«ویژگیهای منحصری وجود دارد که نشان از قابلیت زنان برای مسئولیتپذیری است»
کژال.م میگوید: کمبود فرصت شغلی مناسب برای مديران زن در جامعه يکی ديگر از موضوعاتی است که زنان مدير را با تنگنا مواجه کرده است. اين وضعيت به گونهایست که در حال حاضر شمار مديران مرد در کشور ما ٣۵ برابر مديران زن است.
آگرین حسینی
دیواندره- واقعیت این است که زنان در بازار کار سهم بسیار ناچیزی دارند چنان که میزان بیکاری زنان در تمامی سطوح تحصیلی تقریباً دو برابر مردان است. همچنین زنان موقعیتهای شغلی کمتری نسبت به تحصیلات و تجربیات خود در بخش عمومی و خصوصی دارند. زنان معمولا در سازمانها با محدودیتها و موانع زیادی مواجه هستند . تبعیض علیه زنان در بیشتر واحدها همچون فاصله حقوق ودستمزد ، تفکیک شغلی و نابرابری بین زنان و مردان باعث جلوگیری از ارتقاء شغلی آنان میشود. چناچه زنان به عنوان نیمی از سرمایه انسانی جامعه، در تصمیم گیریها کنارگذاشته شوند خواه ناخواه مشکلات عدیدهای در رابطه با این گروە و دیگر گروەهای جامعه پدید میآید. عدم حضور یا حضور ناچیز زنان در سطوح مختلف برنامهریزی و تصمیمگیری دارای پیامدهای مختلفی از جمله عدم آگاهی آنان نسبت به مسائل روز، کاهش سطح ادراک و قدرت تجزیه و تحلیل آنها نسبت به مسائل، موقعیتها و شرایط گوناگون میباشد زنانی که میخواهند به پستهای مدیریتی دست یابند با موانع بزرگی از داخل و خارج از سازمان روبهرو میشوندکه باعث دلسردی آنان میشوند. در همین زمینە با کژال.م کە در یکی از ادارات مشغول بە کار میباشد، گفتوگویی داشتیم.
«تلاش عمدی برای بیرون راندن زنان در ادارات بە خصوص در سمتهای مدیریتی صورت میگیرد»
کژال.م در ابتدای صحبتهای خود بە عدم خود باوری زنان اشارە کردە و میگوید: عدم خودباوری زنان شاید یکی از دلایل کمرنگ شدن حضور زنان در عرصههای مديريتی عدم خودباوری زنان باشد، اما در واقع نقشهای تعریف شدەای کە بر زنان تحمیل شدە باعث میشود که خود را دستکم گرفتە و حتی اگر در همان نقشهایی که مردان در جامعه برعهدە دارند، هم کار بکنند احتمال بیرون آمدن از آن سمت را دارند. به نظر من تلاش عمدی برای بیرون راندن زنان در ادارات بە خصوص در سمتهای مدیریتی صورت میگیرد وگرنه زنان در بسیاری از موقعیتهای اجتماعی حضور دارند هر جا که زنان حضور ندارند، عدم حضورشان به خاطر ناتوانایی آنها نیست، با وجود اینکە من در ادارەای کە کار میکنم نسبت بە همکاران مرد هم سابقە بیشتری دارم اما ارتقای شغلی نداشتە و تبعیضهای زیادی را تجریه میکنم تبعیضهایی که بر مبنای جنسیت در محل کارم وجود دارد بارها جلسههای متعددی در اداره برگزار شده است بدون حضور کارمندان زن، به این بهانه که جلسهها اساسا مردانه هستند.
«مدیریت تنها مختص بە مردان نیست»
کژال در ادامه میگوید: نباید بر اساس جنسیت قضاوت کنیم اما واقعیت این است کە در هر سطح جامعه زنان را نادیده میگیرند طبق تجربه و اطلاعاتی که من دارم زنان مدیران موفقی هستند و این بستگی به محیط، فرهنگ، رقتار پیرامون ما دارد، به نظرم در یک سازمان باید هم از مدیران زن استفاده شود و هم از مدیران مرد. حضور مدیران زن و مرد در کنار هم باعث به وجود آمدن نظرات مختلف و تنوع ایدهها میشود، مدیریت صرفا کار مردانهای نیست. در کشور ما حاکمیت مردسالارانه، نشان میدهد که تبعیض جنسیتی در همه زمینه ها وجود دارد و در کار، اشتغال و دستمزد همچنان گسترده است.
