«عنایه» پروژه‌ای که حقوق باروری و سلامت جنسی را در مراکش ترویج می‌کند

خدیجه تکروین تأکید کرد که سلامت جنسی و باروری در مراکش هنوز شرم‌آور تلقی می‌شود و یکی از تابوهایی است که دانش صحیح علمی و حقوقی را محدود می‌کند.

 

حنان حارت

مراکش- شبکه‌ی انجمن مبارزه با خشونت جنسیتی «انجاد» بر روی پروژه‌ی «عنایه» کار می‌کند که هدف آن احترام به حق سلامت جنسی و باروری و برابری جنسیتی است.

خدیجه تکروین ، یکی از اعضای فدراسیون لیگ حقوق زنان، می‌گوید که پروژه‌ی «عنایه» که توسط انجمن «انجاد» علیه خشونت جنسیتی راه‌اندازی شده است، حقوق سلامت جنسی و باروری را ارتقا و آگاهی از فرهنگ برابری را افزایش می‌دهد و با اشاره به اینکه این پروژه اهداف کلی و مشخصی دارد که همگی به ارتقای سلامت جنسی و باروری زنان و مبارزه با خشونت مبتنی بر جنسیت مربوط است.

وی توضیح داد که دو هدف وجود دارد که جز با مجموعه فعالیت‌هایی که در مراکز شبکه‌ی انجمن «انجاد» علیه خشونت جنسیتی انجام می‌شود، دست یافتنی نیست. برای بازماندگان خشونت جلسات به صورت فردی و گروهی برگزار می‌شود، همچنین جلسات بیرونی در فضاهای دیگر با مؤسسات و انجمن‌های همکار برگزار می‌شود و برای افزایش آگاهی نسبت به موضوع سلامت جنسی و باروری و اهمیت آن به نفع زنان و مردان، نشست‌های دیگری نیز در برخی از مراکز درمانی و مؤسسات آموزشی برگزار می‌شود.

در چارچوب رویکرد مجاورتی که توسط این شبکه اتخاذ شده است، شبکه دوم با هدف قرار دادن گروه‌های مختلف در فضاهای مختلف، ضمن اطمینان از ساده‌سازی گفتمان و استفاده از ابزارهایی مانند تصاویر، نقاشی‌ها و کارت‌ها، برای افزایش آگاهی در مورد اهمیت سلامت جنسی و باروری تلاش می‌کند.

وی خاطرنشان کرد که این کارگاه‌ها با هدف تعمیق دانش مفاهیم اساسی بهداشت و حقوق جنسی و باروری و تحلیل آن‌ها از منظر حقوق و رویکرد جنسیتی برگزار می‌شود. وی در مورد موضوعاتی که پروژه‌ بر روی آن‌ها تمرکز دارد، می‌گوید: «موضوعات مختلفی وجود دارد که از دانش بدن انسان نشأت می‌گیرد و همچنین باروری، پیشگیری از بارداری، بارداری، دوره‌ی پس از زایمان و زایمان و همچنین عفونت‌های مقاربتی و روش‌های پیشگیری از انواع سرطان (سرطان دهانه‌ی رحم و سرطان)، همچنین علاوه بر حق سلامت جنسی و باروری(رضایت)، علاوه بر یک محور بسیار مهم مربوط به خشونت و کلیشه‌های مبتنی بر جنسیت است.

او معتقد است که سلامت جنسی و باروری با حقوق متعددی از جمله حق زندگی، حق سلامت، حق شکنجه نشدن، حق حفظ حریم خصوصی، حق آموزش، ممنوعیت تبعیض و همچنین حق مصونیت از خطرات زنان، از جمله ازدواج اجباری و زودهنگام، تجاوز به زناشویی و تجاوز جنسی، مرتبط است.

وی در مورد بازنمایی‌های اجتماعی مرتبط با آن در مراکش می‌گوید که سلامت جنسی و باروری در مراکش همچنان زیر بار فرهنگ شرم قرار می‌گیرد و یکی از تابوهایی محسوب می‌شود که دانش صحیح علمی و حقوقی این موضوع را محدود می‌کند، که بر سلامت روانی و جسمی زنان تأثیر منفی می‌گذارد، خواه مربوط به زایمان‌های ناخواسته یا مکرر باشد یا برخی از عفونت‌های مقاربتی و یا برخی اعمال خشونت‌آمیز مانند تجاوز جنسی زناشویی که در آن رضایت وجود ندارد و اجبار و خشونت وجود دارد. با توجه به این‌که سلامت جنسی و باروری تنها در صورتی ایجاد می‌شود که در چارچوب ایمن و مسئولانه و رضایت‌بخش باشد که مبتنی بر اجبار و زور نباشد.

وی خاطرنشان کرد: سلامت باروری و جنسی در شرایط شکنندگی به دست نمی‌آید و منظور ما به ویژه وضعیت زنان کتک خورده و بازماندگان خشونت است که براساس دسترسی به خدمات و نبود تضمین جامع و یکپارچه از این حق برخوردار نیستند.

وی با توجه به موانعی که زنان در راه کسب این حقوق با آن روبرو هستند، توضیح می‌دهد: «نمایندگی‌های اجتماعی وجود دارد که زنان را در جایگاه پایین‌تری قرار می‌دهد و آن‌ها را از برخورداری از حق یکسان در سلامت جنسی و باروری بازمی‌دارد. در این‌جا اشاره می‌کنیم که نقش باروری که بر اساس این بازنمایی‌ها باقی می‌ماند، محدود به زنانی است که محتمل سختی‌ها و پیامدهای ناشی از بارداری و زایمان و مراقبت‌های پس از زایمان را به علاوه‌ بر سایر وظایف مراقبتی که بین همسر یا شریک زندگی انجام نمی‌شود و این امر کلیشه‌ای که نقش‌ها را بین دو جنس تقسیم می‌کند، تداوم می‌بخشد.»

وی با اشاره به این‌که از طریق جلسات آگاهی‌سازی، درصدی از آگاهی در میان زنانی که از جلسات آموزشی در بسیاری از موضوعات بهره مند شده‌اند ثبت شده است، «به عنوان مثال به موضوع تجاوز زناشویی که زنان به اتفاق آرا آن را رد و علی‌رغم بازنمایی‌هایی که پیرامون آن وجود داشت اشاره می‌کنیم»، و خاطرنشان کرد که از ازدواج افراد زیر سن قانونی باید جلوگیری شود چرا که این امر نقض حقوق آن‌ها برای رشد سالم روانی، جسمی و جنسی است زیرا سلامت جنسی و باروری آن‌ها را به خطر می‌اندازد و آن‌ها را مادر فرزندانی در معرض خطرات بسیاری قرار می‌دهد.

خدیجه تکروین با تاکید بر این‌که عدم آموزش جنسی در هر دو طرف نتیجه‌ی معکوس دارد، گفت: «نیاز فوری به آگاهی بخشی برای تضمین حقوق زنان وجود دارد» وی در مورد این‌که چه راهکارهایی برای ارائه‌ی آموزش جنسی و آگاهی جنسی و باروری در میان زنان کمک می‌کند، بر لزوم اشاعه‌ی فرهنگ سلامت جنسی و باروری و برابری در برنامه‌های آموزشی، برنامه‌های رسانه‌ای و غیره تأکید کرد، زیرا دریافت این دانش و دسترسی آسان به کلیه‌ی خدمات بهداشتی بر وضعیت روانی و اجتماعی زنان و مردان سایه افکنده است.