افزایش علاقه به کتاب‌های کوردی علیرغم کاهش قدرت خرید مردم
علیرغم استقبال گسترده از نمایشگاه کتاب بین‌النهرین، فروش کتاب کاهش یافتە است. کارکنان دلیل اصلی این امر را افزایش قیمت کتاب‌ها عنوان کردند. اما با وجود افزایش قیمت‌ها، همچنان علاقه زیادی به خرید کتاب‌های کوردی وجود دارد.
مدینە مامد اوغلو
آمد-نمایشگاه کتاب بین النهرین پس از ۴ سال وقفه در تاریخ ۱۶ دسامبر در شهر آمد، با همکاری اتاق بازرگانی و صنایع این شهر و شرکت نمایشگاهی ایلول افتتاح شد. گزارش‌ها حاکی از آن است که صدها هزار نفر در این رویداد که در مرکز نمایشگاه و کنفرانس بین‌النهرین برگزار میشد، حضور یافتند. علیرغم استقبال گسترده مردم، فروش کتاب در این نمایشگاه به اندازه انتظار نبوده است. بحران اقتصادی کنونی کشور که بر قیمت کتاب‌ها هم تأثیر گذاشته، موجب شده دانش‌آموزان و جوانانی که با امیدواری به این نمایشگاه آمده بودند، اغلب دست خالی برگردند.
رسانه ما میکروفن‌های خود را در اختیار کارکنان انتشارات و بازدیدکنندگان این رویداد فرهنگی قرار داد تا نظرات آنها را در مورد این نمایشگاه جویا شویم.
«وضعیت اصلا دلگرم کننده نیست»
شیلان اوک، یکی از کارکنان انتشارات دیپنوت، ضمن اشاره به افزایش قیمت کتاب‌ها، از کاهش قابل توجه فروش کتاب نسبت به سال‌های گذشته خبر داد. وی به عنوان یک دانشجو و دانش پژوه اظهار داشت وضعیت فرهنگ و آموزش کشور از نظر او اصلاً امیدبخش نیست. شیلان اوک تأکید کرد مردم علاوه بر نیازهای مادی، نیاز به سیراب‌سازی مغز و ارتقای سطح فرهنگی خود دارند اما بحران اقتصادی کنونی اجازه پاسخگویی به این نیازها را نمی‌دهد.
شیلان اوک در ادامه سخنان خود گفت: «متأسفانه دانشجویان در شرایط کنونی قدرت خرید کتاب را ندارند که این مسئله بسیار نگرانکننده است.» وی با اشاره به مشاهدات خود در این نمایشگاه تصریح کرد: «افرادی که توانسته‌اند کتاب بخرند عمدتاً کارمندانی بوده‌اند که درآمد ماهانه دارند. در حالی که دانش‌آموزان با وجود علاقه به کتاب، در مضیقه مالی هستند و سعی در چانه‌زنی برای خرید کتاب دارند. این وضعیت برای همگان بسیار دردناک و ناراحت کننده است.»
شیلان اوک انتقادی را متوجه برگزارکنندگان نمایشگاه کرد و اظهار داشت: «در شرایطی که قیمت کتاب‌ها به شدت افزایش یافته، انتظار می‌رود ناشران ایستادگی بیشتری نشان دهند. چراکه با توجه به کاهش قدرت خرید مردم، فروش کتاب نیز به شدت کاهش پیدا کرده است.» وی افزود: «اما نکته مهم اینجاست که هزینه اجاره غرفه‌ها در نمایشگاه‌های کتاب بسیار بالاست که خود باعث افزایش قیمت نهایی کتاب‌ها نیز می‌شود.»
