افزایش نگرانکننده فشار بر زنان و کودکان فلسطینی در فضای مجازی
با تداوم درگیریها میان نیروهای اسرائیلی و جنبش حماس در نوار غزه، شاهد افزایش چشمگیر سخنان تفرقهانگیز و تحریکآمیز، به ویژه به زبان عبری، علیه فلسطینیان و مدافعان حقوق آنها در شبکههای اجتماعی هستیم.
رفیف اسلیم
غزە- تداوم درگیری میان نیروهای اسرائیلی و جنبش حماس به ایجاد فضای خصمانە علیه مهاجران فلسطینی در نقاط مختلف جهان دامن زده است. این وضعیت به طور خاص کودکان و زنان را تحت تأثیر قرار داده است. پیامدهای این شرایط شامل مواردی چون از دست دادن جان و یا از دست دادن شغل به دلیل ابراز همدردی بوده است. آنچه این وضعیت را پیچیدهتر کرده، نقش شبکههای اجتماعی در گسترش این فضای تنشزا است، در حالی که نهادهای بینالمللی در محدود کردن یا کاهش شدت این گفتمان نقش مؤثری ایفا نکردهاند.
نور القططی، گفتمان تحریکآمیز را اینگونه تعریف میکند: سخنانی که گروههای خاصی را بر اساس دین، نژاد، جنسیت یا عقیده هدف قرار میدهد. هدف از این گفتمان، ایجاد فضای خصمانه و منزوی کردن افراد هدف از محیط اطرافشان است که میتواند منجر به آسیبهای روحی یا جسمی شود و در موارد حاد، حتی میتواند جان افراد را به خطر اندازد.
او به نقش قابل توجه شبکههای اجتماعی، به ویژه پس از حوادث هفتم اکتبر، در افزایش گفتمانهای تنشزا اشاره کردند. این پلتفرمها با فراهم آوردن فضای گسترده برای انتشار محتوای نامناسب علیه مهاجران فلسطینی، به خصوص زنان و کودکان، به این وضعیت دامن زدهاند. متأسفانه، این امر منجر به آسیبهای روحی و جسمی برای بسیاری شده و در مواردی حتی به فجایع انسانی انجامیده است. به عنوان نمونه، میتوان به حادثه تلخ از دست دادن جان یک کودک در آمریکا اشاره کرد که در پی یک رویداد ناگوار در استخر رخ داد.
به گفته نور القططی، آنچه وضعیت را دشوارتر کرده، رویکرد متفاوت این پلتفرمهاست. در حالی که محتوای فلسطینی را محدود کرده و انتقاد از صهیونیسم را ممنوع کردهاند، فضای گستردهای را در اختیار دولت اسرائیل و حامیانش قرار دادهاند تا دیدگاههای خود را علیه اسلام و هر آنچه فلسطینی است منتشر کنند. این امر میتواند به تقویت روایت مقابل و افزایش گرایشهای نژادپرستانه در سطح جهانی منجر شود.
وی توضیح داد که این مسئله تنها محدود به فلسطینیها نیست، بلکه به آسیب رساندن به حامیان آنها نیز گسترش یافته است. آلمان چندین مورد خشونت منجر به فوت را در طول و پس از ماه اکتبر ثبت کرده است. علاوه بر این، موارد متعددی از اخراج زنان جوان از محل کارشان گزارش شده است. دلایل این اخراجها شامل حمایت از فلسطینیان، ابراز عقیده، و یا حتی صرفاً داشتن ملیت فلسطینی بوده است. این مسئله به طور خاص خبرنگاران زن داخل و خارج از نوار غزه را تحت تأثیر قرار داده است، به ویژه آنهایی که با آژانسهای خبری خارجی همکاری میکنند یا با افرادی در آن منطقه در ارتباط هستند.
در خصوص راهکارهای کاهش شدت این گفتمان هدفمند، او بر اهمیت نظارت بر شبکههای اجتماعی به عنوان واسطههای تأثیرگذار تأکید کرد. همچنین، وی بر ضرورت ایجاد پلتفرمهایی که روایت فلسطینی را به طور شفاف ارائه میدهند، اشاره نمود. علاوه بر این، بر الزام تمامی پلتفرمها به رعایت معیارهای تعیین شده از زمان تأسیس تأکید کرد. این معیارها شامل حفاظت از افراد و نهادها، و همچنین اعمال نظارت بر محتوایی است که در جریان درگیریهای اخیر به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
در خصوص نقش نهادهای بینالمللی و زنان در حمایت از زنان فلسطینی، نور القططی توضیح داد که این نهادها نقش خود را به طور کامل ایفا نکردهاند و عمدتاً به مستندسازی اکتفا کردهاند، بدون آنکه تلاش مؤثری برای ایجاد فشار، حمایت و محافظت از آنها در سطح جهانی انجام دهند. او اظهار داشت: «این امر به شرایط سیاسی جهانی که ما در آن به سر میبریم مرتبط است، به ویژه در ابتدای درگیریها که شاهد موضعگیری جهانی علیه آنها از سوی قدرتهای بزرگ بودیم. این قدرتها، مانند دولتهای جهانی، در کاهش شدت گفتمان تحریکآمیز علیه خبرنگاران و فعالان زن نقش داشتند.»
وی توضیح داد که موارد متعددی از آسیبدیدگی ناشی از گفتمانهای تنشزا وجود دارد. به عنوان مثال، خبرنگار زهرا اخرس در کانادا به دلیل ملیت فلسطینی و حمایت از زنان و کودکان آسیبدیده در غزه، از کار خود اخراج شد. همچنین او اشاره کرد که در کرانه باختری، برخی ساکنان شهرکها از طریق ارسال پیامهای تهدیدآمیز به خبرنگاران و فعالان زن، با ذکر جزئیات شخصی مانند تعداد فرزندان و محل سکونت آنها، فضای ناامنی ایجاد میکنند. علاوه بر این، به حادثه تلخ از دست دادن جان یک کودک در آمریکا از ابتدای درگیریها نیز اشاره شد.
وی افزود که گروههایی در سراسر جهان برای پیگیری و اخراج کارمندان حامی فلسطین از محل کارشان تشکیل شده است. این اقدامات پس از جمعآوری اطلاعات در مورد افراد، شناسایی محل سکونتشان در کشورهای مختلف و تماس با سازمانهای مربوطه صورت میگیرد. همچنین، گروههای بستهای با هدف ردیابی فلسطینیها و حامیانشان و تلاش برای اخراج آنها از محل کارشان ایجاد شده است.