لارا گوهری

اورمیە- صبح پنج شنبه قبل از شروع امتحان  نهایی پایه‌ی دوازدهم  که به صورت سراسری و زیر‌نظر آموزش و پرورش برگزار می‌شود، برگه‌ایی بی ربط به امتحانات را در اختیار دانش‌آموزان قرار دادند تا به صورت اجباری آن را کامل کنند.

این برگه‌ها چند نوع پرسشنامه‌ی مختلف به هدف تفتیش عقاید دانش‌آموزان بوده است که هرکدام عقاید سیاسی، مذهبی، علایق فرهنگی یا نحوه‌ی برخورد و انتقاد دانش‌آموزان را مورد سنجش قرار داده است.

دالیا.ق دانش‌آموز پایه‌ی دوازدهم در اورمیه در این باره می‌گوید: «ما هیچ انتخابی برای پاسخ دادن و یا پاسخ ندادن نداشتیم، روی برگه‌ها نوشته بود (اطمینان داشته باشید پاسخ‌های شما محرمانه خواهد ماند) اما قبل از آنکه حتی خودمان اسممان را روی برگه‌ها بنویسیم، اسم و کد ملی همه‌ی ما روی آن‌ها درج شده بود. من از پر کردن برگه‌ خودداری کردم اما مراقب اجازه‌ی خروج از حوزه‌ی امتحانی را نداد و گفت حتما باید این پاسخنامه را پرکنی تا بتوانی بروی وگرنه برایت غیبت می‌زنیم. من هم مجبور بودم همه را یک گزینه بزنم و از آنجا خارج شوم».

 

دینا.م هم یکی از دانش‌آموزانی بوده است که امروز مجبور به پر کردن این نظرسنجی بوده است. او نیز در این‌باره می‌گوید:

«سؤالاتی که در پرسشنامه وجود داشت بسیار عجیب بود.اصلا به مسائل درسی ربطی نداشت و وقتی از مراقب پرسیدم چرا باید به این سوال‌ها جواب بدهم گفت اجباری است اما جوری جواب‌ها را بنویس که برایت دردسرساز نشود.من هم برای کل سؤالات جوابی ممتنع زدم اما در درونم از این اجبار احساس خشم می‌کردم. البته بعد از تمام شدن امتحان بعضی از سوالات برایمان آنقدر بی معنی بود که کلا سوژه‌ی خنده‌ی بچه‌ها شده بود.

 

نمونه‌ی سؤالاتی که دانش‌آموزان با آن روبرو بودند از قبیل؛ آیا در مدرسه احساس امنیت می‌کنید؟  آیا جدایی دین از سیاست، دین را پاک تر می‌کند؟

 پاسخ پرسش‌ها درجه‌بندی شده و بر اساس مقیاس لیکرتی بود که از کاملا موافقم تا کاملا مخالفم در پنج گزینه درجه‌بندی شده است.اکثر دانش‌آموزان گزینه‌ی نه موافق و نه مخالف را انتخاب کرده بودند».

برخی از دانش‌آموزان نیز با پاسخ‌دادن صحیح در مورد عقاید خود اکنون نگران هستند که از این پاسخ‌ها برای گزینش دانشگاهی آن‌ها استفاده شود، برخی دیگر بر این اعتقادند که جمهوری اسلامی قصد دارد نوجوانان را که رقم زننده‌ی آینده‌ی شورش انقلابی «زن زندگی آزادی» هستند بشناسد و از تنبیهات اجتماعی و محرومیت برای تغییر و شکل‌دهی افکارشان استفاده کند و برخی بر این باورند این پرسشنامه‌ها نوعی رفراندوم اجباری است.اصول اولیه و لازم برای پاسخگویی یک پرسشنامه که ذکر اختیاری اطلاعات شخصی است، رعایت نشده است.

در برخی از دانشگاه‌ها نیز همانند دانشگاه‌های پیام‌نور پرسشنامه‌هایی با چنین محتوایی قبل از امتحان بین دانشجویان توزیع شده است و پر کردن آن با ذکر نام و مشخصات اجباری بوده است.