جنایت جنگی علیە خلقهای خاورمیانە انجام میشود
اهداف این حملات هوایی دولت ترکیە در روژاوا عمدتاً بیمارستانها، غیرنظامیان و زیرساختهای شهری بودهاند. حماس و اسرائیل نیز هر دو غیرنظامیان و زیرساختها را مورد هدف قرار میدهند. در واقع اقدامات ترکیه، اسرائیل و حماس جنایات جنگی علیه غیر نظامیان است.
ساریا دنیز
مرکز خبر- در پی حملهای که گروه حماس در تاریخ ٧ اکتبر تحت عنوان «طوفان الاقصی» علیه اسرائیل آغاز کرد، درگیریها و بمبارانهای پس از آن منجر به افزایش چشمگیر تلفات انسانی شده است و اهداف این حملات غیرنظامیان بودەاند. گزارشها حاکی از آن است که در این درگیریها که به طور زنده در سراسر جهان پخش میشد، اسرائیل اهداف غیرنظامی از جمله منازل مسکونی و تأسیسات زیربنایی را هدف قرار داده است.
بمبارانهای دریایی و هوایی اخیر اسرائیل بر غزه و کشته شدن کودکان و زنان فلسطینی، مجدداً موضوع «جنایت جنگی» را در کانون توجه قرار داده است. در همین حال، درحالیکه ترکیه دربارهی درگیری اسرائیل و فلسطین اظهارنظر میکند، سخنان اخیر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه مبنی بر اینکه «جنگ نیز اخلاق خود را دارد»، دوباره توجهات را به منطقه روژاوا در شمال سوریه معطوف کرده است که دولت ترکیه همچنان به حملات خود علیه آن ادامه میدهد. گزارش شده پس از حمله به وزارت کشور ترکیه در آنکارا در اول اکتبر، این کشور حملات خود را علیه شمال و شرق سوریه آغاز کرده که طی آن اهداف غیرنظامی نظیر تأسیسات نفت، برق، آب، مدارس و بیمارستانها هدف قرار گرفتهاند. مردم منطقه خواستار پایان اشغال، عقبنشینی ترکیه و محاکمه عاملان این حملات در دادگاههای بینالمللی به اتهام ارتکاب جنایات جنگی شدهاند.
فراخوان اضطراری
در پی حملات اخیر ترکیه به اهداف غیرنظامی در شمال و شرق سوریه، سکوی دیپلماسی اجتماعی این مناطق کمپینی امضایی با عنوان «فراخوان اقدام اضطراری: جنگ علیه بشریت در شمال و شرق سوریه را متوقف کنید» را آغاز کرده است. گزارش شده امضای بسیاری از نهادهای مدنی و دموکراتیک کشورهای مختلف در این کمپین دیده میشود و متن آن به سه زبان انگلیسی، اسپانیایی و پرتغالی برای امضای آنلاین در اینترنت منتشر شده است. در متن این کمپین از نهادهای بینالمللی خواسته شده تا در برابر حملات ترکیه به سرعت اقدام کنند.
سازمانهای حقوق بشری که در کشورهایی همچون اسپانیا، برزیل، مکزیک، شیلی، کلمبیا، هند، چین، آمریکا، آلمان، انگلیس و عراق فعالیت میکنند، در کنار بسیاری دیگر از سازمانها، ائتلافها و حامیان حقوق بشر، از این کمپین حمایت کردهاند. امضاهای جمعآوری شده در این کمپین، بعداً به همراه نامهای باز، برای سازمان ملل متحد، دیوان بینالمللی دادگستری لاهه و سایر سازمانهای بینالمللی ذیربط ارسال خواهد شد.
جنایت جنگی چیست؟
جنایت جنگی که کشورهای جهان نسبت به آن در مواردی همچون حمله ترکیه بە روژئاوا، جنگ اوکراین و روسیه یا مناقشه اخیر فلسطین و اسرائیل بی تفاوت بودهاند، چیست؟ جنایات جنگی چگونه شناسایی میشوند؟ چگونه مورد قضاوت قرار میگیرند؟ در گزارش خبری خود، پاسخ این سوالات را جمعآوری کردهایم.
قواعد جنگ میان دولتها توسط برخی کنوانسیونها و قوانین بینالمللی تعیین میشود. در جنگها، اهداف غیرنظامی از جمله غیرنظامیان، بیمارستانها یا مناطق عمومی حیاتی برای غیرنظامیان، نمیتوانند هدف قرار گیرند. استفاده از سلاحهای شیمیایی و برخی سلاحهای خاص ممنوع است. در جنگ نمیتوان از ارائه خدمات بهداشتی به مردم جلوگیری کرد. حمله عمدی به گروه، جامعه یا نژاد خاص امکانپذیر نیست. قتل، تجاوز جنسی، کشتار جمعی، شکنجه، تخریب اموال، بازداشت و مهاجرت اجباری نیز به عنوان «جنایت علیه بشریت» تعریف شده است.
چگونه جنایات جنگی تعیین و بررسی میشوند؟
هر کشوری در جهان موظف است درباره اتهامات جنایات جنگی تحقیق کند، اما امروزه بررسی این اتهامات با روابط و منافع بیندولتی گره خورده است. از زمان جنگ جهانی دوم، تعدادی دادگاه برای رسیدگی به جنایات جنگی تشکیل شده است.
