جام جهانی زنان؛ موفقیت مادران در زمین فوتبال

سال‌ها پیش، مادران در آمریکایی مجبور بودند برای بچەهایشان پرستار بگیرند تا بتوانند تیم را همراهی کنند اما امروزه فدراسیون موظف است هزینه‌ی پرواز، اقامت و... کودکان را بپردازد و جهان فوتبال پذیرفت که مادران هم می‌توانند حرفه‌‌‌ی ورزشی خود را پیش ببرند.

مرکز خبر - نسل کنونی زنان فوتبالیست آمریکایی تلنگر مهمی به برابری جنسیتی وارد کردند. در سال ٢٠٢٢، زنان فوتبال آمریکا نهاد حاکمیتی فوتبال (یو اس ساکر) را مجبور کردند به بازیکنان تیم ملی زنان، دستمزد برابر با همتایان مردشان پرداخت کند و ٢۴ میلیون دلار حقوق معوقه به آنها بپردازد.

 اکنون در جام جهانی زنان، که ٢٠ ژوئیه در نیوزلند آغاز شد، چندین نفر از اعضای تیم اعلام کردند که قصد دارند خود را در ورزش به گونه‌ی دیگری محک بزنند: مادرشدن.

تا همین اواخر، دنبال‌کردن فوتبال حرفه‌ای و مادرشدن، چه از سوی نهادهای حاکم و چه از سوی خود فوتبالیست‌ها، ناسازگار تلقی می‌شد. در سال ٢٠١٧، FIFPRO  یک نظرسنجی از بیش از ٣ هزار بازیکن زن عضو اتحادیه‌ی بازیکنان انجام داد . این نظرسنجی نشان داد که تنها ٢٪ از این بازیکنان مادر بودند و حدود ۴۵ درصد از آنها گفتند که قصد دارند به قصد تشکیل خانواده خود را بازنشست کنند. درک این دلایل این تصمیم‌گیری ساده است. دستمزد اکثر بازیکنان خارج از باشگاه‌های تراز اول پایین بود و در آن زمان این بازیکنان هیچ‌گونه امنیت شغلی نداشتند. حتی هیچ دستورالعملی وجود نداشت که نحوه‌ی برخورد باشگاه‌ها یا انجمن‌های ملی را با زنان فوتبالیستی که می‌خواستند خانواده تشکیل دهند، پوشش دهد.

این وضعیت در سال ٢٠١٩ دستخوش تغییر شد، اتحادیه‌های بازیکنان زن در اسپانیا و آرژانتین به FIFPRO  مراجعه کردند تا قوانین را پیگیری کنند. به گفته‌ی مشاور ارشد  FIFPRO، الکساندرا گومز بروینوود، اتحادیه کاملا آگاه بود که چه حمایت‌هایی باید وجود داشته باشد داشت، اما هیچ مدرکی دال بر اقدام موثر در این زمینه وجود نداشت. در نهایت یک سال مذاکره‌ی فوری با فیفا، نهاد حاکم بر فوتبال، برگزار شده و مجموعه‌ای از قوانین اساسی ایجاد شد که اکنون تمامی اتحادیه‌های ملی باید از آن پیروی کنند. این قوانین شامل ارائه‌ی حداقل ١۴ هفته مرخصی زایمان است که حداقل ٨ هفته آن باید پس از زایمان باشد. تیم‌ها باید در دوران بارداری حقوق کامل و پس از شروع مرخصی زایمان حداقل دو سوم حقوق را بدون توجه به زمانی که مادر بازی‌هایش را متوقف می‌کند، ارائه دهند. همچنین باشگاه‌ها از عدم ثبت نام بازیکن منع شده‌اند، مگر اینکه خود بازیکن به طور موقت رضایت دهد که نامش در بازی‌ها ثبت نشود.

