آغاز سال تحصیلی ایران در هاله‌ای از ابهام و سختی
با وجود تمام مشکلات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در ایران و کوردستان، اول مهر امسال با هیاهوی دانش‌آموزان در هاله‌ای از ابهام و سختی شروع شد.
یارا احمدی
بوکان- پس از گذشت پرچالش‌ترین سال تحصیلی در حکومت جمهوری اسلامی، سال دیگری در هاله‌ای از ابهام شروع شده است. اول مهر هر سال در ایران شروع سال تحصیلی جدید است که امسال در این روز ۱۶ و نیم میلیون دانش‌آموز در کلاس‌های درس حاضر شدند، کلاس‌هایی که در آن عدالت برای همه‌ی دانش‌آموزان یکسان نیست.
آنچه در خیزش انقلابی ژن ژیان آزادی دانش آموزان گذشت
در سالی که گذشت دانش‌آموزان بسیاری دستگیر شدند و یا در مبارزات خیابانی آسیب دیدند، عده‌ای از آنها جان باختند، عده‌ای به اجبار از ایران گریختند و عده‌ای هنوز در کانون‌های اصلاح و تربیت و پشت میله‌های زندان هستند.
تعدادی از این دانش‌آموزان و کودکان زیر ۱۸ سال با وثیقه‌های سنگین آزاد هستند و تعدادی با تروماهایی که در روحشان لانە کرده است، مبارزه می‌کنند.
در سالی که گذشت منظره‌ای بسیار آشنا در مدارس و یا هنگام تعطیلی دختران دانش‌آموز از اول ابتدایی تا سال آخر متوسطه این بود که بدون مقعنه و حجاب اجباری قدم برمی‌داشتند و یا با اعتراضات کوچک اما بزرگ خود از راه مدرسه تا خانه شعارگویان رعشه بر تن جمهوری اسلامی می‌انداختند.
در شورش انقلابی «زن زندگی آزادی» شجاعت و عدالت‌خواهی دانش‌آموزان و به ویژه دانش‌آموزان دختر چنان ستودنی بود که جمهوری اسلامی به روش دیگری قصد داشت مدارس را ببندد و با ایجاد رعب و وحشت و نهادینه ساختن آن در وجود کودکان و نوجوانان این نسل را کنترل کند.
این حکومت دیکتاتوری با سناریوی شیمیایی کردن مدارس و به ویژه مدارس دخترانه سعی کرد دانش‌آموزان را از صحنه‌ی مبارزه کنار بزند و بر اساس اسناد و شواهد حتی کوچکترین آزمایشی بر روی نمونه‌ی این دانش‌آموزان برای تشخیص سم صورت نگرفت.
با این حال این دانش‌آموزان امسال هم درس خواندن و کسب علم را همچون یک مبارزه ادامه داده و مدارس و دانشگاه‌ها بزرگترین مراکز مبارزه، عدالت و آزادی‌خواهی هستند.
کمبود معلم و امکانات آموزشی
بر اساس گفته‌های مقامات دولت رئیسی، نظام آموزشی ۳۰۰ هزار معلم کم دارد و این در حالی است که تنها ۲۷ هزار معلم استخدام شده و دولت قصد دارد روحانیون را نیز به عرصه‌ی آموزشی مدارس وارد کند. این کمبود معلم در حالی است که در بسیاری از روستاها مدارس مختلط و کلاس‌ها چند پایه است و تعداد معلمان متوسطه نیز در برخی از رشته‌ها چنان محدود هستند که برخی دروس بی معلم می‌ماند.برخی از کلاس‌های درس نیز توسط مدیران و معاونان مدارس برگزار می‌شود و در مواردی حتی یکی از اولیای دانش‌آموزان در آن کلاس تدریس می‌کند.
حقوق کم معلمان رسمی و غیررسمی و به تأخیر افتادن مطالبات آنا نیز از جملە مشکلاتی ست که نظام آموزشی را تهدید می‌کند.
مدارس زیادی در ایران بافتی قدیمی دارند، در چنین مدارسی حتی کمبود میز و صندلی به روشنی قابل رویت است فضای قدیمی و کمبود کوچکترین امکاناتی همچون ماژیک و کاغذ معمولی بر تحصیل کودکان اثر‌گذار است.
تأثیرات فقر مادی و فرهنگی بر تحصیل دانش‌آموزان
هرجا که سخن از فقر مادی باشد فقر فرهنگی نیز خودنمایی می‌کند؛ فقر مادی و فرهنگی را می‌توان دو عامل تأثیر‌گذار بر‌هم دانست به طور مستقیم بر تحصیل کودکان و حتی آرزوهای کودکا‌نه‌ی آنها اثر گذار می‌گذارد.
در طول دوره‌ی قرنطینه‌ی کرونا دانش‌آموزان بسیاری به دلیل عدم دسترسی به امکاناتی چون تلفن همراه از تحصیل بازماندند و عده‌ی بسیار کمی با تأخیر توانستند به مدرسه بازگردند.
وضعیت تحصیلی برخی از دانش‌آموزان مقطع ابتدایی اصلا خوب نیست چرا که کلاس‌های پایه‌ی آنان با شیوع کرونا همزمان بودە و هیچ تدبیری در خصوص این مشکل وجود نداشته است.
هنگامی که از تحصیل سخن به میان می‌آید شرایطی متفاومت برای دختران و‌پسران مشاهده می‌شود. اگرچه پدیده‌ی کودک کار در فضای شهری و روستایی برای پسران بیشتر است اما در روستاها برای دختران برابر و ترک تحصیل بیشتر است. دختران بسیاری به دلیل فقر فرهنگی به اصرار خانواده حتی نمی‌توانند دوره‌ی متوسطه را به اتمام برسانند و برای بسیاری از آنها رفتن به دانشگاه یک آرزوی دست نیافتنی می‌شود چرا که درصد بالایی از این دختران مجبور به قبول کودک همسری و ازدواج اجباری می‌شوند. در دوره‌‌های متوسطه و دبیرستان برای دختران خالی ماندن جای همکلاسی‌هایشان هر ساله دیده می‌شود.
گرانی امسال بیشتر بر وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان اثر‌گذاشته است
گران شدن هزینه‌های تحصیل از یک سو و کمی درآمد از سوی دیگر بسیاری از خانواده‌ها را در تأمین نیازهای تحصیلی کودکان با مشکل مواجه کرده است.
امسال نیز هزینه‌ی سرویس‌های رفت و آمد، خوراکی، لباس فرم، کتاب و نوشت‌افزار به قدری افزایش یافته که موجب صرفه‌جویی و روی‌آوردن به خرید اقساطی شده است. یکی از چشمگیرترین گرانی‌ها چند برابر شدن نوشت‌افزار است که در برخی مغازه‌ها اقساطی نیز به فروش می‌رود.
با وجود تمام این مشکلات اول مهر امسال در تمام جغرافیای ایران با هیاهوی دانش‌آموزان در هاله‌ای از ابهام و سختی شروع شد. در این سال تحصیلی جای دانش‌آموزانی چون زکریا خیال، کاروان قادر شکری، سارینا اسماعیل زاده، سارینا ساعدی، آرنیکا قائم مقامی، نیکا شاکرمی، امین معروفی، هستی نارویی، آیناز جواهری و تمام دانش‌آموزان جان باختە در شورش انقلابی زن، زندگی، آزادی در کلاس درس خالی است، باشد که راه و نامشان جاودانه بماند.