«نمایشگاه کتاب به محلی برای تجارت تبدیل شده است»
شیلان اوک معتقد است نمایشگاه‌های کتاب امروزه به محلی برای تجارت تبدیل شده‌اند که این امر تأثیر منفی بر قیمت کتاب‌ها و بودجه خانوارها گذاشته است. وی در این باره می‌گوید: حاکمیت فعلی نه از لحاظ فرهنگی و اجتماعی و نه از نظر اقتصادی توان پاسخگویی به نیازهای مردم را دارد، از جمله در همین نمایشگاه کتاب. مسئله فقط گرانی کتاب نیست، بلکه خط مشی‌های اتخاذشده توسط دولت نیز رضایت بخش نیست. مشکلات موجود در حوزه‌های آموزش و فرهنگ بسیار جدی است و یافتن راه‌حل‌های مناسب نیز آسان نخواهد بود. ساختار فرهنگی کشور تهی شده و باید بازسازی شود. تنها تأمین نیازهای مادی کافی نیست، بلکه نیازمند توسعه و پویایی فکری هستیم تا بتوانیم کمبودهای خود را جبران کنیم.
«پولی که از کار در این نمایشگاه بە دست می‌آوریم، حتی برای خرید یک کتاب هم کفاف نمی‌دهد»
هورین هسپیستان، دانشجوی دانشگاه دجله که برای تأمین هزینه‌های تحصیلی‌اش در یکی از ناشران نمایشگاه مشغول به کار است، می‌گوید: «صبح‌ها به دانشگاه می‌روم و بعدازظهرها در نمایشگاه حاضر می‌شوم تا کتاب بفروشم.»
وی می‌افزاید: پولی که در این نمایشگاه بە دست می‌آورم حتی برای خرید یک کتاب برای خودم هم کافی نیست. دانش‌آموزان و خانواده‌های حاضر در نمایشگاه نیز وضعیت مشابه من دارند.
هورین هسپیستان می‌افزاید: ما از صبح تا شب در این نمایشگاه مشغول کار هستیم، اما تعداد بازدیدکنندگان اندک است و درآمد حاصله جبران هزینه‌های ما را نمی‌کند. خرید کتاب حالا برای مردم به یک کالای لوکس تبدیل شده است. پیشتر می‌گفتند تعداد خوانندگان کم است اما اکنون تعداد خوانندگان زیاد و تعداد خریداران کتاب کاهش یافته است.
وی ادامه می‌دهد: من در حال تهیه یک کتابخانه شخصی برای خود هستم. پیش از این، هر هفته یک کتاب می‌خریدم اما دیگر پول خرید کتاب ندارم و برای مطالعه باید به کتابخانه‌های دولتی بروم. وضعیت مردم بسیار نامساعد است، حتی برای تأمین نیازهای اولیه مانند غذا نیز با مشکل مواجهیم. صبح تا شب هم که در این نمایشگاه کار کنیم، فرصت تغذیه و استراحت نداریم.
«با وجود بحران، علاقه به زبان مادری ما را خوشحال می‌کند»
ثریا هومان، کارمند انتشارات بنیاد بین‌النهرین، بیان کرد: علاقه به کتاب در مقایسه با گذشته کاهش یافته است.
وی می‌افزاید: کتاب‌هایی که ما می‌فروشیم عمدتاً کتاب‌های کوردی هستند که بیشتر توسط افراد متخصص یا دارای مدرک دکترا در این حوزه خریداری می‌شوند. بنابراین بجز افرادی که به زبان مادری خود علاقه‌مندند، بقیه کتاب نمی‌خرند. قیمت کتاب‌ها نسبت به گذشته بسیار افزایش یافته و مردم به دلیل قیمت بالا قدرت خرید آنها را ندارند.
ثریا هومان در ادامه می‌گوید: امروزه هزینه اجاره غرفه‌های نمایشگاه نیز بسیار بالا رفته است. این دوران برای ما و خوانندگان سختی‌های زیادی داشته اما با وجود همه مشکلات، افراد علاقه‌مند به زبان مادریشان ما را تنها نگذاشته‌اند. علیرغم بحران اقتصادی، همچنان علاقه خوبی به کتاب‌های کوردی وجود دارد، هرچند به اندازه گذشته نیست اما همین میزان استقبال نیز برای ما خوشحال کننده است.