برگزاری جشنوارە کهن‌آواهای تنبور و موسیقی کوردی
جشنوارە کهن‌آواهای تنبور و موسیقی کوردی آغاز شد و روز اول خود را با حضور گستردەی هنرمندان و مهمانان پشت سر گذاشت.
سمانه باقری
گاواره - جشنوارە کهن‌آواهای تنبور و موسیقی کوردی طبق فراخوان‌های پیشتر منتشرشده، روز گذشته ۲۹ شهریورماه در خانەی تنبور روستای بان‌زلان شهرستان دالاهو آغاز شد. در روز اول این جشنواره نوازندگان تنبور زن و مرد در سه ردەی سنی نونهالان، نوجوانان و جوانان به اجرای قطعات موسیقی مقام و کلام پرداختند. هنرمندان شرکت‌کننده در این جشنواره از استان‌های کرماشان، سنه، ایلام و همدان خود را به روستای زیبای بان‌زلان شهرستان دالاهو واقع در منطقەی یارسان رسانده و در این فستیوال به نوازندگی پرداختند.
حضور زنان چه در میان هنرمندان شرکت‌کننده، چه در میان حضار و مهمانان و چه به عنوان گروه اجرایی و مدیریت جشنواره بسیار چشمگیر و حائز اهمیت بود. اغلب این زنان با لباس‌های کوردی متنوع در فستیوال شرکت نمودند. هنرمندان زن نیز در اجراهایشان هم به نوازندگی پرداختند و هم به آوازخوانی، چیزی که در ایران با ممنوعیت قانونی و شرعی روبروست؛ اما این هنرمندان با اجراهایشان نشان دادند که آوازخوانی زنان بخشی از فرهنگ دیرینەی کوردستان و آیین یاری است و در این عرصه تفاوتی میان زن و مرد وجود ندارد.
در روز اول جشنواره هنرمندان ردەی سنی نوجوانان رٲس ساعت ۹ آغاز به اجرا نمودند و تا ساعت ۱۰:۳۰ دقیقه به طول انجامید. سپس گروه اول هنرمندان ردەی سنی جوانان از ساعت ۱۰:۳۰ الی ۱۲ اجراهایشان را تقدیم مهمانان نمودند. پس از استراحتی دو ساعتە و صرف نهار تهیه شده و پذیرایی شایسته از مهمانان توسط خانەی تنبور، آیتم بعدی ساعت ۱۴:۳۰ آغاز شده و هنرمندان ردەی سنی نونهالان تا ساعت ۱۶ به هنرنمایی پرداختند. در آخرین بخش روز اول جشنواره، هنرمندان ردەی سنی جوانان از ساعت ۱۶ الی ۱۵:۳۰ به اجرا پرداخته و برنامەهای روز اول را به پایان رساندند. این اجراها در حضور داوران و اساتید برجستەی موسیقی از جمله استاد "علی‌اکبر مرادی" انجام شد و این داوران اجرای مقام‌هایی از موسیقی کوردی را به صورت رندوم از هنرمندان شرکت‌کننده درخواست می‌کردند. در میان بخش‌های مختلف برنامەی روز اول، اجراهای فرحبخشی هم خارج از چارچوب رقابت اصلی جشنواره و برای تجدید قوای مهمانان و داوران اجرا شد.
در حاشیەی روز اول جشنوارە با دو تن از زنان هنرمند شرکت‌کننده گفتگویی ترتیب دادیم. یکی از این دو هنرمند "دریا کاکایی" هنرمند ۱۴ سالەای است که در چند سال اخیر آوازەی صدا و هنر او بخش‌های چهارگانەی کوردستان را درنوردیده است و در این سن پایین توانستە است پلەهای ترقی در خوانندگی و نوازندگی را پشت سر بگذارد. "دریا کاکایی" در ابتدای سخنانش ضمن معرفی خود دربارەی جشنواره و خانەی تنبور عنوان کرد: "خدمت همەی شما بینندگان سلام عرض می‌کنم، امیدوارم حالتون خوب باشد. من دریا کاکایی هستم، چهارده سال دارم و در جشنوارەی کهن‌آواهای تنبور شرکت کردەام. واقعا این جشنواره مکانی بسیار دارای تمدن و فرهنگ و کاملا هنری است و به استاد علی‌اکبر مرادی که ارادت خاصی به ایشان دارم، افتخار می‌کنیم به خاطر تٲسیس چنین مکانی که باعث شد هنر ما هنرمندان نیز دیده شود. واقعا برای همەی کوردها مایەی افتخارند و استاد مرادی استاد بزرگ و گرامی من هستند که خدمت زیادی به بان‌زلان و خانەی تنبور انجام دادەاند و قدردان ایشان هستیم".
