بمب‌های فسفری و ناهنجاری‌های مادرزادی؛ رنج پنهان زنان غزه از جنگ
استفاده نیروهای اسرائیلی از بمب‌های فسفری و مواد منفجره چندتنی، معضل ناهنجاری‌های جنینی را در غزه تشدید کرده است. این وضعیت، همراه با کمبود شدید دارو و مراقبت‌های پزشکی، زنان این منطقه را با وضعیت وخیمی مواجه ساخته است.
رفیف اسلیم
غزه - در پی شدت گرفتن جنگ و افزایش گازهای سمی استنشاق شده توسط زنان در نوار غزه، شیوع ناهنجاری‌های جنینی به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است. این گازها موجب اختلال در تشکیل اعضای حیاتی جنین می‌شوند، به طوری که از هر ۱۰۰ تولد، ۲۵ نوزاد با ناهنجاری‌های مادرزادی متولد می‌شوند و این در شرایطی است که خدمات پزشکی به شدت رو به وخامت است.
هیا حجازی، متخصص زنان و زایمان می‌گوید: ناهنجاری جنینی مشکلی است که از زمان تولد در ساختار بدن نوزاد در یک یا چند عضو ظاهر می‌شود. این ناهنجاری‌ها ممکن است در هنگام تولد قابل مشاهده باشند و یا در برخی موارد چند سال پس از تولد آشکار شوند. او می‌افزاید برخی از این نقص‌ها قابل درمان هستند و برخی خیر. بعضی کودکان می‌توانند بدون مداخله پزشکی با این نقص‌ها زندگی کنند، اما برخی دیگر نیاز به درمان فوری دارند.
اختلالات ژنتیکی به دلایل مختلفی رخ می‌دهند. نخست، عوامل وراثتی که در ازدواج‌های فامیلی بیشتر دیده می‌شوند. دوم، عفونت‌هایی مانند سرخجه آلمانی. سوم، قرار گرفتن در معرض عوامل خارجی مثل فسفر، دود، تشعشع و مواد شیمیایی که زنان غزه با آن مواجه هستند. چهارم، سوءتغذیه و نخوردن اسید فولیک. و در نهایت، بیماری‌های مزمن مادر مانند دیابت که می‌تواند به جنین منتقل شود.
هیا حجازی تأکید می‌کند که ناهنجاری‌های جنینی در مناطق جنگی و درگیری‌ها به طرز چشمگیری افزایش می‌یابد. در جنگ کنونی غزه، زنان به شدت در معرض انواع مواد شیمیایی و گازهای سمی قرار گرفته‌اند که برخی از آنها ممنوعیت بین‌المللی دارند. همچنین، سوءتغذیه، کمبود مکمل‌های غذایی ضروری و فقدان مراقبت‌های پزشکی در طول و قبل از بارداری، به شدت شیوع این ناهنجاری‌ها را افزایش داده است.
ازدواج زودهنگام نیز یکی از عوامل اصلی ناهنجاری‌های جنینی است. در نوار غزه، برخی خانواده‌ها دختران خود را در سنین پایین و در طول جنگ به ازدواج درمی‌آورند تا از بار مالی و مسئولیت آنها رها شوند. از سوی دیگر، ازدواج دیرهنگام نیز به دلیل از دست رفتن سال‌ها از عمر زنان در پی جنگ، می‌تواند احتمال تولد جنین‌های ناهنجار را افزایش دهد؛ زیرا هر چه سن ازدواج بالاتر برود و زنان بیشتر در معرض عوامل محیطی قرار گیرند، این احتمال بیشتر می‌شود.
هیا حجازی تلاش می‌کند با تجویز مکمل‌های غذایی و فولیک اسید، به علاوه پیگیری مداوم در طول بارداری، ناهنجاری‌های جنینی را کنترل کند. هدف او تشخیص زودهنگام این ناهنجاری‌ها و در موارد خطرناک، اقدام به سقط درمانی است. اما در شرایط جنگی، این امکان به دلیل تخریب گسترده مراکز بهداشتی و درمانی وجود ندارد و بیماران به شکل فزاینده‌ای با این موانع روبرو هستند.
او اشاره می‌کند که نیروهای اسرائیلی عامدانه از بمب‌های فسفری و مواد منفجره چندتنی استفاده می‌کنند که اثراتی معادل سلاح هسته‌ای دارند. همزمان، از ورود داروهای ضروری برای زنان ممانعت به عمل می‌آورند. علاوه بر این، وضعیت روانی وخیم زنان که دائماً در حال فرار از مرگ و جستجوی غذا و آب هستند، نیز بر سلامت جنین تأثیر منفی می‌گذارد.
بر اساس مطالعات انجام شده پیش از جنگ در نوار غزه، ناهنجاری‌های قلبی یکی از شایع‌ترین ناهنجاری‌ها در این منطقه بوده است که نتیجه درگیری‌های مکرر در این شهر محاصره شده می‌باشد. حجازی افزود که مواد ساطع شده مانند اورانیوم رادیواکتیو، سرب، و فسفر سفید انباشته شده در خاک و آب، همگی در بروز ناهنجاری‌های جنینی نقش داشته‌اند.
هیا حجازی تأکید می‌کند که لزوماً زن در همان سال، جنین ناهنجار به دنیا نمی‌آورد، بلکه تأثیر این مواد می‌تواند سال‌ها ادامه یابد. بر اساس مطالعاتی که بر روی جنین‌ها پس از حملات قبلی به غزه انجام شده است، تجمع این مواد در بدن اثبات شده که نشان از خطرناک بودن مواد شیمیایی ساطع شده دارد.
مادران دائماً در اضطراب، تنش و ترس زندگی می‌کنند. برای بسیاری از آنها، خبر بارداری به فاجعه‌ای روانی تبدیل شده است. آنها به دنبال مراکز پزشکی برای انجام سونوگرافی‌های سه‌بعدی و چهاربعدی هستند تا ناهنجاری‌ها را زودتر تشخیص دهند. او خاطرنشان می‌کند که به دنیا آوردن فرزندی با معلولیت، به معنای صرف بخش عمده‌ای از عمر کودک در جلسات درمانی است که به نابودی رویاها و کودکی او منجر می‌شود.
هیا حجازی توضیح می‌دهد که ناهنجاری‌های جنینی بر جامعه نیز تأثیر می‌گذارد، زیرا نیاز به ایجاد یک سیستم کامل برای پیگیری این نسل از طریق تأسیس مراکز توانبخشی مختلف را ایجاب می‌کند. این امر به معنای فشار بر منابع اقتصادی است که می‌توانند به شکل‌های دیگری به کار گرفته شوند. او اشاره می‌کند که بسیاری از زنان به خاطر ترس از مرگ کودک یا به دنیا آوردن جنین ناهنجار، از ازدواج صرف نظر می‌کنند و بسیاری دیگر به دلیل این ترس، به فکر مهاجرت و عدم بازگشت هستند.