انقلاب سفید در ایران و مخالفت آخوندها با حق رأی زنان

برای نخستین بار در تاریخ کشور ایران، سال ۱۳۴۲ زنان ایرانی پس از ۵۵ سال تلاش برای کسب حق رأی و مخالفت شدید آخوندها، در انتخابات شرکت کردند و شش زن را به مجلس فرستادند.

برای نخستین بار در تاریخ کشور ایران،  سال ۱۳۴۲ زنان ایرانی پس از ۵۵ سال تلاش برای کسب حق رأی و مخالفت شدید آخوندها، در انتخابات شرکت کردند و شش زن را به مجلس فرستادند.

 

مرکز خبر- در سال ۱۲٨۶ قانون اساسی مشروطه، زنان را در ردیف دیوانگان، مجرمان و کودکان قرار می‌دهد و آن‌ها را از حق رأی محروم می‌کند.

سال ۱۲۹۰ محمدتقی وکیل‌الرعایا، نماینده‌ی همدان در مجلس دوم، خواستار حق رأی برای زنان شد، اما دیگر نمایندگان مجلس با آن مخالفت کردند.

سال ۱۲۹۹ فعالان زن از جمله صدیقه دولت‌آبادی با نوشتن مقاله در نشریات به بی‌حقی زنان در انتخابات اعتراض کردند.

سال ۱۳۱۱ در دومین کنگره‌ی بین‌المللی «نسوان شرق» که در تهران برگزار شد، فعالان زن خواستار برخورداری زنان منطقه از حق رأی شدند.

در سال ۱۳۲۳ «تشکیلات زنان» وابسته به حزب توده صدها کنفرانس در شهرهای مختلف برای حمایت از حق رأی زنان برگزار کرد.

سال ۱۳۲۵«حزب دموکرات آذربایجان» پس از اعلام استقلال آذربایجان، به زنان آذربایجان حق شرکت در انتخابات داد.

در سال ۱۳۲۶ لایحه‌ی پیشنهادی حزب توده‌، که شامل حق رأی زنان نیز بود، در مجلس رأی نیاورد و آن را ضد اسلامی خواندند.

۱۳۳۱ ائتلافی از گروه‌های زنان بیانیه‌ای با صد هزار امضاء منتشر کرد و خواستار حقوق سیاسی و اقتصادی برابر شد.

۲۶ آذر ۱۳۳۱ محمد مصدق، نخست‌وزیر وقت، حق رأی زنان را در پیش‌نویس لایحه‌ی جدید انتخاباتی وارد کرد.

۱۱ دی ‌ماه ۱۳۳۱ تظاهرات در حمایت از حق رأی زنان در میدان بهارستان تهران که منجر به درگیری شدید موافقان و مخالفان شرکت زنان در انتخابات شد.

دی‌ ماه ۱۳۳۱ با فشار روحانیون و نیروهای محافظه‌کار در «جبهه‌ی ملی» دکتر مصدق حق رأی زنان را از لایحه انتخاباتی حذف کرد، که اعتراض گروه‌های زنان را به دنبال داشت.

تیر ماه ۱۳۳۴ اعضای «شورای زنان ایران»، هنگام بازگشت شاه و ثریا از شوروی، اعلامیه‌ی بزرگی در فرودگاه آویختند که روی آن نوشته بود «تساوی حقوق زن ایرانی را خواستاریم.»

سال ۱۳۳۵ اعضای شورای زنان، به مدیریت صفیه فیروز در دیدار با شاه خواستار حق رأی برای زنان شدند.

مرداد ۱۳۳۹ در پی اعتراض آیت‌الله بروجردی، مرجع تقلید شیعیان، نخست وزیر دستور لغو تجمع زنان برای کسب حق رأی را صادر کرد.

۱۶ شهریور ۱۳۳۹ در مراسم معارفه‌ی دولت، ۲۰ تن از فعالان زن به مقابل مجلس سنا رفتند و خواستار حق‌ رأی شدند.

خرداد ۱۳۴۰ گروهی از فعالان زن در دیدار با شهردار تهران، خواستار شرکت زنان در انتخابات شورای شهر شدند. هم‌زمان در اصفهان یک زن کاندید شورای شهر شد.

