مرکز خبر- روز دوشنبه ۱۶ تیرماه، مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه‌ای را با عنوان «وضعیت در افغانستان» تصویب کرد که در آن بر تعهد جامعه جهانی به حمایت مستمر از مردم افغانستان، در بحبوحه بحران انسانی و استمرار تهدیدهای تروریستی، تأکید شده است. این قطعنامه با ۱۱۶ رأی موافق، ۲ رأی مخالف (ایالات متحده و اسرائیل) و ۱۲ رأی ممتنع به تصویب رسید.

این قطعنامه، خواستار پایبندی دولت طالبان به اصول حقوق بشر، قوانین بین‌المللی و مقابله قاطع با تروریسم شده و هم‌زمان از تلاش‌های مردم افغانستان برای بازسازی کشوری باثبات، امن، و عاری از فساد و مواد مخدر پشتیبانی می‌کند.

 

محکومیت سیاست‌های تبعیض‌آمیز طالبان علیه زنان

در این قطعنامه، نگرانی شدید مجمع عمومی سازمان ملل متحد از سرکوب سیستماتیک زنان توسط طالبان که به شکل یک «سیستم نهادینه‌شده تبعیض، محرومیت و بی‌احترامی به کرامت انسانی» درآمده، صراحتاً اعلام شده است. همچنین بر لزوم لغو فوری این سیاست‌ها و شناسایی «آپارتاید جنسیتی» به عنوان یک جرم بین‌المللی تأکید شده است.

این قطعنامه خواستار پایان دادن به محدودیت‌هایی چون ممنوعیت تحصیل دختران پس از کلاس ششم، محرومیت زنان از حضور در فضاهای عمومی و حذف آن‌ها از فرصت‌های شغلی است.

نماینده افغانستان (وابسته به دولت پیشین) با اشاره به محرومیت کامل دختران از آموزش متوسطه و عالی، گفت: «افغانستان تنها کشور جهان است که به صورت رسمی تحصیل دختران را ممنوع کرده است.» او افزود: «طالبان نماینده مردم افغانستان یا ارزش‌های اسلامی نیستند.»

سرپرست نمایندگی دائمی افغانستان در سازمان ملل در سخنانی گفت: «احکامی که طالبان علیه زنان و دختران وضع کرده‌اند، تقریباً به معنای از بین بردن کامل حقوق آنهاست.»  افغانستان در طول تقریباً چهار سال حکومت طالبان، یکی از بزرگترین بحران‌های بشردوستانه و حقوق بشری جهان را تجربه کرده است.

نصیر احمد فایق افزود: سیاست‌های طالبان، کنترل استبدادی را تثبیت کرده و تبعیض سیستماتیک را به ویژه علیه زنان و دختران (به عنوان مثال، ممنوعیت تحصیل و اشتغال) مدون کرده است.  افغانستان تنها کشوری است که دختران رسماً از آموزش متوسطه و عالی منع شده‌اند، که  این امر نقض شدید حقوق بشر و یک فاجعه استراتژیک است.

نماینده افغانستان از تاکید قوی قطعنامه بر حقوق بشر، حکومتداری و حاکمیت قانون استقبال  و از درخواست‌ها برای لغو سیاست‌های طالبان که تبعیض جنسیتی را نهادینه می‌کنند، حمایت کرد.

فایق اضافه کرد: این قطعنامه خواهان تقویت نظارت بین‌المللی، سازوکارهای پاسخگویی و به رسمیت شناختن آپارتاید جنسیتی به عنوان یک جرم تحت قوانین بین‌المللی است. صلح پایدار در افغانستان نیازمند حکومتداری فراگیر، نماینده‌محور و مشارکتی، با گفتگوی واقعی میان مردم افغانستان است که منعکس‌کننده آرمان‌های همه افغان‌ها باشد.

وی تصریح کرد: طالبان نمی‌توانند تنها راه حل بحران افغانستان باشند و نماینده مردم افغانستان یا ارزش‌های اسلامی نیستند.

نماینده افغانستان از انتصاب یک هماهنگ‌کننده سازمان ملل برای تسهیل یک رویکرد بین‌المللی منسجم‌تر و گفتگوی سیاسی فراگیر حمایت کرد و گفت: وضعیت وخیم انسانی نیازمند کمک‌های اصولی و پاسخگو به جنسیت است و همبستگی بین‌المللی یک تعهد اخلاقی است.

نماینده افغانستان بر وضعیت اسفناک پناهندگان افغان تاکید کرد و از کشورهای میزبان خواست که قوانین بین‌المللی را رعایت کنند و خواستار دلسوزی و حمایت از پناهندگانی است که با بازگشت اجباری و رفتار غیرانسانی مواجه هستند.

فایق قویاً از فراخوان برای یک فرآیند سیاسی معتبر که «ریشه در گفتگوی واقعی میان مردم افغانستان  داشته باشد و منعکس‌کننده آرمان‌های متنوع همه افغان‌ها، زنان، جوانان، اقلیت‌ها و جامعه مدنی باشد» حمایت کرد.

قطعنامه جدید با وجود عدم اجماع کامل، از حمایت گسترده کشورها برخوردار شد. نماینده آلمان در جریان ارائه پیش‌نویس، بر ضرورت تعامل عملی با طالبان، به‌ویژه در خصوص بازگشت امن پناهندگان، تأکید کرد و خطاب به زنان افغان گفت: «ما شما را فراموش نکرده‌ایم.»

اتحادیه اروپا، ژاپن، ازبکستان، قطر و الجزایر نیز با تأکید بر آینده‌ای فراگیر، خواستار برقراری حکومتی نماینده تمام اقشار افغانستان شدند. نماینده ازبکستان هشدار داد: «انزوای بیشتر افغانستان نباید مجاز باشد، چرا که سرنوشت میلیون‌ها نفر در خطر است.»

 

هشدار نهادهای بشردوستانه درباره کاهش کمک‌ها

فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر نیز هشدار داد که اختلاف نظرهای سیاسی، موجب پراکندگی و کاهش چشمگیر کمک‌های انسانی شده و ادامه این روند، نسل‌های آینده افغانستان را در معرض خطر قرار می‌دهد.

ایالات متحده و اسرائیل با این قطعنامه مخالفت کردند و ۱۲ کشور از جمله ایران، روسیه و چین رای ممتنع دادند.

جاناتان شریر، نماینده ایالات متحده در این جلسه با انتقاد از بندهای قطعنامه که خواستار حمایت مالی جامعه جهانی از افغانستان شده بود، اظهار داشت: «ما سال‌ها با طالبان گفت‌وگو کردیم، اما نتیجه‌ای ندیدیم و دیگر از آن‌ها حمایت نمی‌کنیم.»

این قطعنامه در حالی به تصویب رسید که هفته گذشته روسیه دولت طالبان را به رسمیت شناخت؛ اقدامی که بحث‌هایی را در میان کشورهای عضو سازمان ملل برانگیخت.

طالبان از زمان تسلط دوباره بر افغانستان محدودیت‌های شدیدی را بر زنان اعمال کرده‌ است. این محدودیت‌ها شامل ممنوعیت تحصیل دختران در مقاطع بالاتر از ششم ابتدایی، محرومیت زنان از مشاغل عمومی و ممنوعیت حضور آن‌ها در پارک‌ها، سالن‌های ورزشی و سایر فضاهای عمومی است. گزارش‌های سازمان‌های حقوق بشری از وخامت اوضاع به‌ویژه برای زنان حکایت دارد.