بحران دارو از بحران‌های اساسی دولت ایران

کمبود و گرانی دارو، تنها یکی از بحران‌های اساسی دولت ایران است کە عوامل مختلف از جملە احتکار آن منجر بە وجود آمدن بحران شدە است.

مرکز خبر- رئیس انجمن مراقبت‌های ویژه‌ی ایران، از کمبود و گرانی شدید دارو خبر داد و با بیان اینکه «دارو هست، اما به نظر می‌رسد در پخش و توزیع، خوب مدیریت نمی‌شود»، به صورت غیر مستقیم به احتکار دارو اشاره کرده است.

آلبومین، شاخص‌ترین دارویی است که در حال حاضر با کمبود مواجه است و اگر پیدا شود، با قیمت میلیونی نسبت به قیمت ۱۷۵ هزار تومانی ۶ ماه قبل آن است.

کمبود دارو و افزایش قیمت داروها در ایران مشکل تازه‌ای نیست اما در چند هفته اخیر شدت گرفته است.

در حالی که مقامات وزارت بهداشت تابستان امسال وعده داده بودند تا با اجرای طرح موسوم به «دارویار»، کمبود دارو پس از دو تا سه ماه به «حداقل» کاهش پیدا کند و قیمت داروها به سمت «واقعی شدن» برود؛ حالا چهار ماه از اجرایی کردن این طرح گذشته است و داروهای رایج همچون آنتی‌بیوتیک، شربت استامینوفن و بروفن کودکان و سرم‌های تزریقی نیز کمیاب شده است.

ناکارآمدی و عدم پذیرش مسئولیت در دستگاه‌های اجرایی ایران، سبب به وجود آمدن بحران دارو که اهمیت بسزایی دارد، شده است. به طوری که وزیر بهداشت ایران در واکنش به مشکل کمبود دارو، تنها به پزشکان توصیه کرد که تجویز دارو را «منطقی» کنند و گفت برخی بیماری‌ها «بدون دارو» درمان می‌شوند و باید «حداقل دارو» برای بیماران تجویز شود.

همین امر سبب افزایش تبلیغ برای طب سنتی به ویژه در شبکه‌های تلویزیونی ایران شده است و این در حالی است که پیشتر هیچ اهمیتی به طب سنتی داده نمی‌شد.

کمبود مواد اولیه، چه برای ساخت دارو و چه اقلامی مانند جعبەی دارو یکی از مشکلات جاری در ایران است که بر خلاف گفته عده‌ای که دلیلش را تحریم می‌دانند ارتباط مستقیمی با این موضوع ندارد.

مقامات جمهوری اسلامی ایران همواره دلیل معضل کمبود دارو در کشور را تحریم‌های اعمال شدە از سوی کشورهای غربی عنوان می‌کردند اما چندی پیش اتحادیه واردکنندگان دارو نیز اذعان کرد که دارو در لیست تحریم‌ها قرار ندارد و تنها «مکانیزم مالی» محدود شده است.

عدم کنترل قیمت ارز نیز باعث شده است تا شرکت‌ها برای خرید با مشکل مواجه شوند. همچنین بر اساس قوانین جاری اگر دارویی در داخل تولید شود معادل آن از خارج وارد نمی‌شود و زمانی که شرکت‌ها دارو نسازند و معادل داروها نیز وارد نشود کمبود ایجاد خواهد شد. حتی داروهای وارداتی نیز به خاطر عدم ترخیص در گمرک به بازار نمی‌رسند.

احتکار دارو، توسط برخی از شرکت‌های دارویی نیز یکی دیگر از دلایل کمبود دارو در ایران است. داروسازهای داخلی به کمیسیون تغییر قیمت سازمان غذا و دارو پیشنهاد بالا بردن قیمت داروها را می‌دهند و تا زمانی که این موضوع تأیید نشود دارو می‌بایست با قیمت اولیه پخش شود اما برخی از شرکت‌ها به رغم اینکه می‌توانند دارو را پخش کنند منتظر تغییر قیمت می‌مانند.

همچنین، صادرات دارو به کشورهایی نظیر روسیه یکی دیگر از دلایل کمبود دارو است که در اثر بی‌مسئولیتی مقامات و کم توجهی آنها به مردم ایران و در جهت دستیابی به منافع خود، به وجود آمده است.

در حالی که شماری از داروهای صادر شده از جمله دارویی که برای بیماران مبتلا به «ام اس» تجویز می‌شود در ایران دچار کمبود است این دارو از ایران به روسیه صادر می‌شود.