سهیر الادلبی

 

ادلب -

سهیله العبدو، ۳۰ ساله، می‌گوید به ندرت یک روز عاری از مشاجرات خانوادگی بین او و همسرش وجود دارد، هنگامی که او عصبانیت خود را بر همسر و سه فرزندش تخلیه می‌کند. بر اساس آنچه سهیله توضیح می‌دهد و می‌گوید که "هر روز بدنبال شغلی است، اما موفق به یافتن آن نمی‌شود، که این مورد باعث عصبانی شدن او می‌شود." او افزود:‌ "من بسیار قدردانی می‌کنم که او شرایط سختی را پشت سر می‌گذارد، اما این توجیهی برای آزار مداوم ما نیست. ما همچنین علاوه بر مشاجرات روزانه از شرایط سخت زندگی که در آن قرار داریم، راضی نیستیم."

سهیله العبدو و خانواده‌اش در اردوگاه معرت مصرین در داخل چادرهایی که آنها را از گرمای تابستان و سرمای زمستان محافظت نمی‌کند و در شرایطی که عاری از تمام نیازهای روزمره‌ست، زندگی می‌کنند. سهیلا سعی می‌کند روزانه خود را مشغول کند، چه با تمیز کردن چادر و اثاثیه‌ی داخل خانه و چه تمیز کردن فضای اطرافش، یا اینکه ملاقات با همسایگان در کمپ، حتی برای یک ساعت در روز، باعث می‌شود او حتی کمی از فضای فشارهای روانی که در معرض آن قرار دارد، فرار کند، به ویژه هنگامی که همان رنج روزانه را در همسایگان خود احساس می‌کند.

از طرف دیگر، لینا السلوم ۱۷ ساله از آنجایی که بیش از دو سال پیش از زادگاهش احسم آواره شد و به همراه خانواده‌اش در اردوگاه‌های مرزی قاح در شمال ادلب اقامت داشت، دچار افسردگی شدید شده بود. لینا، متاثر از حوادث ناگواری که پشت سر گذاشت، می‌گوید: "من رویاهای بزرگی را در سر داشتم، آرزو داشتم تحصیلاتم را آغاز کرده و برای تحصیل در رشته‌ی مهندسی که مورد نظرم بود، وارد دانشگاه شوم و در آینده شغلی داشته باشم. نیازها و مطالبات خودم را برآورده کنم، اما همه‌ی رویاهایم در یک چشم بر هم زدن نابود شد."

اردوگاهی که در آن اقامت دارند، فاقد هرگونه مدرسه‌ی متوسطه است و نزدیکترین مدرسه در منطقه ده‌ها کیلومتر با آن‌ها فاصله دارد و راهی برای رسیدن به آن وجود ندارد. این چیزی‌ست که لینا را بسیار غمگین و متاثر می‌سازد و به ندرت با مردم یا محیط اطراف آمیخته می‌شود.

پرونده‌ی لینا السلوم شبیه پرونده‌ی بسیاری از دخترانی است که آرزو و خیال‌هایشان در سالهای جنگ از بین رفت و آنها را در برابر فشارهای روانی، افسردگی و ازدواج زود هنگام آسیب‌پذیر کرده است. در زمانی که منطقه فاقد خدمات حمایتی روانی-اجتماعی است، این امر باعث شده است بیماران روانی به دنبال درمان خود به جستجوی راه‌حل‌ها و راه‌های موجود در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی هستند، یا مشغول کارهای مختلف، به ویژه جلسات خانوادگی و کار داوطلبانه هستند.

همانطور که در مورد لینا السلوم اتفاق افتاد، که به دنبال ایجاد تیمی با دوستانش برای آموزش خواندن و نوشتن کودکان اردوگاه بود، که به بهبود وضعیت روانی و احساس رضایت او از کارهای داوطلبانه‌ی مفید کمک کرد. فرزندان اردوگاه را از چنگال جهل و بی‌سوادی بیرون می‌آورد.

خدمات حمایتی روانی- اجتماعی یک نیاز طبیعی برای گروه‌های آسیب‌پذیر در جنگ سوریه تلقی می‌شود. به ویژه کودکان، نوجوانان، افراد دارای معلولیت، زنان سرپرست خانواده، بازماندگان خشونت جنسی و خانگی و افرادی که چه از نظر ژنتیکی و چه از نظر جنسیتی و هم در نتیجه‌ی عوامل دیگر در گذشته از فشارهای روانی رنج می‌بردند.

با این حال، فرهنگ روان درمانی در دسترس نیست و تقریباً در جامعه‌ی ادلب وجود ندارد، زیرا قبلاً این باور وجود داشت که این خدمات برای افراد مبتلا به بیماری‌های روانی است، حتی اگر بیماری‌های روانی یکدیگر را تحت تأثیر قرار دهند.

فاتن السوید، ۴۰ ساله، مدرس اجتماعی، در مورد فرهنگ اجتماعی رایج در مورد جستجوی خدمات حمایتی روانی، به ما گفت که تصور رایج این است که شخصی که به روانپزشک مراجعه می‌کند یک فرد دیوانه و دارای اختلال روانی است، که باعث ایجاد یک انگ بر بیماران روانی و خانواده‌اش می‌شود. این مانع از دسترسی وی به خدمات حمایتی روانی – اجتماعی‌ است.

او خاطرنشان کرد که این تصور غلط کاملاً دور از واقعیت است که صدها مورد را در نتیجه‌ی بحران‌های متعددی که زنان در جنگ تجربه کرده‌اند ایجاد کرده است، که همه‌ی جاه‌طلبی‌ها، رویاها، ثبات و حتی از دست دادن اعضای خانواده‌اش شد، که تأثیرات مخربی بر سلامت روانی او گذاشت.

فاتن السوید از مقامات مربوطه، از جمله دولت‌ها و سازمان‌های جامعه‌ی مدنی، خواست تا تلاش بیشتری برای ارائه‌ی خدمات حمایتی روانی-اجتماعی و آگاهی از نیاز به دست آوردن آنها و اهمیت آنها در زندگی گروه‌های سنی مختلف از جمله زنان انجام دهند.

در آگوست ۲۰۲۰، برنامه‌ی توسعه‌ی سازمان ملل متحد، با همکاری سازمان بهداشت جهانی، پلاتفرم "حمایت روانی-اجتماعی" را راه‌اندازی کرد که به صورت آنلاین در دسترس است و این خدمات برای همه‌ی سوری‌ها، حتی کسانی که در مناطق صعب‌العبور زندگی می‌کنند، در دسترس است. که از طریق آن مشکلات مطرح می‌شود که توسط ۲۶ متخصص از جمله روان‌پزشکان و جامعه‌شناسان، به آنها پاسخ داده‌ می‌شود.