طولی نکشید که این قوانین امتحانشان را پس دادند. در اوایل سال ٢٠٢١، سارا بیورک گونارزدوتیر، هافبک ایسلندی باردار شد. باشگاه او، لیون در فرانسه، یکی از موفق‌ترین باشگاه‌های اروپا بود؛ اما هرگز در فهرست خود بازیکنی نداشت که فرزند داشته باشد. سارا بیورک گفت با باشگاه به توافق رسیده است که تا نیمه‌ی دوم بارداری‌اش را در خانه در ایسلند سپری کرده و پس از به دنیا‌آمدن نوزادش، بازی را از سر بگیرد. اما دستمزد او پس از دو ماه فاصله قطع شد. لیون به او گفت که طبق قوانین فرانسه، موظف به پرداخت پول به او نیست و در نهایت پس از آن که FIFPRO با موافقت سارا بیورک در می ٢٠٢٢ به فیفا مراجعه کرد، لیون از این تصمیم عقب‌نشینی کرد. اینکه یکی از باشگاه‌های معتبر جهان یا از قوانین بی‌اطلاع بوده یا آنها را نادیده گرفته است، نشان می‌دهد که فوتبال هنوز حساب خود را با مادران صاف نکرده است.

تیم «٢٣-زن» آمریکا سه عضو مادر به نام‌های کریستال دان، جولی ارتز و الکس مورگان دارد که هرسه‌ی آنها آشکارا در مورد این موضوع صحبت کرده‌ و فرزندانشان را به تماشای مسابقات آورده‌اند. آنها بر این باورند که زمین فوتبال هیچ تفاوتی با سایر محل‌های کار نداشته و زندگی خانوادگی باید در کنار آن جریان داشته باشد.

 سی سال پیش، دو مادر در یک تیم آمریکایی مجبور شدند از US Soccer درخواست کنند هزینه‌ی پرستار بچه‌ی آنها را بپردازد تا آنها قادر باشند تیم را همراهی کنند. امروزه فدراسیون موظف است تا شش سال هزینه‌ی پرواز، اقامت، غذا و پرستار کودکان را بپردازد.

مادران آمریکایی، که همگی بیش از ١٠٠ بازی ملی در کارنامه‌ی خود دارند، می‌توانند به نمایندگی از کسانی که دره رم فوتبال جایگاه پایین‌تری از آنها دارند، لابی کنند. اگرچه مقررات FIFPRO در تمامی باشگاه‌های حرفه‌ای اعمال می‌شود، اما سارا بیورک دریافته است که این قوانین هیچگاه کامل رعایت نمی‌شوند، بنابراین اتحادیه خواهان تشدید قوانین شده است. این سازمان خواستار افزایش مرخصی زایمان و پس از زایمان از هشت هفته به دوازده هفته شده و خاطرنشان می‌کند که این مقررات برای والدین ناتنی یا کسانی که از طریق مادران جانشین صاحب فرزند می‌شوند اعمال نخواهد شد. همچنین، اتحادیه خواهان محافظت از حقوق بازیکنانی است که قراردادشان در دوران بارداری منقضی می‌شود، زیرا تعداد قراردادهای چندساله‌ی بلندمدت در فوتبال زنان بسیار کمتر از فوتبال مردان بوده و همین مسئله ناامنی مالی بیشتری برای آنها به همراه دارد.

سرعت تغییرات ممکن است تدریجی و کند باشد، اما اقدامات بازیکنانی مانند خانم مورگان آغاز عادی‌سازی مادرشدن بازیکنان حرفه‌ای فوتبال خواهد بود. هرچند تاکنون تعداد کمی از باشگاه‌ها موفق شده‌اند راه‌های مناسبی برای حمایت از ستاره‌هایی که مادر می‌شوند بیابند. برای مثال، اتخاذ رویکردهایی مشابه جانشین‌شدن بازیکنان خارجی هنگامی که یکی از بازیکنان تیم در مصدومیت طولانی به سر می‌برد، می‌تواند مفید باشد.  

 در نهایت، امید است دیده‌شدن و موفقیت مادران در در زمین جام جهانی ٢٠٢٣، قوانین فوتبال را مجبور به تغییر کند، هر چند با اکراه !