لارا گوهری

مهاباد-سیزدەبدر به عنوان آخرین روز نوروز یکی از پرطرفدار ترین مراسم‌های است که در فرهنگ های مختلف مردم درآن روز به طبیعت می روند.

مردم مهاباد اما امسال در یک قاب و در یک فضای مردمی  گوشەای از مفهوم زن، زندگی، آزادی را انعکاس دادند.

شبنم عزیزی یکی  از زنانی است که سیزدهمین روز نوروز خود را متفاوت تر از سال‌های قبل با خانواده ای سنتی شروع می‌کند او در این باره می گوید: من در یک فضای سنتی بدون آنکه مذهب بر آن حاکم باشد بزرگ شدم. مردسالاری و فرهنگ زن ستیز آن من را مجبور به رعایت حجاب اجباری می‌کرد اما تاثیر قیام ژینا را حتی در سیزده به در هم به چشم می‌بینم. زنان خانواده‌ی ما بدون آنکه هیچ مردی بتواند به آنها حتی تذکر بدهد پوشش خود را آنگونه که می‌خواستند انتخاب کردند و روسری جایی در این پوشش نداشت. رقصیدن و آواز خواندن زنان در این خانواده چنان تابویی بود که هرگز فکر نمی‌کردم آن را بشکنم. من امروز آزادانه رقصیدم، آهنگ خواندم و آزادانه لباس پوشیدم واین مبارزات را دقیقا از همین جا و در قلب خانواده‌ام شروع کردم. اکثر زنانی که می دیدم همین گونه بودند و من با تمام وجود تاثیر این جریان و این انقلاب  را در موهای آزاد زنان امروز دیدم.

امسال با وجود همزمانی رمضان و سیزده بدر همانند سال‌های پیش عده‌ی زیادی از مردم از صبح زود در طبیعت سیزده خود را بدر کردند.

 

کبری جمشیدی در مورد سیزدەبدر می‌گوید: فضای مهاباد یک فضای کاملا مذهبی نیست اما افراطیان و حکومتی‌هایی که می‌خواهند با توصل به ابزار اجبار و شیوه‌های مختلف آن مردم را مجبور به نمایش دین داری کنند. انتخاب دین یک انتخاب شخصی است و هیچ کس حق ندارد برای مثال روزه نبودن را جرم انگاری کند. امسال مهاباد هم دقیقا در سیزده بدر دارای فضایی بود که احترام به عقاید را واضح نشان می‌داد. عده ی بسیار زیادی از مردم برای نهار بیرون بودند و عده ای هم برای افطار آمدند. فضای داخل شهرهم دقیقا نشان دهنده‌ی این احترام به تفاوت‌ها بوده است به همین دلیل حکومتی‌ها امروز نتوانستند قدرت‌نمایی کنند.

سیزده بدر بسیاری نیز در مهاباد با رنگ و بوی مقاومت در آمیخته بود. بسیاری از خانواده‌ها بر مزار عزیزانشان که از جانباختگان قیام ژینا بودند با همراهی مردم سیزدهمین روز نوروز را شروع کردند.

 

لیلا کیوانی صبح روز یکشنبە بر مزار جانباختگان حضور پیدا کرده است و درباره ی علت حضور خود و فضای حاکم بر سیزده بدر می‌گوید: «من هر سال سیزده بدر را با حاضر شدن بر مزار مادرم شروع می‌کنم اما امسال اول از هر چیزی بر مزار این شهیدان آمدم و مقبره‌های‌شان را گلباران کردم. عکس این جوانان و قبرهایشان دل هر کسی را به درد می آورد. دیدن بچه‌هایی که امسال اولین سیزده بدر خود را بدون پدرشان می‌گذارند بسیار تلخ است ولی امروز زنانی که لباس تیره بر تن غم از دست دادن برادر و همسر و پسر نه تنها از پا درشان نیاورده است بلکه خشمگین تر و دادخواه ترشان کرده است و برای من بسیار محترم و مقدس است و برای همراهی با آن ها سیزده بدر خودم را این جا به در می‌کنم و امیدوارم سایه‌ی نحس جمهوری دیکتاتوری اسلامی ایران هر چه زودتر به در شود و این آرزو و دعای سیزده من است»‌.