«نادا» در سلیمانی؛ صدایی فراتر از غرش جنگ‌ها و دردها
مقاله ای از روزنامه‌نگار، امل محمد
در گوشه‌ای از خاورمیانه، جایی که رشته‌های امید با درد درهم تنیده‌اند، و در شهر سلیمانی باشور کوردستان که همواره نمادی از مقاومت، دانش و فرهنگ بوده است، صدها دست زنانه در هم گره خوردند و داستان‌هایی بی‌شمار از صبر و مبارزه را با خود به همراه آوردند.
همایش «ائتلاف نادا» که از ۱۵ تا ۱۷ مه ۲۰۲۵ برگزار شد، صرفاً یک گردهمایی گذرا نبود؛ بلکه تأکیدی دوباره بود بر اینکه صدای زنان می‌تواند دیوارهای سکوت را بشکند، از مرزهای جغرافیایی عبور کند و آینده‌ای را ترسیم کند که همه را در بر گیرد.
صدها فعال و شرکت‌کننده که از ۱۹ کشور خاورمیانه و شمال آفریقا گرد هم آمده بودند، نیامده بودند تا فقط تعارف رد و بدل کنند، بلکه برای ثبت فصل‌هایی از رنجی آمده بودند که زنان در بستر منطقه‌ای پرآشوب تجربه می‌کنند. از پیامدهای جنگ‌ها و درگیری‌های مسلحانه که صدها هزار نفر را وادار به کوچ کرده است، تا خشونت مبتنی بر جنسیت که خانواده‌ها و جوامع را از هم می‌پاشد، و حاشیه‌نشینی اقتصادی و سیاسی که زنان را از ایفای نقش مؤثر در ساختن جوامع‌شان محروم می‌کند؛ همه این مسائل و بیشتر از آن‌ها، با قدرت در این همایش حاضر بودند، نه به‌عنوان شکایت، بلکه به‌عنوان اراده‌ای برای طراحی راهکارهای عملی. این کنفرانس به کارگاهی فشرده تبدیل شد، جایی که دردها به چشم‌انداز بدل شدند و چالش‌ها به فرصت‌هایی برای همکاری مشترک تبدیل گشتند.
شرکت‌کنندگان به‌طور عمیق درباره‌ی چگونگی ایجاد پل‌های ارتباطی میان جنبش‌های مختلف زنان پرداختند و درباره‌ی راه‌های هم‌افزایی تلاش‌ها و هماهنگ‌سازی صفوف برای دستیابی به اهداف مشترک آن هم در چارچوب هدفی والاتر با عنوان «انقلاب زنانه» گفت‌وگو کردند. انقلابی که بیشتر از آن‌که به معنای شورش باشد، به معنای رهایی از بندها و ساخت جوامعی دموکراتیک است که حقوق کامل زنان را تضمین کرده و کرامت انسانی‌شان را محترم می‌شمارد.
این همایش تنها در سطح نظری باقی نماند، بلکه به عمق کار میدانی نیز پرداخت. کارگاه‌هایی تخصصی در زمینه مقابله با خشونت، مقابله با نژادپرستی، کاهش سلطه‌گری مردسالارانه، توانمندسازی اقتصادی، و تقویت مشارکت سیاسی برگزار شد. این کارگاه‌ها، همراه با گفت‌وگوهای پربار و تبادل دیدگاه‌ها، تجربه‌ها و تخصص‌ها، همانند نقشه‌ی راهی برای اجرا در میدان واقعی بودند. کنفرانس نشان داد که اگرچه چالش‌ها ممکن است در جزئیات متفاوت باشند، اما در اصل یکی‌اند، و راه‌حل‌ها اغلب از دل تجربه‌های مشترک زاده می‌شوند.
دستاورد کنفرانس «نادا» در شهر سلیمانی صرفاً بیانیه یا مجموعه‌ای از توصیه‌ها نبود، بلکه فریادی زنانه، آرام اما طنین‌انداز بود که اعلام می‌کرد: زن نه صرفاً عددی در معادله‌ی جنگ و صلح، بلکه عاملی اصلی در ساختن زندگی، ایجاد ثبات، برقراری صلح پایدار و تثبیت پایه‌های عدالت اجتماعی است. امید، رؤیایی دور از دسترس نیست؛ واقعیتی است دست‌یافتنی از مسیر پافشاری و کار جمعی. زنان توانستند برای خود چتری امن ایجاد کنند؛ پناهگاهی که آن‌ها را از تمامی اشکال خشونت و رفتارهایی که حقوق‌شان را نقض می‌کند، محافظت می‌نماید. این همان فریاد مشترکی بود که در سالن کنفرانس طنین انداخت و نتیجه‌اش، پایه‌گذاری «کنفدراسیون جهانی زنان دموکراتیک» شد، ساختاری که بر میراثی طولانی از مبارزه و چشم‌اندازی راهبردی روشن تکیه دارد، تمامی زنان را در آغوش می‌گیرد و پناهگاه امنی برای آن‌ها باقی می‌ماند.
اکنون این پرسش مطرح است: آیا این روحیه و همبستگی که در شهر سلیمانی و در چارچوب کنفرانس ائتلاف نادا تجسم یافت، می‌تواند به تغییری واقعی و پایدار در زندگی میلیون‌ها زن در منطقه منجر شود؟
این بزرگ‌ترین چالشی است که پیش‌روی «ائتلاف نادا» و تمام کسانی است که باور دارند آینده‌ی خاورمیانه و شمال آفریقا نه شکوفا می‌شود، نه رشد می‌کند و نه به ثبات می‌رسد، مگر با بیداری زنان و نقش‌آفرینی بی‌تبعیض و کامل آنان.