کوثر جاسم

دیرالزور- به دلیل نبود ماشین‌های کشاورزی پیشرفته و هزینه‌ی بالای آن‌ها، برداشت محصول گندم و جو در طول ماه مه هر سال زیر نور آفتاب سوزان بر عهده‌ی زنان حومه‌ی غربی دیرالزور در شمال و شرق سوریه است.

علا احمد، یکی از ساکنان شهر صعوه، گفت: «ما محصولات گندم و جو را به عنوان محصولات اصلی زمستانه در منطقه کشت می‌کنیم. و در محصولات تابستانی نیز پنبه مورد کشت قرار می‌گیرد». وی ادامه داد که «تولید محصول گندم امسال نسبت به سال گذشته بهتر است چون سال گذشته به دلیل کمبود بارندگی‌ها خوشه‌های گندم و جو تقریباً خالی بودند و امسال به دلیل افزایش بارندگی‌ها بقایای گندم و جو که به عنوان کاه برای تغذیه‌ی گاو و حیوانات دیگر استفاده می‌شود، افزایش داشته است.»

مساحت زمینی که علا احمد با کمک دست برداشت می‌کند، ١۶ هکتار تخمین زده می‌شود، او توضیح داد: «ما صبح زود از خواب بیدار می‌شویم و بعد از اتمام کارهای خانه به مزرعه می‌رویم تا برداشت محصولات کشاورزی را شروع کنیم.» وی گفت که روحیه‌ی همکاری بر کار زنان روستایی حاکم است و تأکید کرد که او و اقوام و همسایگان زن تا پایان فصل برداشت با یکدیگر همکاری می‌کنند و گفت که «ما در قالب گروه‌هایی برای کمک به یکدیگر بین مزارع حرکت می‌کنیم تا به هر کدام کمک کنیم. تا کار مشارکتی باشد.»

وی با اشاره به این‌که زنان روستاهای غربی دیرالزور وابستگی شدیدی به کشاورزی به ویژه محصولات گندم و جو دارند که دو ماده‌ی غذایی اساسی و ضروری هستند، ادامه داد: «ما در برداشت محصول تلاش می‌کنیم تا غذای خود و خانواده و همچنین دیگر نیازهای خانه را تأمین کنیم.»

زنان شاغل در زمین‌های کشاورزی با مشکلات فراوانی روبرو هستند، زیرا این یکی از کارهای سخت زنان است، اما با وجود این، زنان برای تأمین معاش خانواده‌ی خود تلاش زیادی می‌کنند و با اشاره به این‌که گندم یکی از مهم‌ترین محصولات کشاورزی فصل کشاورزی در منطقه است، اما به دلیل نبود ماشین‌های کشاورزی مورد نیاز و هزینه‌های زیاد کاشت گندم و برداشت آن به صورت قدیمی و دستی آن هم در زیر آفتاب سوزان انجام می‌شود و توضیح می‌دهد که «برخی برای صرفه‌جویی در وقت و تلاش به برداشت گندم با کمباین روی آوردند. اما با وجود این‌که برداشت محصولات کشاورزی با دست بسیار طاقت‌فرسا است، اما به دلیل هزینه‌های بالای استفاده از ماشین‌آلات مدرن در کارهای کشاورزی، گندم را با داس برداشت می‌کنیم.»

فاطمه علی نیز به نوبه‌ی خود گفت: «با وجود خستگی و تلاش فراوانی که در روند برداشت محصول گندم و جو متحمل می‌شویم، با این حال ما به کار خود ادامه می‌دهیم به این امید که بخشی از بار زندگی را از دوش ما بردارد. زیرا گندم یک ماده‌ی ضروری برای هر خانه است.»

وی در خصوص نحوه‌ی برداشت گندم و جو به صورت دستی گفت: «گندم را با داس برداشت می‌کنیم. خوشه‌های گندم که رو به بالا است ما در نزدیک‌ترین نقطه به زمین آن‌ها را می‌بریم تا از ساقه‌ی آن‌ها در تهیه‌ی کاج و یونجه بهره مند شویم و سپس آن‌ها را به صورت دسته‌های کوچک در کنار یکدیگر قرار می‌دهیم و پس از آن دسته‌ها را جمع‌آوری می‌کنیم تا خرمن کوب شود.» وی گفت که پس از اتمام برداشت، بذر گندم را با دستگاه خرمن‌کوب از کاه جدا کرده و در گونی بسته‌بندی می‌کنیم.

وی تأکید کرد که بیشتر کارهای کشاورزی بر عهده‌ی زنان است از جمله برداشت دستی محصولات کشاورزی که در وهله‌ی اول به تلاش زنان بستگی دارد زیرا آن‌ها بیشتر مسئولیت کار را بر عهده دارند و به زمین وابسته هستند. او توضیح داد که با وجود رنج زیادی که زنان در زمین‌های کشاورزی با آن روبرو می‌شوند، از رفتن به مزارع هر روز صبح زود تا بعدازظهر و زیر آفتاب سوزان خسته نمی‌شوند تا زندگی اعضای خانواده‌اشان را تأمین کنند.

امینه محمد با اشاره به این‌که محصول گندم و جو امسال نسبت به سال گذشته که به شدت تحت تأثیر خشکسالی قرار گرفته بود، خوب بوده است، خاطرنشان کرد: زنان با وجود امکانات محدود خود برای برداشت محصولات کشاورزی با داس تلاش می‌کنند.

وی خاطرنشان کرد که ابتدا برداشت مزارع جو را آغاز می‌کنند و پس از ده روز گندم زارها را برداشت می‌کنند و بعداً شروع به کاشت پنبه و جمع‌آوری هیزم می‌کنند.