هشدار در مورد بحران غذایی در نتیجە حملات ترکیه و تغییرات اقلیمی
کاهش بارندگی و حملات مستمر ترکیه، تأثیرات بسیاری بر کاهش زمینهای زیر کشت محصولات کشاورزی در منطقه فرات در سال جاری داشته است. این منطقه قطب اصلی کشاورزی سوریه است و با تدوام این شرایط کل سوریه با بحران امنیت غذایی واقعی روبهرو خواهد شد.

نورشان عبدی
کوبانی – مردم شهر کوبانی در منطقه فرات، واقع در شمال و شرق سوریه، عمدتاً به کشاورزی به عنوان منبع اصلی معیشت خود متکی هستند. اما امسال کاهش محسوسی در تولید محصولات اصلی مانند گندم و جو مشاهده میشود. این کاهش به دلیل کمبود بارندگی و همچنین تشدید حملات و تجاوزات ترکیه به منطقه، بهویژه روستاهای واقع در نوار مرزی منطقه فرات، رخ داده است.
در شمال و شرق سوریه، میزان بارندگی به شدت کاهش یافته و از ۷۰۰ میلیمتر به ۲۰۰ میلیمتر در سال جاری رسیده است. به همین دلیل، فصل کشاورزی با افت شدیدی مواجه شده و زمینهای دیم بهشدت آسیب دیدهاند. کشاورزان که به کشت آبی نیز وابسته هستند، با مشکلاتی در آبیاری مزارع خود روبهرو شدهاند، زیرا به دلیل حملات ترکیه، آب و برق منطقه قطع شده است.
بحران واقعی امنیت غذایی
سوسن دابان، ریاست مشترک ادارهی اقتصاد و کشاورزی شهر کوبانی، دربارهی وضعیت کشاورزی امسال با توجه به قطعی برق و آب و کاهش بارندگیها گفت: «٩٩ درصد از مردم منطقه فرات برای تأمین معیشت خود به کشاورزی وابسته هستند. در تاریخ ١۵ سپتامبر ٢٠٢۴، اداره شروع به صدور مجوز برای زمینهای کشاورزی کرد و همچنین مواد و کود و سوخت (نفت) را بین کشاورزان توزیع نمود.
وی افزود: «کشاورزان در حین انجام فعالیتهای کشاورزی با مشکلات زیادی روبهرو هستند که مهمترین آنها ادامهی حملات ترکیه به منطقه از سال ٢٠٢۴ تا ٢٠٢۵ است. در سال گذشته، اشغالگران به ایستگاههای نفت و سوخت حمله کردند که تأثیر منفی زیادی بر کشاورزی داشت. زیرا تعطیلی این ایستگاهها باعث توقف توزیع نفت به کشاورزان شد و توزیع سوخت به صورت محدود و در دو مرحله انجام گرفت.»
وی افزود: «در سالهای گذشته، اداره کشاورزی نفت را در پنج یا شش مرحله توزیع میکرد و به کشت گندم و جو اهمیت میداد، اما امسال به دلیل حملات ترکیه به نوار مرزی، شاهد کاهش چشمگیر در کشت آبی بودیم، زیرا نتوانستیم نفت کافی را برای کشاورزان توزیع کنیم. علاوه بر این، به دلیل ناامنی، اشغالگران ترکیه به کشاورزان در حین کار در مزارعشان تیراندازی میکنند.»
وی با اشاره به اینکه تغییرات آب و هوایی نیز باعث کاهش کشاورزی شده و امنیت غذایی مردم منطقه را تهدید میکند، گفت: «کشاورزی تحت تأثیر کمبود بارندگی در فصل زمستان قرار گرفته است که بر فصل کشاورزی دیم و بهویژه محصولات گندم و جو تأثیر منفی گذاشته است. این بحران در سالهای اخیر ما را با چالش مواجه کرده است.»
سوسن دابان با اشاره به اینکه اشغالگران ترکیه در خشکسالی منطقه نقش دارند نه تنها از طریق حملات بلکه با بستن آب رودخانهها سیاست خشکسالی را در این منطقه اجرا کردهاند، گفت: «از سالها پیش، اشغالگران ترکیه آب رودخانه فرات را بر روی مناطق ما قطع کردهاند و این امر تأثیر منفی زیادی بر زمینهای واقع در کنار رودخانه فرات داشته است. همچنین، سطح آب چاهها که کشاورزان برای آبیاری زمینهای خود از آن استفاده میکنند کاهش یافته است.»
وی همچنین میزان محصولات سال گذشته و پیشبینی محصولات کشاورزی سال جاری را مقایسه کرد و ضمن هشدار دربارهی اینکه منطقه شمال و شرق سوریه و کل سوریه با یک بحران امنیت غذایی واقعی روبهرو خواهند شد، زیرا منطقهی شمال و شرق سوریه دموکراتیک قطب اصلی کشاورزی سوریه است، گفت: «در سال ٢٠٢۴، ١٣٠ هزار تن گندم و جو در سطح منطقه دریافت شد و در ٣ سیلو در این منطقه ذخیره شد، بخشی دیگر نیز در منطقه رقه ذخیره گردید، اما امسال اداره کشاورزی پیشبینی میکند که محصولات از ٣٠ یا ۴٠ تن فراتر نرود.»
وی تأکید کرد که اداره اقتصاد و کشاورزی همچنان در تلاش است تا به کشاورزان در توزیع نفت و مواد لازم برای موفقیت کشاورزی آبی کمک کند، زیرا کشاورزی دیم امسال به طور کامل شکست خورده است: «متأسفانه میتوانیم تأکید کنیم که فصل کشاورزی سال ٢٠٢۵ با کاهش شدیدی روبهرو خواهد بود.»
«تغییرات آبوهوایی زمان بارندگی را تغییر داده است»
تغییر در زمان بارندگی به دلیل تغییرات اقلیمی که نظام سرمایهداری باعث آن شده است، میلیونها نفر را در معرض قحطی واقعی قرار خواهد داد، سوزدا عادل از روستای ایدق در شهر کوبانی در مورد پیامدهای این وضعیت بر فعالیتهای کشاورزان، گفت: «بارشهای زمستانی امسال بسیار کم بوده است، بنابراین کشت گندم و جو دیم موفق نبوده است، اما امیدواریم در ماه مارس بارشهایی داشته باشیم و محصولاتی مانند زیره، عدس، گشنیز و دیگر حبوبات به نتیجه برسند.»
وی همچنین با اشاره به بحران قطعی برق که کشاورزان را از استفاده از چاهها برای آبیاری باغاتشان محروم کرده است، گفت: «تمامی مردم شهر کوبانی از دیرباز در کشاورزی فعالیت کردهاند. امسال فصل گندم و جو را از دست دادهایم، اما امید داریم که در فصل بهار بارشهایی داشته باشیم تا فصل عدس و زیره موفق شود و خسارات ما حتی اگر کم باشد کاهش یابد.»