آتش‌سوزی‌های زاگرس؛ بحرانی تکرارشونده، پاسخی داوطلبانه

با گسترش آتش‌سوزی‌ها در زاگرس، زنان کنشگر محیط زیست در خط مقدم آموزش، درختکاری و مهار بحران ایستاده‌اند؛ دفاعی داوطلبانه در برابر فاجعه‌ای که جان طبیعت و آینده‌ ملت را تهدید می‌کند.

سنا رضایی

سنە- محیط زیست کوردستان از نظر ژئوپلیتیک اهمیت بالایی دارد، و بە امری سیاسی تبدیل گشته است و حکومت اهداف خود را گاهی از طریق نابودی مراتع، پوشش گیاهی و جانوری زاگرس دنبال می‌کند. فعالان محیط زیست در مقابله با این آتش‌ها به تنگ آمده‌اند، با این حال همیشه در جنگ با آتش آماده‌ بوده و از آب و خاک خود دفاع کرده‌اند. این آتش سوزی‌ها در اواخر بهار شروع می‌شود و تا آخر تابستان، در سرتاسر روژهلات مشاهده می‌شود. این آتش‌ها به باغ‌های شخصی مردم نیز کشانده شده و به  محصولات آنها نیز آسیب وارد آورده است. در این زمینە با دو تن از فعالان محیط زیست گفتگویی داشتیم.

 

آتش، سلاح خاموش نابودی ملت‌هاست؛ زنان، حافظان سبز آینده‌اند

مهشید بارسام فعال محیط زیست، بە خبرگزاری ما می‌گوید: «بسیاری از این آتش سوزی‌ها عمدی هستند و نمی‌توان آن را انکار کرد و دلیل آن مشخص است؛ بقای هر ملتی وابسته به محیط زیست‌‌ آن ملت است و برای نابودی یک ملت اولین گام، نابودی محیط زیست اوست. مبارزه ما در مهار آتش‌، سال‌هاست که ادامه دارد و در این بین اگرچه مردان در مهار آتش به دلیل نداشتن محدودیت‌ها بیشتر شرکت می‌کنند، اما زنان در بخش آموزش و درختکاری که در پیشگیری از آتش‌ها، اهمیت بالایی دارد، شرکت فعال‌تری دارند. درختکاری بزرگترین عامل در جلوگیری از گسترش و پیشرفت آتش‌ است. همچنین آموزش به افراد جامعه در جلوگیری از اعمالی که موجب آتش سوزی می‌شوند، نیز اهمیت بالایی دارد.

نکته‌ای که باید به آن توجه داشت افزایش آتش‌سوزی‌ها در سال جاری است. شهرها و روستاهای بیشماری دچار حریق شدەاند و مهار آن تنها و تنها به دست مردم محلی و فعالان محیط زیست بوده است، و این تنها نکته مثبتی است که می‌توان در این فاجعه زیست محیطی به آن اشاره کرد؛ تلاش داوطلبانه دوست داران و فعالان محیط زیست و همچنین اتحاد هر باور و اندیشه‌ای، کە برای نجات طبیعت شکل می‌گیرد. آنها توانسته‌اند با امکانات محدود در مهار این آتش‌ها موفق عمل کنند و از گسترش آن جلوگیری کنند. هرچند که امکان دارد خود دچار سوختگی، مشکلات تنفسی و مشکلات دیگری شوند. زنان و مردانی که تنها به عشق محیط زیست این مسئولیت سنگین را به عهده گرفته‌اند و نظام جمهوری اسلامی به مثابه نقطه ضعف به آن می‌نگرد، زیرا او به خوبی می‌داند جان ما به جان طبیعت گره خورده است.»

 

جان ما به جان طبیعت گره خورده است؛ این جنگ را باید با آگاهی برد

آذر کریمی، فعال محیط زیست، بر این باور است: «محافظت از طبیعت، مسئولیتی است بر عهده تک تک ما، یکی از ابزارهای سرکوب یک جامعه آسیب رساندن به محیط زیست است. ما در این راه شهیدان زیادی داده‌ایم. کسانی که در آتش دشمن جانشان را از دست دادند و امروز ما باید راهشان را ادامه دهیم. مسئله بسیار جدی است، مهار نکردن آتش‌ها می‌تواند پوشش گیاهی و گونه‌های جانوری را از بین ببرد. زیرا این مراتع مکان زندگی بسیاری از جانداران است، بنابراین این آتش‌ها تنها تهدیدی برای گیاهان نیست. هرچقدر در آگاه‌سازی مردم تلاش بیشتری داشته باشیم نیروی بیشتری برای مهار آتش و فعالیت‌های زیست محیطی داریم. اکنون بیشتر از هر زمان و بیشتر از هر نوع فعالیتی، به فعالیت در زمینه محیط زیست نیازمندیم، زیرا این تنها وظیفه یک عده نیست و آنها به تنهایی نمی‌توانند این بار را به دوش بکشند. بی‌امکاناتی در این زمینه نیز، نیاز به نیروی انسانی را بیشتر می‌کند.»

او همچنین در رابطه با برخی از آتش‌های غیر عمد می‌گوید: «برخی از آتش‌سوزی‌ها نیز به علت گرما و در اثر بی توجهی گردشگران پیش می‌آید. جامعه مدنی ما باید در این موارد تلاش بیشتری داشته باشد و نسبت به آگاه‌سازی و مسئولیت پذیری جامعه قدم بردارد. نقش زنان نیز در این مواقع بیشتر است، آنها پرورش نسل جدید را به عهده دارند و باید به این وارثان آینده بیاموزند محیط زیست بزرگترین ثروت آنهاست و باید برای حفظ آن بجنگند.»