کژال میگوید. نگرشهای منفی مدیران در جهت پذیرش زنان در پستهای مدیریتی ریشه در باورهای سنتی دارد که در جامعه ما زنان را در نقشهای خانهداری تعریف میکنند اما امروز زنان در انجام مشاغل بزرگ و مدیریتهاى کلان موفقیتهایى کسب کردهاند. گرچه هنوز به اعتبار و ارزش واقعى خود نرسیدهاند، اما راه را براى پیمودن و رسیدن به موفقیت پیدا کردهاند. مشارکت زنان در عرصههای مختلف اقتصادی- اجتماعی یکی از شاخصهای توسعه هر کشوری محسوب میشود. اخیراً حضور زنان در ردههای مدیریتی چشمگیرتر شده است و ورود آنان به ردههای بالای سازمانی، مسائل بسیاری را با خود به همراه داشته است. با وجود اینکه تعداد زنان در نیروی کار رو به افزایش است، اما پیشرفت آنها در مشاغل مدیریتی محسوس نبوده است.
«قوانین ایران مرد را سرپرست خانواده محسوب میکند»
کژال .م درباره قوانین ایران میگوید: همانگونه که قبلا هم گفتم قوانین و شرایط موجود در ایران در به وجود آوردن این وضعیت نابرابر اقتصادی مقصر هستند. قوانین کشور به شکلی مستقیم علیه دستیابی برابر زنان به استخدام تبعیض روا میدارند. از جمله این تبعیضها میتوان به محدود ساختن حرفههایی که زنان میتوانند در آنها اشتغال داشته باشند، اما طبق قوانین بسیاری از مشاغل را مردانه و زنانه کرده و حتی بعضی از ادارات کارمند زن استخدام نمیکند ، قوانین ایران مرد را سرپرست خانواده محسوب میکند؛ این به مرد اجازه میدهد بر روی انتخابهای اقتصادی همسرش کنترل داشته باشد. مثلاً مرد حق دارد تحت شرایط خاصی همسر خود را از اشتغال به مشاغلی ویژه ممنوع نماید و در عمل هم بعضی از کارفرمایان برای استخدام زنان دریافت رضایتنامه کتبی همسر یا نامزد آنها را لازم میدانند. مرد همچنین حق دارد مانع دریافت گذرنامه همسرش برای سفر به خارج از کشور شود، و یا هر زمانی که بخواهد، حتی اگر همسرش گذرنامه داشته باشد، از سفر او به خارج از کشور ممانعت کند. برخی از ادارات هم به دلیل عدم اطمینان ناشی از قوانین تبعیضآمیز موجود بعید است زنان را برای شغلهایی استخدام کنند که نیاز به سفرهای متعدد دارد. پس قوانین موجود در ایران خود هسته اولیه تبعیض و نابرابری را شکل میدهد و زنان را در هر سمتی دستکم میگیرند و حتی در کارهای خانگی و خانهداری بی اهمیت قلمداد میکنند.
«زنان مدیران بهتری هستند»
نتایج مطالعات انجام شده نشان دادهاند که مدیران زن در مقایسه با مدیران مرد کیفیت عملکرد بسیار بالاتری را از خود نشان میدهند و این موضوع آنها را تبدیل به مدیرانی قدرتمند و حتی بهتر از همتایان مرد خود میکند اما در بحث مدیریت زنان نکته حائز اهمیتی که وجود دارد این است که آنها بسیار دیرتر از مردان به خودباوری و پذیرش توانمندیهای خود در عرصه مدیریت میرسند، بنابراین، زنان هم میتوانند همانند مردان در عرصه مدیریتی خوش بدرخشند.
کژال .م در این رابطه میگوید: زنان ویژگیهای منحصری دارند که میتواند در هر سمت سازمانی به او کمک کند از جمله : بردباری، درک و فهم، همدردی، مشورت، آموزش و مهربانی، ترحم و دلسوزی، آرام بودن و.... اینها نشان از شایستگیها و قابلیت زنان برای مسئولیتپذیری را دارد. تقربیا همه رهبران زن فکر میکنند که موفق شدن در فرهنگ مردانه در حالی که تلاش میکنید اعتبار خود را حفظ کنید، بسیار کار سختی است اما زنان باید ابتدا خود و توانائیهای خود را بشناسند و سپس زمینه شناخت خود را برای دیگران ایجاد کنند تا مانند فردی ماهر در میدانهای کاری و مدیریتی افتخارآفرین باشند چرا که طبق نظر هافستد زنان نیز با استفاده از روشهای مؤثر رفتاری میتوانند مدیران موفق و کارآمدی باشند.