۱۴ مهر ۱۳۴۱هیئت دولت در «لایحه‌ی‌ انتخابات انجمن‌های ایالتی و ولایتی»، محرومیت زنان از حق رأی را حذف کرد.

۸ آذر ۱۳۴۱ در پی اعتراض‌های  خمینی و نیروهای محافظه‌کار به حق رأی زنان، دولت، لایحه‌ی انتخابات انجمن‌های ایالتی و ولایتی را پس گرفت.

 دی ۱۳۴۱، ۳۵۰ تن از زنان معترض به حذف حق رأی زنان، در برابر ساختمان نخست‌وزیری تحصن کردند.

 در تاریخ ۶ بهمن ۱۳۴۱ همه‌پرسی در ایران انجام شد و برای نخستین بار در تاریخ کشور ایران، زنان نیز به پای صندوق‌های رأی رفتند براساس آمارهای داده شده،  ۵ میلیون و ۵۹۸ هزار و ۷۱۱ نفر برای انقلاب سفید و ۵۲۱ هزار و ۱۰۸ نفر علیه انقلاب سفید، آرای خود را به صندوق‌ها ریختند.

شش اصل نخستین انقلاب سفید که محمدرضا پهلوی در دی ماه ۱۳۴۱ در کنگره‌ی کشاورزان معرفی کرد، به شرح زیر بود:

١. اصلاحات ارضی و الغای رژیم ارباب و رعیتی

۲. ملی‌کردن جنگل‌ها و مراتع در سراسر کشور

۳. فروش سهام کارخانه‌های دولتی به‌عنوان پشتوانه‌ی اصلاحات ارضی

۴. سهیم‌کردن کارگران در منافع کارگاه‌های تولیدی و صنعتی

۵. اصلاح قانون انتخابات به منظور دادن حق رٱی به زنان

۶. ایجاد سپاه‌ دانش به منظور اجرای تعلیمات عمومی و اجباری

اصل پنجم به همراه زنجیره‌ای از اصلاحات که به آزادی زنان ایران شناخته شد با کشف حجاب در روز ۱۷ دی ماه ۱۳۱۴ با فرمان رضا شاه آغاز شد.

زنان همچون مردان توانستند در تعیین سرنوشت خودشان برای نخستین بار نقش مهمی بازی کنند و حق رأی دادن و حق انتخاب شدن به دست آورند.

در پی حق انتخابات ۲۷ فروردین ۱۳۴۲ قانون حمایت خانواده تصویب شد. برای سرپرستی کودک نیز مادر به حساب می‌آید، کودک پس از طلاق یا فوت پدر، به مادر سپرده می‌شود.

دستاوردهای دیگری نیز در قوانین انتخابات و تدوین قانون به وجود آمد و آن تشکیل انجمن‌های استان و شهرستان، انجمن‌های شهر و ده و قانون نظام صنفی و ایجاد شوراهای آموزش و بهداری که مستقیم یا غیرمستقیم حاصل شد.

در همین راستا عده‌ای از روحانیون، معتقد بودند که برنامه‌های انقلاب سفید، در تضاد با بنیادهای شریعت اسلام است. سرشناس‌ترین روحانی مخالف، خمینی بود که همه‌پرسی را نامشروع خواند و آن را تحریم کرد.

 وی در ۱۰ اسفند ۱۳۴۱، طی نامه‌ای به شاه ایران، از دادن حق رأی به زنان اعتراض می‌کند و آن را خلاف اسلام می‌داند.

اعلامیه‌های اعتراض‌آمیز تعدادی از روحانیون که در صدر آنان خمینی قرار داشت، سبب ایجاد برخی اعتراضات در بعضی طبقات جامعه نسبت به انقلاب سفید شد. این اعتراضات، منجر به درگیری‌های خیابانی در برخی شهرها به ویژه مشهد و قم شد.

مخالفت آخوندهای ایرانی با آزادی زنان ده‌ها سال است ادامه دارد، آنان از ترس قدرت زنان، همه‌ی راه‌ها را محدود کرده و هر از گاهی برای سرکوب زنان قانونی ناعادلانه را تصویب می‌کنند.