برای جلوگیری از "بدترین حالت" در افغانستان زمان لازم است
مقام ارشد سازمان ملل متحد در این کشور روز سهشنبه ۱ تیر به شورای امنیت گفت، با وجود همهی شاخصهای اصلی برای امنیت و توسعهی افغانستان با خروج نیروهای بینالمللی "منفی یا راکد" به نظر میرسد، تهدیدهای پیش رو نمیتواند بیش از حد بزرگ شود.
مرکز خبر -
از سیاست تا امنیت، روند صلح تا اقتصاد، دبورا لیونس، نمایندهی ویژه و رئیس مأموریت کمک سازمان ملل در افغانستان (یوناما)، گفت: "لغزش احتمالی به سمت سناریوهای ناگوار غیرقابل انکار است."
وی گفت، "روح بیامان افغانها و مقاومت خارقالعادهی آنها به شدت در حال آزمایش است"، و یادآوری كرد كه آنچه در آنجا اتفاق میافتد "نتیجهی عملکردهای جهانی است"، و شورای امنیت باید كاملاً از وخامت اوضاع آگاه باشد.
وی اعلامیهی اواسط آوریل به رهبری ایالات متحده در مورد عقبنشینی نیروها پس از دو دهه جنگ را "لرزش زمینلرزه" برای این کشور توصیف کرد، اتفاقی که به سرعت غیر منتظره رخ داده بود.
وی افزود، تصمیم برای خروج بخشی از توافقنامهی فوریهی ۲۰۲۰ بین ایالات متحده و طالبان برای ایجاد فضای صلح در میان افغانها بود، در عوض، "اقدامات در میدان جنگ بسیار بیشتر از پیشرفت در میز مذاکره بوده است."
وی به سفیران گفت که مردم و جامعهی دیپلماتیک در کابل "از فقدان وحدت سیاسی" نگران بودهاند، که باید مورد توجه قرار گیرد و یا به پیشرفتهای ارضی طالبان کمک کند.
طالبان از طریق مبارزات شدید نظامی خود از ابتدای ماه مه تاکنون بیش از ۵۰ ولسوالی از ۳۷۰ منطقهی افغانستان را تصرف کردهاند.
نمایندهی ویژه هشدار داد، "بیشتر مناطقی که تصرف شدهاند، مراکز استانها را احاطه کرده و نشان میدهد طالبان در موقعیت خود قرار دارند تا پس از خروج کامل نیروهای خارجی، این پایتختها را تصاحب کنند." نمایندهی ویژه را هشدار داد و آن را "یک اقدام غمانگیز" خواند که منجر به "خشونت زیاد و طولانی مدت" و تهدید به نابودی بسیاری از ساخت وسازهای سخت طی ۲۰ سال گذشته است.
با این حال، وی خاطرنشان کرد که هرگونه تلاش برای نصب یک دولت تحمیل شده نظامی در کابل "برخلاف خواست مردم افغانستان و برخلاف مواضع اعلام شده کشورهای منطقه و جامعهی بینالمللی گستردهتر" خواهد بود.
در همین حال، با بدتر شدن خشکسالی و افزایش آوارگیهای داخلی، تقریباً یک سوم افغانها با سطح اضطراری ناامنی غذایی روبرو هستند.
لیونز هشدار داد: "بانک جهانی تخمین زده است که در نتیجهی درگیری و موج سوم شدید COVID، خشکسالی، ضعیف شدن ساختار اجتماعی و سایر عوامل، نرخ فقر افغانستان میتواند از ۵۰ درصد به بیش از ۷۰ درصد افزایش یابد."
با این وجود، علیرغم برجسته کردن اهمیت کمکهای بشردوستانهی بینالمللی، کمکهای اخیر به درخواست تجدیدنظر در سال ۲۰۲۱ با ۱.۳ میلیارد دلار، تنها ۳۰ درصد بودجه باقی مانده است.
رئیس یوناما گفت، در سه ماهه اول سال، تلفات غیرنظامیان ۲۹ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است، با اشاره به اینکه تلفات زنان ۳۷ درصد و کودکان ۲۳ درصد افزایش یافته است.
وی تأكید كرد: "احزاب باید فوراً اقدامات حفاظت از غیرنظامیان را اجرا كنند."
لیونز افزود، حفظ حقوق زنان همچنان "یک نگرانی اصلی" است که نباید از آن به عنوان "چانهزنی در میز مذاکره" استفاده شود.
وی تأكید كرد: "حقوق بشر قابل مذاكره نیست" و از جامعهی بینالمللی و كشورهای منطقه خواست "اهمیت این حقوق را در مذاكرات صلح دوباره تأكید كنند."
این مقام سازمان ملل متحد گفت که "برای جلوگیری از تحقق یک سناریوی بدتر" به سختی زمان باقی مانده است و با اشاره به این واقعیت که "افزایش درگیری در افغانستان به معنای افزایش ناامنی برای بسیاری از کشورهای دیگر، نزدیک و دور است."
وی گفت: "یک درگیری پراکنده، فضای مجاز تری را برای جذب گروههای تروریستی، تأمین مالی، برنامهریزی و انجام عملیات با دامنهی جهانی ایجاد میکند"، وی افزود که یکی از اهداف اصلی یوناما "ادامهی کار با همهی شرکا" است.
وی گفت، هر دولت آینده به تعامل و حمایت بینالمللی نیاز خواهد داشت، با تأكید بر اینكه "زمان آن نیست كه عزم خود را تضعیف كنیم یا بدتر از آن، حتی سهواً به سیگنالهای ناامیدی ادامه دهیم."
رئیس یوناما نتیجهگیری کرد: "فقط یک جهت قابل قبول برای افغانستان وجود دارد ... دور از میدان جنگ و بازگشت به میز مذاکره" میباشد.
غاده فتحی اسماعیل والی، مدیر اجرایی، دفتر مبارزه با جرایم و مواد مخدر سازمان ملل (UNODC) سفیران را در مورد توافقنامههای همکاری بین آژانس خود و یوناما، از جمله اقدامات ضد فساد، مطلع کرد.
وی با یادآوری اعلامیه سیاسی از بحث مجمع عمومی در مورد فساد، تلاشهای مرزی UNODC برای مبارزه با جرایم مرتبط با مواد مخدر و حفظ "دستاوردهای سخت" افغان را برجسته کرد.
والی همچنین به اتحاد بین عناصر جنایتکار و تروریست با اشاره به اینکه بالاترین میزان تلفات در اثر حملات تروریستی در جهان را به همراه داشته است، توجه داشت.
والی اصرار داشت که "پیشگیری و درمان مبتنی بر شواهد" برای مواد مخدر در اولویت قرار گیرد و راهنمایی بهتر برای پلیس افغانستان را "ضروری" خواند.
در برابر این زمینه، رئیس UNODC بر لزوم اقدامات سریع در حومهی شهر برای کمک به محدود کردن تولید تأکید کرد.