مرکز خبر- به گزارش خبرگزاری زن، جمعی از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته‌های علوم اجتماعی در نامه‌ای از رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، سید حسین سراج‌زاده به آزار و تبعیض و سوءاستفاده از قدرت، آزار کلامی و جنسی، خشونت یا تهدید به خشونت، بی‌احترامی و رعایت نکردن حریم خصوصی توسط صاحبان قدرت در محیط دانشگاهی اعتراض کرده و خواستار تشکیل کارگروه یا کمیته‌ای متشکل از دانشجویان، اساتید و متخصصان حقوقی شدند.

دانشجویان دانشکده‌ی علوم اجتماعی در این نامه که به امضای ١۵ انجمن دانشجویی و بیش‌از ٣۵٠ نفر رسیده است، از دانشجویان دانشکده‌های علوم‌اجتماعی سراسر ایران دعوت می‌کنند که به امضاکنندگان این نامه بپیوندند.

 

متن کامل نامه‌ی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان به شرح زیر است:

اغلب ما دانشجویان در طول مدت تحصیل‌مان با مواردی از آزار و تبعیض در محیط دانشگاهی روبرو شده‌ایم. این آزار و تبعیض می‌تواند ما یا کسی که می‌شناسیم را نشانه گرفته باشد. مواردی همچون سوءاستفاده از قدرت، آزار کلامی، آزار جنسی، خشونت یا تهدید به خشونت، دریغ‌داشتن اطلاعات از فرد، سوءاستفاده‌ی روانی، کارشکنی در کار یا درس، قلدری، شرمسارکردن فرد در معرض عموم، حرمت‌شکنی و بی‌احترامی، افترا بستن، منزوی‌سازی، تهدید آکادمیک، رعایت‌نکردن حریم خصوصی و... مواردی است که به کرات در دانشگاه رخ داده است. اغلب بدین شکل که کسی که در سلسله‌مراتب قدرت در میدان دانشگاهی از جایگاه «فرادست» برخوردار است، به پشتوانه‌ی جایگاه خود، به اشخاص «فرودست» خشونت می‌ورزد، آزار می‌دهد، قلدری می‌کند و... . این رفتارها اما اغلب پنهان است. رفتارهایی که به دلیل حمایت نهادی از شخص آزارگر و زورگو و نیز فقدان چارچوب‌های ارجاعی برای رعایت رفتار اخلاقی در محیط دانشگاه، نادیده گرفته می‌شود. در اینگونه موارد، دانشجویان اغلب شناختی از حقوق خود ندارند. اگر هم داشته باشند، به‌خوبی می‌دانند که هیچ نهاد حمایت‌گری برای رسیدگی به شکایات آنها وجود ندارد. همچنین می‌دانند که شخص فرادست می‌تواند به‌راحتی تمام فرصت‌های کاری و تحصیلی آینده را از او بگیرد. این فشارها و تهدیدها از ندادن نمره تا تهدید به اخراج و شکایت از دانشگاه و پاس‌نکردن و رد شدن در مصاحبه و منع استخدام و…را می‌تواند در برگیرد.

ما می‌دانیم که دانشگاه اکنون آماج حملات متعددی است. هجمه‌ی خصوصی‌سازی و پولی‌سازی، دانش که به کالایی بدل شده، و دست‌آخر بیماری عالم‌گیر، بدنه‌ی دانشجویی را نحیف‌تر از پیش ساخته است. اما اگر رویای دانشگاهی برابری‌خواه و عادلانه را در سر داریم، اگر می‌خواهیم دانشگاه محیطی باشد که فرصت‌ها و حقوق برابر را فارغ از زمینه‌های تبعیض در اختیار اعضایش می‌گذارد، نمی‌توانیم و نباید مطالبۀ طیفی را به سود طیفی دیگر حقیر و بی‌اهمیت بشماریم. تاریخ به ما نشان داده است که انتخاب مسیری جز این و در اولویت ندانستن مطالبه‌های به بهانه‌ی وجود اولویت‌های مهم‌تر، نتیجه‌اش جز تداوم تبعیض و طرد و ریشه دارتر شدن نابرابری نخواهد بود.

