که در کنار داستان‌های عاشقانه منویات خود و در کنار حماسه‌ها آیین‌ها را بیان می‌کنند و جالب است که در مم و زین ما با آداب و رسوم کوردی آشنا می‌شویم و اینکه از قدیم تا به الان چه آداب و رسومی داشتیم و چقدر از آنها مانده و چقدر از بین رفته است.

این مترجم همچنین افزود: متأسفانه احمد خانی در ۵۶ سالگی فوت می‌کند و شاید اگر بیشتر عمر می‌کرد کارهای بزرگتری انجام می‌داد و بیت‌های بیشتری را بە منظومه‌ تبدیل می‌کرد و ما به کورد بودن خود بیشتر می‌بالیدیم و به چنین گنجینه‌‌هایی بیشتر افتخار می‌کردیم و از اینکه چرا تاکنون آنها را نشناخته‌ایم بیشتر شرمنده می‌شدیم.

وی ادامه داد: خوشبختانه هنگامی که ما این کار را انجام دادیم یک، دو سال بعد به این فکر افتادم که آن را تبدیل به داستان کودکان کنم و مم و زین را به داستان کوتاه کودک تبدیل کردم و با چند ناشر صحبت شده و امیدوارم که بزودی چاپ شود تا نوجوانانمان نیز با آن آشنا شوند زیرا این زبان، زبانی فاخر است و هرکسی با آن آشنایی ندارد و من سعی کردم آن را با زبانی ساده و قابل فهم برای نوجوانان و مناسب سن آنها تهیه کنم.

آرزو برومندی افزود: داستان مم و زین به ده زبان زنده دنیا ترجمه شده از جمله فرانسوی، روسی، آلمانی، انگلیسی، نروژی، فنلاندی و... و این باعث شده بسیاری با آن آشنا شوند و این برای ما باعث افتخار است.