میساء القاضی

سودان- بر اساس اعلامیه سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۳، خشونت علیه زنان شامل هر اقدام خشونت‌آمیزی است که مبتنی بر جنسیت انجام شده و به آسیب جسمی، جنسی یا روانی منجر شود. این تعریف همچنین تهدید به خشونت و سلب خودسرانه آزادی در زندگی عمومی یا خصوصی را نیز دربرمی‌گیرد. چنین خشونت‌هایی بر سلامت جسمی، روانی و جنسی زنان در تمام مراحل زندگی تأثیر می‌گذارد.

گزارش نهاد زنان سازمان ملل نشان می‌دهد که زنان سودانی با مشکلات اساسی مانند گرسنگی، آوارگی و کمبود خدمات اولیه روبه‌رو هستند. از زمان شروع درگیری‌ها، شمار قربانیان خشونت‌های جنسیتی دو برابر شده است. صندوق جمعیت سازمان ملل هشدار می‌دهد که هفت میلیون زن در معرض خطر این نوع خشونت‌ها قرار دارند.

واحد دولتی مبارزه با خشونت علیه زنان، بیش از ۳۰۰ مورد تجاوز را ثبت کرده است. با این حال، دکتر سلیمی اسحاق، مدیر این واحد می‌گوید این آمار تنها دو درصد از موارد واقعی است. به گفته او، به دلیل تداوم درگیری‌ها، مشکلات دسترسی به اطلاعات و ناتوانی زنان در مراجعه به مراکز خدماتی، ثبت آمار دقیق قربانیان ممکن نیست.

فعالان حقوق بشر و سازمان‌های مدافع حقوق زنان در تلاشند تا این جنایات را مستند و افشا کنند. کمپین «با هم علیه تجاوز و خشونت جنسی» که توسط فعالان حقوق زنان راه‌اندازی شده، ۴۲۳ مورد تجاوز را ثبت کرده است. نکته تکان‌دهنده اینکه ۱۵۹ مورد از این تجاوزها علیه دختران خردسال بوده است.

عواطف اسحاق، روزنامه‌نگار، در تشریح وضعیت خشونت علیه زنان در سودان می‌گوید که از زمان آغاز درگیری‌ها، نه تنها میزان خشونت افزایش یافته، بلکه اشکال جدیدی از آن نیز پدیدار شده است. به گفته او، پیش از درگیری‌ها، مسائلی مانند خشونت خانگی، خشونت فیزیکی و ختنه زنان چالش‌های اصلی بودند، اما اکنون خشونت‌های جنسی مانند تجاوز، برده‌داری جنسی و تن‌فروشی در ازای غذا نیز به آنها اضافه شده است.

این روزنامه‌نگار همچنین از حبس طولانی‌مدت، سوءاستفاده و تجاوز به زنان خبر می‌دهد. او به موارد ناپدید شدن اجباری زنان نیز اشاره می‌کند که هنوز از سرنوشت آنها خبری در دست نیست. با وجود گستردگی این خشونت‌ها، ترس از انگ اجتماعی باعث شده خانواده‌ها از گزارش ناپدید شدن زنان خودداری کنند. آنها ترجیح می‌دهند در سکوت به جستجو بپردازند و موضوع را پنهان کنند، زیرا ناپدید شدن یا مورد تجاوز قرار گرفتن دخترانشان را مایه شرمساری می‌دانند. حتی در مواردی که خانواده‌ها اقدام به گزارش‌دهی می‌کنند، در میانه فرآیند مستندسازی از ادامه کار منصرف می‌شوند.

عواطف اسحاق در خصوص راهکارهای مقابله با این وضعیت می‌گوید که به طرفین درگیری تأکید می‌کنند این نبرد در حقیقت جنگی علیه زنان است. او خواستار تدوین قوانین سختگیرانه برای تضمین حقوق زنان، به‌ویژه در موارد خشونت جنسی است. به گفته او، در حالی که برخی از بازماندگان به خدمات درمانی دسترسی داشته‌اند، گروهی دیگر از این امکان محروم مانده‌اند. او همچنین به تولد کودکانی اشاره می‌کند که حاصل این تجاوزها هستند.

مرام محمد، پزشک و فعال حقوق زنان نیز از افزایش انواع خشونت علیه زنان سخن می‌گوید. او با اشاره به خشونت‌های فیزیکی، جنسی، روانی و ناقص‌سازی اندام تناسلی، می‌گوید که جسم زنان به میدان نبرد تبدیل شده است. این فعال حقوق زنان تأکید می‌کند که باید با ارائه حمایت‌های همه‌جانبه بهداشتی، پزشکی، روانی، اجتماعی و مالی، از آسیب‌های وارده به بازماندگان بکاهیم. او همچنین خواستار راه‌اندازی کمپین‌های آگاهی‌بخشی و تأثیرگذاری بر سیاست‌ها برای جلوگیری از خشونت جنسی در سودان است.