در عین حال می‌دانیم و تأکید می‌کنیم که مطالبهی ما مبنی بر نیاز به عدالت و حمایت از اساسی‌ترین حقوق دانشجویان و نیز اساتید تازه‌وارد، در راستای طرد یا حذف اشخاص نیست. می‌دانیم که خشونت، قلدری، تبعیض و آزار در فضای دانشگاهی، چیزی نیست که صرفاً به خطای فردی اشخاص برگردد و با توبیخ ایشان به کلی رفع شود. البته فرهنگ سلبریتی‌پروری و ستارهسازی در محیط آکادمیک، برخی افراد را به چنان جایگاهی در سلسله‌مراتب قدرت و شهرت می‌رساند که نقد آن‌ها و به چالش کشیدن این سلسله‌مراتب قدرت را دشوار و حتی ناممکن می کند. در همین گروه جامعه‌شناسی می‌توانیم به اساتید شاغل و بازنشسته‌هایی اشاره کنیم که صرفاً با تکیه بر حاشیه‌ی امن متکی بر شهرت و اعتبار خود، دست به هرگونه توهین و تحقیر و خشونتی زده‌اند و می‌زنند. اما آزار و تبعیض، کژکارکردهای نهاد دانشگاهیان و ماهیتی سیستماتیک دارند. پس برای مواجهه و مقابله با آنها نیز باید فراتر از افراد گام برداشت. اهداف ما چنین است:

حساس‌سازی جامعه‌ی دانشگاهی نسبت به قلدری، تبعیض و آزار در دانشگاه

آگاه‌کردن دانشجویان از حقوق خود و زمینه‌چینی نهادی و ساختاری برای مطالبه‌ی آن

ایجاد سازوکارهای مشخص برای دانشجویان برای پیگیری حقوق خود در پی حوادث تبعیض‌آمیز، خشونت‌بار یا مواجهه با قلدری

در راستای تحقق این اهداف، پیشنهاد ما تشکیل کارگروه یا کمیته‌ای متشکل از دانشجویان، اساتید و متخصصان حقوقی است. همانطور که تجربه‌ی فضاهای آکادمیک بین‌المللی نشان می‌دهد، در چنین کمیته‌ای می‌توان آیین‌نامه‌هایی جهت توضیح و تعریف مشخص مصادیق آزار و تبعیض در محیط‌های دانشگاهی تنظیم و دستورالعملی برای مواجهه و مقابله با آن‌ها تدوین کرد تا بتوان در کوتاه‌ترین زمان ممکن، کمک و حمایت لازم را در اختیار آنان که نیازمندش هستند قرارداد. باید بتوانیم با ایجاد حساسیت و آگاهی‌بخشی و نیز به‌واسطه‌ی اعمال مقررات، معیارها و فرایندها، دانشگاه را به محیطی برابر، امن و عادلانه بدل سازیم و تلاش کنیم تا کسی به‌خاطر سن، نژاد، اصل و نسب، زادگاه، جایگاه، جنس، هویت جنسی، قومیت، دین، گرایش جنسی، وضعیت تأهل، وضعیت خانوادگی، طبقه، معلولیت و... مورد تبعیض قرار نگیرد و از حقی محروم نشود. به‌نظر می‌رسد زمان آن رسیده تا مبارزه با نابرابری را فراتر از سطح فردی و فعالیت در شبکه‌های مجازی پیش ببریم. باید به‌صورت جمعی برای اخلاق دانشگاهی و علیه قلدری، آزار و تبعیض جنسی و غیرجنسی در محیط دانشگاه سازمان یابیم و بدین شکل، مشروعیت و قدرت به‌ظاهر خلل‌ناپذیر شبکه‌ی قدرتمندان صاحب‌نام را به چالش بکشیم.