آیا دادگاه جهانی می‌تواند به حقوق زنان در افغانستان رسیدگی کند؟

هدر بار، مدیر بخش زنان سازمان دیده‌بان حقوق بشر با انتشار متنی، نوشتە است: دادگاه بین‌المللی دادگستری محل احتمالی برای به چالش کشیدن سوء‌استفاده‌های سیستماتیک طالبان است.

مرکز خبر- روز چهارشنبە ٣١ ژانویە، هدر بار با  نوشتن مطلبی در وب‌سایت دیده‌بان حقوق بشر نوشتە است:  توجه بین‌المللی در هفته‌های اخیر بر دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) در لاهه متمرکز شده است، زیرا بالاترین نهاد قضایی سازمان ملل به پرونده آفریقای جنوبی مبنی بر نقض کنوانسیون نسل‌کشی ١٩۴٨در غزه رسیدگی کرده است. در حالی که تصمیم گیری در مورد شایستگی احتمالا سال‌ها طول خواهد کشید، دادگاه در ٢۶ ژانویه اقدامات موقتی را صادر کرد که شامل الزام اسرائیل به جلوگیری از نسل کشی علیه فلسطینیان در غزه است.

این پرونده یکی از چندین ادعای حقوق بشری است که در دیوان بین‌المللی دادگستری وجود دارد. یک گروه زنان افغان در داخل کشور و در دیاسپورا با علاقه به این موضوع نگاه می‌کنند.

ICJ عمدتاً مسئول حل و فصل اختلافات بین دولت‌ها بر سر موضوعات حقوق بین‌الملل است. برخی از موارد اخیر آن مربوط به حقوق بشر است. در نوامبر ٢٠١٩ ، گامبیا بر اساس کنوانسیون نسل‌کشی علیه میانمار پرونده‌ای را در رابطه با نسل‌کشی ادعایی علیه قوم روهینگیا مطرح کرد. در ژوئن ٢٠٢٣ ، هلند و کانادا پرونده‌ای را علیه سوریه به اتهام نقض کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه شکنجه تشکیل دادند.

از زمان به دست گرفتن قدرت در افغانستان در آگوست ٢٠٢١، طالبان سرکوب وحشیانه‌ای را علیه زنان و دختران تحمیل کرده و حقوق آنها را در همه جنبه‌های زندگی، از جمله  تحصیل، کار، زندگی عاری از خشونت، دسترسی به خدمات بهداشتی، مشارکت در اجتماع، نقض کرده است. این سوء‌استفاده‌ها همچنان در حال تشدید است و نقض آشکار کنوانسیون رفع همه اشکال تبعیض علیه زنان (CEDAW) است که افغانستان در سال ٢٠٠٣ آن را تصویب کرد.

بسیاری از دولت‌ها در سراسر جهان حمله همه جانبه طالبان به حقوق زنان و دختران را محکوم کرده‌اند. در حالی که دادگاه کیفری بین‌المللی در حال بررسی جنایات طالبان است، دیوان بین‌المللی دادگستری به دولت‌هایی که همبستگی خود را با زنان افغان ابراز کرده‌اند، راه عملی دیگری را برای قرار دادن خشونت‌های طالبان در زیر نظر قضایی پیشنهاد می‌کن،  روشی که می‌تواند اقداماتی را ایجاد کند که می‌تواند تأثیر مثبت  داشتە باشد.

زنان و دختران افغان سزاوار روزی هستند که در دادگاه علیه طالبان حضور داشته باشند و دیوان بین‌المللی دادگستری می‌تواند نقش مهمی ایفا کند. حمایت تنها یک دولت عضو CEDAW می‌تواند این امر را محقق کند.