ژوان کرمی

 

هورامان - مراسم کهن کومسای هورامان در واقع یکی از کهنترین انتخاباتی بوده است که در تاریخ سراغ داریم. این مسئله مهمانان و گردشگرانی را که با این فرهنگ کهن آشنا می‌شدند، به شدت تحت تٲثیر قرار داده بود و از اینکه در سدەهای دور چنین انتخاباتی برای مدیریت منطقه انجام شده است ابراز شگفتی می‌کردند. در این رابط با چند تن از زنان گردشگر گفت‌وگو نموده و نظرشان را جویا شدیم.

زن ترکی به نام یلدا که از بستان‌آباد آذربایجان به هورامان آمده بود و در مراسم شرکت کرده بود، در این باره نظرات جالبی داشت. وی که معلم بود و از عواقب امنیتی گفت‌وگوی ویدیویی واهمه داشت و از انجام آن امتناع می‌کرد، عنوان کرد: چنین فرهنگ‌هایی باید حتما احیا شده و به سراسر ایران معرفی شوند. باید به مردم بگوییم چندین قرن پیشتر در این سرزمین انتخابات آزاد برگزار می‌شده و مردم چه زن و چه مردم به طرزی آزاد در انتخاب مدیریت جامعەی خود مشارکت کردەاند، اما امروزه در حکومت جمهوری اسلامی انتخاباتی وجود ندارد، همەچیز فرمالیتە است. بنابراین امروزه که مردم توان انتخاب نوع حکومت دلخواه خود را ندارند، بیش از همیشه به به احیای چنین فرهنگ‌ها و آیین‌هایی نیازمندیم.

 

شکیلا مادری که به همراه نوزادش و خانوادە از شهرستان محلات به هورامان آمده بود، در مورد احیای چنین فرهنگ‌هایی اظهار کرد: من دیشب که با زنان و مردان در مورد مراسم کومسای صحبت کردم، فهمیدم که این مراسم یک جور انتخابات است و دراویش از تمام کشور در یک روز اینجا جمع می‌شوند. فکر می‌کنم به شیوەای سعی می‌کنند اتحادشان را حفظ کنند و اینکه ما الان در این وضعیت کنونی و با این فشارهایی که داریم، واقعا به همچنین اتحادی نیاز داریم. من دلم می‌خواست که فقط مختص کوردستان نباشد و کاش می‌شد کل مردم ایران و کل مخالفین این اتحاد را باهم داشتە باشند و در این مراسم شرکت کنند. فکر می‌کنم می‌توانستیم جمعیت خیلی زیادی باشیم و صدایمان را به گوش همه برسانیم. این مسئله خیلی برای من حسرت شد و کاش فقط اینجا نبود این مراسم و مردم از همەی شهرها امکان این را داشتند که باخبر شوند و اینجا جمع شوند.

 

روشنک زن گردشگری که از تهران با طی کردن کیلومترها مسافت خود را به این مراسم رسانده بود، در این باره عنوان کرد: واقعا ضروری است که اینگونه مراسم‌ها و آیین‌ها حفظ شوند، چون واقعا حیف است که این آداب و رسومی که از سال‌ها پیش بوده است از بین برود. حتی پوشش مردمشان هم باید حفظ شود، چون من دیدم که خیلی از مردم کورد هم دیگر لباس خودشان را نمی‌پوشند و به نظر من حیف است که دیگر این مراسم‌ها برگزار نشود یا دیگر لباسی که مخصوص خودشان است دیگر پوشیده نشود، چون خیلی از زنان را دیدم که دیگر نمی‌پوشند. به نظر من باید چنین فرهنگ‌هایی وجود داشتە باشد، این فرهنگی است که از اول بوده و مختص همینجا هم بوده است و به نظر من باید حفظ بشود و نباید تغییر کند.