حنان حارت

مراکش – در زمانه‌ای که ضرب‌آهنگ زندگی شتاب گرفته و سلایق موسیقایی پیوسته در حال دگرگونی است، گاه تجربه‌هایی فردی سر بر می‌آورند که چراغ راه اصالت می‌شوند و اعتبار دوباره‌ای به هنرهای سنتی و ریشه‌دار می‌بخشند. داستان امیمه الهارم، جوان مراکشی، یکی از همین تجربه‌هاست. او با انتخاب مسیری نامتعارف و به دست گرفتن ساز عود با تمام بار نمادین و تاریخی‌اش، کلیشه‌ها را به چالش کشید. امیمه بر این باور است که موسیقی در انحصار هیچ جنسیت یا نسلی نیست، بلکه زبان مشترک روحی است که تنها شیفتگان واقعی به آن، درکش می‌کنند.

 

 

سرانگشتانی زنانه که بر سیم‌های چالش می‌نوازند

امیمه الهارم، با الهام از طرب کلاسیک عربی، تصمیم گرفت کلیشه‌ها را درهم بشکند و ساز عود را که همواره سازی مردانه پنداشته می‌شد، در دست بگیرد. او با آرامشی خاص، عود را همچون پاره‌ای از تن در آغوش می‌کشد و با سرانگشتان ظریفش، سیم‌ها را به نجوا وا می‌دارد. آنگاه ملودی‌ها در فضایی آمیخته با عطر میراث گذشته و اصالت لحظه، جاری می‌شوند. در وقفه‌ای کوتاه میان دو نغمه، لبخندی بر لبانش می‌نشیند و می‌گوید: «عود رفیق من است و من با آن، احساساتم را بیان می‌کنم».

سرآغاز سفر امیمه با ساز عود، شیفتگی عمیق او به موسیقی عربی بود. موسیقی‌ای که اصالت مراکشی را با نغمه‌های دل‌انگیز شرقی در هم می‌آمیخت. او می‌گوید: «موسیقی عربی همیشه با ساز عود گره خورده است و نوای آن مرا افسون کرد، چون با قلب و روح آدمی سخن می‌گوید. برای همین تصمیم گرفتم نواختنش را یاد بگیرم».

مسیر هنری او از هنرستان موسیقی کلید خورد، جایی که به صورت آکادمیک سلفژ، فنون نوازندگی عود و مبانی امواج صوتی را آموخت. پشتکار و اشتیاق او سرانجام به بار نشست و جایزه نخست کشوری در نوازندگی عود را برایش به ارمغان آورد.

امیمه به این موفقیت اکتفا نکرد و تحصیلات خود را تا دریافت مدرک کارشناسی حرفه‌ای در رشته آموزش موسیقی ادامه داد. او در این باره می‌گوید: «این دوره تأثیری عمیق بر پرورش مهارت‌های من گذاشت و نه تنها توانایی‌ام در نوازندگی، بلکه در زمینه تدریس و مربیگری هنری را نیز تقویت کرد».

 

سفری طولانی از تلاش و شکیبایی

امیمه الهارم در سال ۲۰۱۸ با تأسیس گروه موسیقی «قطر الندی برای طرب عربی»، پروژه هنری مستقل خود را آغاز کرد. این گروه متشکل از نوازندگان برجسته زن و مرد و همچنین یک گروه کر کامل است.

این گروه فعالیت خود را بر احیای آثار اصیل طرب، از موشحات کلاسیک تا گنجینه‌های موسیقی مراکش و شرق، متمرکز کرده است. از نگاه امیمه، این پروژه چیزی فراتر از یک فعالیت هنری است. او آن را فضایی زنده برای پاسداری از حافظه شنیداری و جان‌بخشی دوباره به آن با بیانی امروزی می‌داند که گذشته را به زمان حال پیوند می‌زند.

 

 

امیمه در کنار عشق عمیق به موسیقی، با چالش بزرگ دیگری نیز روبروست. او هم‌اکنون به عنوان دانشجوی دکتری در رشته اقتصاد تحصیل می‌کند، مسیری دور از دنیای هنر که با تمام وجود به آن عشق می‌ورزد. او در این باره توضیح می‌دهد: «نوازندگی عود سفری طولانی و نیازمند تلاش، صبر و استمرار است. به همین دلیل، ایجاد توازن میان آرمان‌های هنری و مسیر دانشگاهی‌ام به چالشی جدی برای من تبدیل شده است».

با آنکه عود همواره سازی مردانه تلقی شده، امیمه الهارم معتقد است حضور زنان در این عرصه تحولی چشمگیر یافته است. او می‌گوید: «به عنوان یک زن نوازنده عود، همواره از حمایت فراوان اساتید و اطرافیانم برخوردار بوده‌ام و هرگز باور ندارم که این ساز به مردان محدود باشد». از دیدگاه او، موسیقی فراتر از جنسیت است و تنها به اشتیاق و خلاقیت نیاز دارد که این دو ویژگی نیز در انحصار هیچ گروهی نیست.

امیمه الهارم در پایان، پیامی الهام‌بخش برای جوانان علاقه‌مند به موسیقی دارد. او تأکید می‌کند که این راه به تعهد، صبر و پشتکار نیازمند است و همزمان باید توازنی هوشمندانه میان تحصیلات دانشگاهی و شور و اشتیاق به موسیقی برقرار کرد.