طلاق، پیامد تلخ جنگ برای زنان سودانی

جنگ میان ارتش سودان و نیروهای پشتیبانی سریع، تأثیرات مستقیمی بر فروپاشی خانواده‌ها داشته است. در مقایسه با قبل از جنگ، موارد طلاق در شرایط دشوار زندگی و سایر عوامل، افزایش چشمگیری یافته است.

آیه ابراهیم

سودان - یکی از مهم‌ترین دلایل طلاق در طول جنگ سودان، فشارهای معیشتی است که خانواده‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. بسیاری از افراد شغل خود را از دست داده‌اند و قادر به یافتن جایگزین نیستند، در نتیجه مجبور شده‌اند از مسئولیت‌های خود شانه خالی کنند. این موضوع باعث درگیری میان زوجین می‌شود و اختلافات آنقدر بالا می‌گیرد که در نهایت به طلاق ختم می‌شود.

(م. ع) که نخواست نامش فاش شود، می‌گوید: «به دلیل فشارهای اقتصادی و شرایط دشواری که سودان پس از جنگ با آن مواجه است، اختلافات میان من و همسرم به شدت افزایش یافته است.» او توضیح می‌دهد که همسرش شغل و تمام دارایی‌اش را از دست داده و دیگر قادر به تأمین حداقل نیازهای خانواده نیست. خودش نیز نتوانسته است شغلی پیدا کند. این شرایط باعث تنش و ناتوانی در پذیرش وضعیت جدید شده و منجر به مشاجرات روزانه‌ای گردیده که تا مرز جدایی پیش رفته است.

اقبال ابراهیم، وکیلی که در پرونده‌های متعدد طلاق کار کرده، تأکید می‌کند: «نرخ طلاق در سودان پس از جنگ به شکلی باورنکردنی افزایش یافته است و موارد طلاق روز به روز بیشتر می‌شود.» او می‌افزاید: «وقتی اختلافات زن و مرد به دادگاه کشیده می‌شود، هر یک از طرفین حاضرند حتی خصوصی‌ترین مسائل زندگی خود را فاش کنند که این امر باعث مداخله اشخاص ثالث می‌شود.»

این وکیل خاطرنشان می‌کند که اختلافات بین زوجین پیامدهای زیادی دارد. برخی از والدین فرزندان خود را به دادگاه می‌آورند که این کار باعث شکل‌گیری افکار منفی در ذهن کودکان می‌شود، به خصوص زمانی که پلیس یکی از والدین را از داخل سالن دادگاه با خود می‌برد. چنین صحنه‌هایی تأثیر مخربی بر روان کودک دارد و هرگز از خاطرش پاک نخواهد شد.

از زمان شروع جنگ در پانزدهم آوریل سال گذشته میان ارتش سودان و نیروهای پشتیبانی سریع، خانواده‌ها با شرایط دشواری مواجه شده‌اند. وضعیت اقتصادی روز به روز بدتر می‌شود و ارزش پوند سودان در برابر ارزهای خارجی سقوط کرده است.

تقوی مبارک، کارشناس مسائل اجتماعی، مشکل طلاق پس از جنگ را بسیار جدی می‌داند. او معتقد است با توجه به شرایط اقتصادی نابسامان کشور، آمار طلاق به شدت افزایش یافته است. به گفته وی، بسیاری از خانواده‌ها از مناطق درگیری به ایالت‌های دیگر مهاجرت کرده‌اند و به خانواده‌های خود پیوسته‌اند که این امر باعث ازدحام جمعیت شده است.

تقوی مبارک خاطرنشان می‌کند که هر یک از این افراد سبک زندگی و عادات خاص خود را داشتند، اما اکنون همه چیز را از دست داده‌اند. تنش‌ها، مشکلات و فشارهای روحی و اقتصادی باعث بروز درگیری‌ها شده است. بیشتر مردم شغل، خانه و سایر دارایی‌های خود را از دست داده‌اند و در حال حاضر چیزی ندارند. آنها فرصتی برای کار و تأمین نیازهای خانواده پیدا نمی‌کنند.

سازمان «لبنا» برای توسعه و مطالعات اجتماعی پیش از این گزارش داده بود که موارد طلاق در سودان در سال ٢٠٢٣ به ٩۶ هزار مورد رسیده است که نسبت به سال‌های گذشته ٣۶ درصد افزایش داشته است.

وب‌سایت «اخبار سودان» به نقل از این سازمان اعلام کرد که در سایه جنگ جاری بین ارتش و نیروهای پشتیبانی سریع که شرایط انسانی را در کشور وخیم کرده، هر ساعت ١١ مورد طلاق در سودان ثبت می‌شود و این رقم در ماه به بیش از ٨٠٠٠ مورد می‌رسد.

در مقابل افزایش نرخ طلاق در سودان در دوران جنگ، در برخی مناطق ازدواج‌هایی نیز با کمترین هزینه و با توافق زوجین با توجه به شرایط اقتصادی صورت می‌گیرد. بعضی از این ازدواج‌ها در مراکز اسکان آوارگان انجام شده است، به طوری که آوارگان در یک مکان همدیگر را ملاقات می‌کنند و برای ازدواج به توافق می‌رسند. در برخی موارد نیز ممکن است از قبل با هم در ارتباط بوده باشند و با ازدواج، رابطه خود را رسمی کنند.