فاجعه زیست محیطی قطع درختان؛ سکوت منفعلانه حاکمیت
فروش درختان جنگلهای زاگرس از طریق دلالان بە مقصد شهرهای ایران افزایش یافتە است و هلالە.ب میگوید: اگر بتوانیم از تبدیل جنگل به زمین کشاورزی جلوگیری کنیم، قدرت و اختیار پیشگیری از دزدی درختان را نداریم زیرا رد پای مهرههای حکومتی در آن پیدا است.
لارا گوهری
مهاباد- خسارت به محیط زیست آگاهانه و ناآگاهانه رخ میدهد اما بهرهبرداری بیرویه و آسیب به محیط زیست برای منافع شخصی و یا دلایل سیاسی به تازگی بسیار افزایش یافتە است. قطع درختان که مدتها بود توسط افراد ناشناس از جنگل و پارکها شروع شده بود امروز در شکل گستردهتری رواج پیدا کرده است و حتی به دزدی درخت از باغهای شخصی منجر شده است. انسان با دست بردن در طبیعت و از بین بردن برخی منابع بە طبیعت آسیب میرساند و برای آیندگان زنگ خطر است و در میان منابع طبیعی درختان در معرض بیشتری قرار دارند.
درختان خدمات بسیاری به سیاره زمین و انسانها ارائه میدهند کە میتوان به ذخیرهسازی کربن، حفظ خاک و تنظیم چرخه آب اشاره نمود. درختان از سیستم غذایی طبیعت و انسانها حمایت و به تأمین محل زندگی گونههای مختلف کمک میکنند. این کمک میتواند از طریق ایجاد بستر مناسب ساخت لانه یا فراهم کردن مصالح محل زندگی باشد اما رفتار انسانها در اغلب نقاط جهان با درختان طوری است که حیات آنها در معرض خطر قرار میگیرد.
طبق آمارهای رسمی در هر ثانیه ٣۶٠مترمربع از سطح جنگلها و مراتع کشور تخریب میشود؛ این یعنی سالانه ١.۵درصد از جنگلهای ایران نابود میشوند و در هر ۵ سال یک میلیون هکتار از جنگلهای ایران رو به نابودی میروند.
مینا.م یکی از زنان باغ دار در روستای " لج " مهاباد است. او در مورد دزدیدن درخت هایشان میگوید: برای باغ نگهبان گذاشتیم و از آن چشم برنمیداریم چون زمستان که کمتر رفت و آمد میکردیم متوجه شدیم چهار درخت بزرگ را قطع کردهاند. چند ماه پیش هم چند درختمان را آتش زده بودند که نفهمیدیم کار چه کسی بوده است و فقط برای ما اتفاق نیفتاده بود و چند باغدار دیگر هم تجربهی مشابه داشتند و همین باعث شد بفهمیم عمدی بوده چون در روستاهای دیگر هم اتفاق افتاده است.
علت بریدن و فروختن درختان، مسائل اقتصادی، فقرمردم و در کنار آن دلایل سیاسی است. چوب از مواد مهم برای کارخانه ها، کارگاهها، نجاران، صنعت مبلمان، تهیه زغال، دست سازه ها و ظروف چوبی است اما اقتصاد همانند همیشه دشمنی خود را با محیط زیست نشان میدهد.
با یکی از شمارەهای تبلیغی برای خرید چوب در ارومیه به عنوان مشتری تماس گرفتیم. او یک دلال است و در مورد خرید و فروش چوب درختان میگوید: او در مورد مرغوب بودن و نوع درخت و تعداد آنها میپرسد و مرغوب بودن چوب در خرید آن تاثیر دارد ولی اگر مال کوردستان باشد اغلب درختان کیفیت خوبی دارند و مشتری های زیادی در سراسر ایران خواهانش هستند مخصوصا چوب درخت گردو خیلی کاربردی است.
او در مورد صادرات درختان میگوید: خیلی از چوبها را به قم، تهران، اراک، همدان میفروشیم. برای خرید هم کمترین مقداری که میفروشم ۲۰۰۰ کیلوگرم است که باز بسته به نوع چوبی که میخواهید و مقداری که میخواهید قیمتش فرق میکند. چوب درخت گردو، چنار، بلوط و سنوبر بهتر از بقیه است اما باید بدانیم برای چه کاری میخواهید.
یک فعال زیست محیطی با نام هلالە.ب؛ در مورد مشکلات حفاظت از جنگل و محیط زیست میگوید: شاهد تخریب و نابود سازی جنگل و منابع سبز این خاک هستیم که قطع درختان یکی از هزاران نمونهی آن است. مقابله با قطع درختان کار نهادهای دولتی است اما متاسفانه حفاظت از محیط زیست فقط به دست مردم انجام میشود و آتش سوزیهای چند سال اخیر زاگرس بیشتر با همت مردم خاموش شدند. در تلاشیم مردم را از تخریب جنگل و نتایج آن آگاه کنیم اما اگر بتوانیم از تبدیل جنگل به باغ و زمین کشاورزی توسط مردم جلوگیری کنیم بازهم قدرت و اختیار پیشگیری از دزدی درختان را نداریم زیرا رد پای مهرههای حکومتی در آن پیدا است. تقریباً قطع هر نوع درخت در فضای عمومی و خصوصی ممنوع است و طبق قانون مجازات آن حبس و جریمه خواهد بود اما در کوردستان و ایران برخورد با این افردا چندان شدید نیست.
او در ادامه میافزاید: افراد زیادی عمدا میگویند: درختان خشک شده را قطع میکنیم اما هر درختی که ظاهر خشکی دارد، لزوماً خشک نشده است و باید سربرداری شود. ۶ ماه زمان نیاز است تا مشخص شود درخت خشک شده است یا نه. در صورتی که درخت از محل سربرداری شده دوباره سبز شود زنده بودن درخت مشخص میشود اما چوب برای برخی چنان بازاری به راه انداخته که یک شبه ثروت زیادی به دست میآورند.
کسب و کار غیرقانونی با فروش چوب درختان، نیازمند توجه عمیق تری میباشد تا از آن جلوگیری شود اما جمهوری اسلامی نسبت به آن بی توجه است و این روند با شدت بیشتری ادامه پیدا میکند.