زنان در انتخابات عراق؛ مشارکت محدود با وجود چالش‌ها

آمار مربوط به انتخابات پارلمانی عراق که قرار است در ماه نوامبر برگزار شود، نشان‌دهنده شکاف آشکار بین دو جنس است؛ تعداد نامزدهای مرد در سراسر عراق، تقریباً سه و نیم برابر تعداد نامزدهای زن است.

 

لاوه کورده

سلیمانیه - کمیسیون عالی مستقل انتخابات عراق (IHEC) اعلام کرد که ۷۷۶۹ نامزد برای شرکت در ششمین دوره پارلمان عراق ثبت‌نام کرده‌اند که از این میان، ۲۲۴۸ نفر زن هستند و ۵۵۲۰ مرد برای کسب ۳۲۹ کرسی پارلمان رقابت می‌کنند.

در همین راستا، سازمان «کوردستان برای همه، برای توسعه دموکراسی» اعلام کرد که از میان ۱۳۶ نامزد ثبت‌نام‌کننده در این دوره، ۳۷ نفر زن هستند.

در حوزه انتخابیه سلیمانیه، ۳۷ زن توسط احزاب مختلف برای شرکت در ششمین دوره انتخابات پارلمانی عراق نامزد شده‌اند.

در مورد نامزدهای زن در شهرهای دهوک و کرکوک، هنوز جزئیاتی از تعداد یا توزیع حزبی آن‌ها منتشر نشده است.

طبق اعلام کمیسیون عالی مستقل انتخابات، از میان ۵۹ نامزد ثبت‌نام‌کننده از تمامی احزاب در کرکوک، ۲۰ نفر زن هستند. همچنین، تعداد کل نامزدها برای انتخابات پارلمانی آینده در کرکوک ۲۵۲ نفر اعلام شده که ۷۳ نفر از آن‌ها زن هستند.

 

کنار گذاشته شدن زنان

کاهش تعداد نامزدهای زن در انتخابات پارلمانی عراق نسبت به نامزدهای مرد، به تغییراتی بازمی‌گردد که در نظام انتخاباتی مرتبط با نمایندگی زنان اعمال شده است. پیش‌تر درخواست‌هایی برای اختصاص ۵۰ درصد کرسی‌های پارلمان به زنان مطرح بود، اما قانون جدید انتخابات این نسبت را به ۲۵ درصد کاهش داد. فعالان و ناظران این اقدام را گامی به عقب در مسیر تقویت مشارکت سیاسی زنان دانسته و آن را نشان‌دهنده چالش‌هایی می‌دانند که زنان در دسترسی به موقعیت‌های تصمیم‌گیری با آن مواجه هستند.

براساس قانون اساسی عراق و ماده ۱۶ قانون مجلس نمایندگان عراق مصوب ۲۰۱۹، نسبت مشارکت زنان در پارلمان نباید کمتر از ۲۵ درصد باشد و حداقل ۸۴ کرسی از مجموع ۳۲۹ کرسی برای زنان در نظر گرفته شده است.

با این حال، در پنجمین دوره انتخابات پارلمانی، به جای ۸۳ کرسی برای زنان، ۹۷ زن به پارلمان راه یافتند و ۳۰ درصد کرسی‌ها را به دست آوردند که ۱۴ کرسی بیشتر از حد تعیین‌شده بود. با وجود این، به دلیل حاشیه‌رانی و کنار گذاشته شدن زنان از مراکز قانون‌گذاری و تصمیم‌گیری، سهم آن‌ها همیشه نسبت به مردان پایین باقی مانده و امکان دسترسی کامل به حق نامزدی و ورود به پارلمان برایشان محدود بوده است.