گسترش محدودیتها توسط طالبان و کاهش فضای عمومی برای زنان افغانستان
گروه طالبان در حال اعمال مجدد محدودیتهای شدید علیه زنان است که این محدودیتها یادآور رژیم گذشتهی افغانستان میباشد.
مرکز خبر- به گزارش خبرگزاری زن، به نقل از الجزیره، رهبران طالبان، به ویژه وزارت امر به معروف و نهی از منکر، طی چند هفتهی گذشته و با وجود انتقادات و فشارهای بینالمللی، به طور فزایندهای محدودیتهای جدیدی را اعلام کردهاند.
در ماه دسامبر، این وزارتخانه که جایگزین وزارت امور زنان افغانستان شد، محدودیتهایی را برای مسافرت زنان در بیش از ٧۲ کیلومتر و بدون داشتن محرم اعمال کرد. این محدودیت هفتهی گذشته بیشتر شد و شامل سفر خارج از کشور نیز شد. گزارشها حاکی از آن است چندین مسافر زن مجرد از پروازها منع شدند. ممنوعیتهای مشابهی نیز در چندین مرکز بهداشتی درمانی در سراسر کشور اعمال شد و زنان را از دسترسی به مراقبتهای بهداشتی بدون محرم منع کرد.
در حالی که هیچ محدودیت خاصی برای تردد زنان در داخل شهر وجود ندارد، طبق گزارشها، طالبان به رانندگان تاکسی محلی در شهرهای افغانستان دستور داده است که از سوارکردن مسافران زن بدون همراه یا در صورت نداشتن حجاب یا روسری مناسب، طبق تعریف طالبان جلوگیری کنند. آنها اغلب مسافران زن مجرد را متوقف کرده و رانندگان تاکسی که زنان مجرد را سوار کرده، مجازات میکنند.
صادق عکیف مهاجر، سخنگوی وزارت طالبان، از این محدودیت در رسانههای محلی دفاع کرد و گفت: که این محدودیت برای زنان نیست، برای حفاظت از ناموس آنهاست.
در چند هفتهی اخیر طالبان احکام جدیدی از قبیل: حجاب برای زنان در محل کار، تفکیک جنسیتی در پارکهای عمومی و ادامهی تعطیلی دبیرستانهای زنان را صادر کرده است که این احکام اعتراض زنان افغان را برانگیخته و با انتقادات شدید بینالمللی مواجە شدە است.
نظیفه ۳۵ ساله و مدرس دانشگاه در مصاحبە با الجزیره میگوید: با یکی از همکاران زن در راه خانه بودم که طالبان وسیلهی نقلیهی ما را متوقف کرد و از ما پرسید که محرم [ولی مرد] کجاست. وقتی به او گفتیم که نداریم، عصبانی شد و راننده را وادار کرد که ما را به جایی که سوار شدە بودیم برگرداند و به او دستور داد که زن بدون محرم را سوار نکند. ما مجبور شدیم نیم ساعت از ایستگاه بازرسی عبور کنیم تا بتوانیم تاکسی دیگری پیدا کنیم که بتواند ما را به خانه برساند.
نظیفه گفت: آن روز بسیار ناامید و غمگین شدم. از آن زمان به بعد هنگام سفر به محل کار احساس ترس زیادی میکنم. خیلی میترسم دوباره جلوی من را بگیرند و مجازاتم کنند. این بسیار تحقیرآمیز است که در وطن خود اینقدر بیارزش شویم. وی نامیدانه میگوید: حاکمان طالبان مجدداً محدودیتهای شدیدی را بر آزادیها و جنبشها، به ویژه در مورد زنان اعمال کردهاند که یادآور آخرین رژیم آنها در دههی ۱۹۹۰ است.
طالبان پس از ماهها فشار، در ۲۳ مارس، مدارس زنان را برای مدت کوتاهی بازگشایی کرد. با این حال، جشنها کوتاه مدت بود، زیرا بلافاصله و بدون هیچ توضیحی مدارس را تعطیل کردند.
سارا ۱۵ ساله که ناامیدی در صدایش سنگینی میکند، میگوید: ما در کلاس نشسته بودیم که دو تن از طالبان وارد شدند و از ما پرسیدند که با اجازهی چه کسی وارد مدرسه شدهاید؟ آنها مسلح بودند و از ما خواستند از کلاس بیرون برویم. او گفت: "شاید آنها از زنان تحصیل کرده میترسند."
هدربار، دستیار مدیر دیدهبان حقوق بشر، با توصیف افزایش محدودیتها به عنوان "رشتهای طولانی از وعدههای شکسته"، از جامعهی جهانی خواست تا فشار بر طالبان را افزایش دهد. به نظر میرسد این محدودیتها نشانهی تشدید حملات به حقوق زنان باشد. به طور گستردهتر، به نظر میرسد که طالبان به امید کسب کمک و به رسمیت شناختهشدن از هرگونه تظاهر به مماشات با اهداکنندگان دست برداشته است.
این وضعیت برای خانوادههای تحت سرپرستی زنان سختتر است. گلالایی، یک زن مجرد(بیوه) ۵۰ ساله، مادر دو دختر جوان، در ۲۳ مارس در حال بازگشت از بازار بود که تاکسی او توسط طالبان متوقف شد و او را در مورد محرم بازجویی کردند.
وی در مصاحبه با الجزیره میگوید: خیلی ترسیده بودم که ممکن است مرا از وسیلهی نقلیه بیرون بکشند. ولی قبل از اینکه جواب بدهم، یک مرد بزرگ و مهربان در صندلی جلو جواب داد و وانمود کرد که محرم من است و آن موقع بود که مرا رها کردند. اومیگوید من برای دخترانم هم پدر هستم و هم مادر. من باید برای مراقبت از خانوادهام بیرون بروم. از کجا محرم بیارم؟ گلالایی گفت: افغانستان زنان مجرد(بیوهی) زیادی دارد و همه محرم ندارند. این بیان یک حقیقت نگرانکننده و در عین حال مهم در مورد کشوری است که با تهاجم روسیه در سال ۱۹۷۹ و سپس دو دهه اشغال ایالات متحده تا اوت گذشته، شاهد چهل سال جنگ بوده است.
این کشور دچار بحران انسانی شده است و بیش از نیمی از جمعیت این کشور با گرسنگی روبرو هستند. طالبان برای احیای اقتصاد وابسته به کمکها که به دلیل تحریمها و محرومیت از نهادهای مالی بینالمللی در حال سقوط آزاد است، تلاش کرده است. او با نقل یک ضربالمثل قدیمی افغانی که «زمین سخت است و آسمان دور»، چالشهایی که زنان افغان با آن روبرو هستند را نشان میدهد.