مهریە؛ سنتی دیرینه در تقابل با آرمان‌های جنبش زنان روژاوا
صدیقه خلو، مسئول مرکز پژوهش‌های ژنولوژی، در خصوص مسئله گرفتن مهریە در جامعه بر ضرورت مبارزه با هر گونه اندیشه ارتجاعی تاکید کرد.
برچم جودی
کوبانی - در جامعه‌ای که حقیقت آن توسط نظام مردسالار وارونه شده است، شاهد هستیم که در هر موضوعی، معیارها و سنت‌های برآمده از ذهنیت مردانه، ابتدا بر زنان تحمیل گشته‌اند. در مناطق شمال و شرق سوریه که زنان با شعار و فلسفه 'ژن، ژیان، آزادی' پیشگام مبارزه بوده‌اند و همچنان در تمامی عرصه‌ها نقشی پیشرو ایفا می‌کنند، نبرد زنان علیه برخی تفکرات واپس‌گرا که زاییده ذهنیت پدرسالاری هستند، ادامه دارد.
صدیقه خلو، مسئول مرکز پژوهش‌های ژنولوژی کانتون فرات، درباره مهریە و شیوه‌های کاربرد آن چنین می‌گوید: «در جامعه ما، تعیین مهریە برای زنان بر پایه برخی سنن اجتماعی و مذهبی استوار است، اما به‌ویژه در جوامع خاورمیانه مشاهده می‌کنیم که در این زمینه اغلب معیارهای مذهبی خود را بر آداب و رسوم جامعه تحمیل می‌نمایند. مهریە یا قالان، مبلغی است که خانواده عروس به صورت وجه نقد و طلا برای خانواده داماد مشخص می‌کند تا دخترشان را بدین شکل به ازدواج درآورند، از این رو مهریە مستقیماً با امر ازدواج پیوند دارد. میزان مهریە بسته به کشور و منطقه متغیر است، در شمال و شرق سوریه نیز همین وضعیت حاکم است. در برخی نواحی تنها پول تعیین می‌شود و در برخی دیگر علاوه بر پول، بین ۵۰، ۷۵ یا ۱۰۰ گرم طلا نیز مطالبه می‌گردد. این نیز بر اساس سنن عشیره‌ای و خانوادگی متفاوت است. این مواردی که بیان کردیم، در روزگار ما کماکان رواج دارند و ما همواره شاهد آنها هستیم.»
نقش علم ژنولوژی در ارائه الگوهای جایگزین برای ازدواج
در روژاوای کوردستان، شمال و شرق سوریه، به یمن انقلاب زنان و پارادایم رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان، فرصت مبارزه زنان علیه ذهنیت‌هایی که زن را از هویت حقیقی خود دور ساخته است، فراهم می‌آید. در این راستا، جنبش‌ها و سازمان‌های زنان که بر ایدئولوژی آزادی زن و جامعه استوارند، با این مسائل به مبارزه برمی‌خیزند. مراکز پژوهشی علم ژنولوژی با تحلیل واقعیت جامعه، ارائه الگوها و راهکارهای جایگزین، این نقش را به انجام می‌رسانند.
تضاد مهریە با مفهوم زندگی مشترک آزاد
صدیقه خلو تأکید کرد که باید زندگی مشترک آزاد را به جای زندگی مشترک تحت سلطه و مادی‌گرا برگزید: «به عنوان پژوهشگران علم ژنولوژی، یکی از معیارهای بنیادین ما که همواره بر آن تأکید می‌ورزیم، زندگی مشترک آزاد است. در این راستا، گرفتن مهریە در تضاد با زندگی مشترک آزاد قرار دارد که ما این رویه را نمی‌پذیریم و آن را از اساس نادرست می‌دانیم. در امر ازدواج، بی‌تردید نیازهایی وجود دارد که باید برآورده گردند، اما در حقیقت باید هر دو خانواده مشترکاً این مسئولیت را بر عهده گیرند و بار آن بر دوش یک طرف سنگینی نکند. زیرا در نهایت، قرار است زندگی مشترکی را با یکدیگر تجربه کنند. اما از آنجا که این درک هنوز جا نیفتاده است، مشاهده می‌کنیم که در شرایط کنونی، جوانانی که قصد ازدواج دارند ناگزیرند چندین سال کار کنند تا سرمایه کافی برای تأمین ملزومات ازدواج فراهم آورند. با این شیوه، ازدواج به موضوعی صرفاً مادی تبدیل می‌شود. ما به عنوان پیروان ژنولوژی و پارادایم ملت دموکراتیک، با مهریە و تعیین ارزش مادی بر حسب پول و طلا مخالفیم.»
صدیقه خلو اظهار داشت که ذهنیت جامعه در برخی سخنان نیز آشکار می‌گردد و افزود: «بارها شاهد هستیم که خانواده‌ها می‌گویند ارزش دختر ما از دیگران کمتر نیست، همان‌طور که دختر عمو یا دایی‌اش با این مبلغ ازدواج کرده است، ما نیز دخترمان را با این مهریە به همسری می‌دهیم. اگر این اظهارات و محتوای آنها را تحلیل کنیم، ذهنیت حاکم بر جامعه را نیز درک خواهیم کرد. در نتیجه خرید و فروش در این میان آشکار می‌شود، به بیان دیگر من دخترم را به این قیمت می‌فروشم یا همسری را به این بها می‌خرم.»
ضرورت آگاهی‌بخشی به زنان برای تغییر نگرش نسبت به مهریە
صدیقه خلو در پایان سخنان خود از زنان درخواست کرد که مهریە را نپذیرند و تن به خرید و فروش ندهند: «مهریە سنتی دیرینه است که در بسیاری از ادوار تاریخی رواج داشته است، از این رو دگرگونی این ذهنیت نیز مستلزم زمان، آگاهی و تلاش فراوان است. در وهله نخست، زنان باید نسبت به این موضوع آگاهی یابند و ذهنیت خرید و فروش را برای خویش نپذیرند. هنگامی که زندگی مشترک را برمی‌گزینیم، ضروری است که در تمامی جنبه‌های آن هشیار باشیم و به جای زندگی در بردگی، نظام و زندگی مشترک آزاد را انتخاب کنیم. در این زمینه، پس از ازدواج مشکلات عدیده‌ای بروز می‌کند؛ خانواده‌ها برای ازدواج پسرشان وام می‌گیرند، پس از برگزاری مراسم ازدواج بی‌درنگ طلاهای عروس را می‌فروشند و مجدداً آن بدهی‌ها را تسویه می‌کنند. این وقایع رخ می‌دهند و در جامعه نیز تجربه شده‌اند. به همین سبب مشاهده می‌کنیم که فوراً میان هر دو خانواده اختلاف پدید می‌آید و بسیاری از اوقات نیز به طلاق می‌انجامد. از این رو، دیگر زمان آن فرا رسیده که ما علیه این پدیده به پا خیزیم و تحولات لازم را ایجاد کنیم.»