امروزه تعقیب جنایتکاران جنگی در صلاحیت دیوان کیفری بینالمللی و دیوان بینالمللی دادگستری است. دیوان بینالمللی دادگستری به طور کلی اختلافات بین دولتها را پوشش میدهد و دیوان کیفری بینالمللی صلاحیت رسیدگی به جنگهای فردی را دارد. در صورت اثبات جرایم، میتوان برای مرتکب یا عاملان قرار بازداشت صادر کرد. با این حال، حتی اگر دادگاه تصمیم به تعقیب قضایی بگیرد، بازداشت و دستگیری افراد در حیطه اختیارات دولتها است.
هیچ اقدامی صورت نگرفت
در حالی که دولت ترکیه و گروههای وابسته به آن سالهاست که اعمال غیرانسانی خود را در شمال و شرق سوریه ادامه میدهند، فراخوان مردم به افکار عمومی بینالمللی نادیده گرفته میشود.
ترکیه یکی از امضاکنندگان کنوانسیون منع سلاحهای شیمیایی است که تولید، ذخیره و استفاده از سلاحهای شیمیایی را ممنوع میکند. اما علیرغم تمام مدارک و شواهد، هیچ اقدامی برای متوقف کردن اعمال ترکیه صورت نگرفته است.
در گزارشهای سازمان ملل متحد آمده است مردم بارها در مورد جنایات ترکیه گزارش دادهاند. گزارش سازمان ملل که پیش از این به وضعیت سیاسی و اقتصادی سوریه و نیز نقض حقوق بشر ناشی از درگیریهای جاری در این کشور اشاره کرده بود، حملات هوایی ترکیه به روژآوا و جنگ و جنایات علیه بشریت را نیز شامل میشود. در گزارش تاکید شده است که در نتیجه حملات ترکیه، تلفات غیرنظامیان به ویژه در مناطق حلب، حصه، رقه، عین العرب و تل تمر رخ داده است. همچنین در حملات پهپادی ترکیه به روژآوا در تاریخهای مختلف، غیرنظامیان نیز هدف قرار گرفتهاند. در این گزارش آمده است: «دولت ترکیه بدون توجه به غیرنظامیان و زیرساختهای غیرنظامی حملاتی را انجام داده است.»
چند نمونه از جنایات جنگی ترکیه
ترکیه سالهاست با استفاده از سلاحهای شیمیایی، موضعی خلاف قوانین بینالمللی اتخاذ کرده است. فراخوانها برای تحقیق در این باره بیپاسخ ماندهاند. در بسیاری از حملات، سلاحهای شیمیایی علیه نیروهای نظامی به کار گرفته شده است. سازمان ملل در سال ۲۰۱۹ اعلام کرد که بازرسان سلاحهای شیمیایی آنها در حال جمعآوری اطلاعات در مورد ادعاهای استفاده دولت ترکیه از فسفر سفید علیه کودکان هستند. با این حال، مشخص نشد که چه تحقیقاتی در این باره انجام شده است.
گزارش شده ترکیه در اولین حمله به عفرین از بمبهای ناپالم استفاده کرده است. دیدهبان حقوق بشر سوریه بە نقل از منابع این ادعا را مطرح کردە بود. روستای ام الکف که صدها غیرنظامی در آن زندگی میکردند نیز توسط دولت ترکیه بمباران شد که در بررسیها مشخص شد بمب خوشهای مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین اعلام شد تل تمر نیز هدف بمب خوشهای قرار گرفته است. گزارشها حاکی است در حملات ترکیه به مناطق مرزی با اقلیم کوردستان با همکاری حزب دموکرات کوردستان عراق نیز از سلاحهای شیمیایی استفاده شده است.
نقض حقوق بشر در مناطق تحت اشغال ترکیه ادامه دارد
دولت ترکیه نام مکانها را در منطقه تغییر داده و نام برخی خیابانها را به ترکی تبدیل کرده است. مردم عفرین و سایر مناطق و شهرهای اشغالی مجبور به مهاجرت شدهاند. زبان ترکی در مناطق تحت اشغال به طور عملی اجباری شده و در مدارس نیز الزامی است.
زنان و کودکان هدف قرار گرفتهاند. تعداد زنان ربوده شده همچنان مشخص نیست. برخی توانستهاند از دست باندهای وابسته به ترکیه فرار کنند در حالی که برخی در بازارهای بردهفروشی فروخته شدهاند. تعدادی نیز با پرداخت باج بازگشتهاند.
درختان از جمله درختان زیتون قطع یا فروخته شدهاند. مزارع، آثار تاریخی و اماکن مذهبی تخریب شدهاند. دسترسی مردم به آب، برق، انرژی و سوخت محدود شده است.
مردم روژآوا با وجود فشارهای غیرانسانی، همچنان بر سرزمین و مقاومت خود پافشاری میکنند. صدای مردمی که خواهان زندگی آزاد در سرزمینشان با نظام دموکراتیک هستند، اگرچه توسط حکومتهای مستبد خفه میشود، ولی آنها بر سازماندهی خود پافشاری میکنند.