وی در ادامه به تمجید از جشنواره و اهمیتی که به کودکان و نوجوانان می‌دهد پرداخت و گفت: "من هر سال در جشنوارەی کهن‌آواهای تنبور در بخش تنبورنوازی و مقام‌خوانی نوجوانان شرکت می‌کنم. این جشنواره واقعا مکانی است که به هنر بها می‌دهند و برای آن ارزش قائلند و از طریق رٲی داوران نفرات برتر مشخص می‌شوند. افتخار می‌کنیم به اساتید و کسانی که می‌آیند و اجرای ما را از نزدیک می‌بینند. امیدوارم اجراهای هر سال ما به دل همەی شما بنشیند. من سال گذشته، دو سال پیش و تقریبا هر سال شرکت کردەام و توانستەام چند مقام کسب کنم. همەی بچەهای اینجا در سن بسیار پایین حتی زیر ده سال هم شرکت می‌کنند که برای همەی ما مایەی افتخار هستند. به آنان افتخار می‌کنیم که با این سن و سال در این حد تنبور بنوازند و بخوانند".
"دریا کاکایی" همچنین به دیدگاه خانەی تنبور و جشنواره نسبت به زنان اشاره نمود و آن را بسیار مثبت ارزیابی کرد: "[این جشنواره] برای ما امکاناتی فراهم کردەاند که ما زنان نیز بتوانیم بخوانیم و صدای خودمان را نشان دهیم. بعضی افراد هستند که واقعا صدایشان خوب است اما به صدایشان اهمیت نمی‌دهند. من از پدر و مادرها تقاضا دارم که اگر کوچکترین استعدادی در درون فرزندانتان می‌بینید حتما آن را پرورش دهید و از راه کلاس‌های آموزشی و تقویتی از فرزندانتان حمایت کنید. من خودم نیز به این مکان ارادت خاصی دارم، برای من مکان خیلی ارزشمندی است و می‌توانم بگویم هیچ تفاوتی میان دختر و پسر و زن و مرد در اینجا وجود ندارد. همه دور هم می‌نوازیم و می‌خوانیم و داوران به صورتی یکسان و منصفانه امتیازها را تقسیم می‌کنند و تبعیضی میان پسر و دختر نمی‌گذارند".
"مهسا لطفی" یکی دیگر از هنرمندانی است که در این جشنواره شرکت نموده است و مورد تشویق حضار و داوران قرار گرفته است. وی که از شهر ایلام آمده است ابتدا به معرفی خود و توضیحات مختصری دربارەی جشنواره پرداخت: "با سلام مهسا لطفی هستم، از استان ایلام آمدەام و شرکت‌کنندەی ردەی سنی جوانان در بخش تنبورنوازی و قسمت مقام‌نوازی هستم. امروز اینجا در خانەی تنبور گرد هم آمدەایم، این جشنواره به همت استاد علی‌اکبر مرادی هر ساله برگزار می‌شود و الان دور هشتم آن است. من دومین بار است که شرکت می‌کنم و مقام‌های "جنگەرا، بیان و یاری و طرز روسَم" را اجرا کردم که مقام‌های مجلسی و کلام تنبور هستند".
مهسا لطفی در ادامه به یکی از مزایای جشنواره و رویکرد آن نسبت به حضور زنان در عرصەی موسیقی اشاره نمود و گفت: "به نظر من یکی از مزایای این جشنواره این است که به زنان هم در نوازندگی و هم در خوانندگی میدان دادەاند که زنان به اینجا بیایند، اجرا کنند و مقام‌ها را بخوانند و اینگونه نباشد که فقط مردان بتوانند در این عرصه فعالیت داشتە باشند. آمدەاند این همیاری، همدلی و برابری را صورت دادەاند کە زنان و مردان در کنار هم و باهم این هنر، فرهنگ و اصالت خود را نمایش دهند".
وی سخنان خود را با پرداختن به اهمیت حفظ فرهنگ و هنر کوردی به پایان رساند و بیان کرد که: "این جشنواره واقعا تلاش زیادی می‌کند که اصالت، کورد بودن و هویت کوردی جوانان امروز حفظ شود که جوانان در سنین پایین فرهنگ خودشان را بیشتر و بهتر بشناسند و با فرهنگ و لباس کوردی بیشتر آشنا شوند و آن را بپوشند و این فرهنگ رواج داشته باشد. حتی در خوانندگی نیز [تلاش می‌شود که جوانان] خواندن مقام‌ها را به زیبایی بیاموزند و اجرا کنند که سینه به سینه به نسل‌های بعدی منتقل شود. به نظر من هم این امر مهمی است که این فرهنگ و اصالتمان حفظ شود و به آن افتخار کنیم".