SORGUL ŞÊXO

Qamişlo - Derwêşê Evdî ve Edûlê Destanı, Kürt halkının hafızasında hala canlılığını koruyan Kürdistan efsanelerinden biri. Derwêşê Evdî ve Edûlê Destanı, yalnızca klasik bir aşk hikâyesi değil, aynı zamanda ülke sevgisini vurgulayan ve Kürt aşkına yeni bir biçim veren bir hikâye. Tarihte, Derwêş ve Edûlê'den Mem ve Zin'e, Şirin ve Ferhad'tan, Siyabend ve Xecê'ye eşsiz hikayeler var.  

Şengalli bir Êzidî Kürt olan Derwêş Evdî, Müslüman Mir Temer Paşa'nın kızını sever. Derwêş Evdî, Edûlê'yi sevdiği için babası ona izin vermez ve engel olur. Derwêş, Edûlê ile evlenmek için mücadele eder. Derwêş Evdî, 11 arkadaşı ve süvarileriyle birlikte 3bin 700 Türk ve Arap süvarisine karşı savaşır ve sonunda yaşamını yitirir. Derwêşê Evdî ve Edûlê Destanı, Kürdistan topraklarında yaşanmış ulusal bir destan olur.

Araştırmalara göre, Derwêşê Evdî ve Edûlê Destanı, 18. yüzyılda yaşanmıştır. Destan, müzikal tiyatro formatında ilk kez sahnelenecek. Klibin çekimlerini yüzlerce kişinin katılımıyla tamamlayan Welat Tiyatrosu, klibin yakında vizyona gireceğini duyurdu. Hunergeha Welat Merkezi Eşbaşkanı Rozelin Derik, konuyla ilgili ajansımıza konuştu.

‘Aşkı ve yurtseverliği bir araya getiren bir destan’

Rozelin Derik, Derwêşê Evdî ve Edûlê Destanı’nın Kürt halkının en eski destanlarından biri olduğunu belirterek şunları söyledi: “Destanın farkı, Derwêş'in Êzidî, sevdiği kız Edûlê'nin ise Müslüman olmasıdır. Dinlerimiz farklı olsa da birçok dinin arasında, aynı dünyada birlikte yaşıyoruz. Aşkları, birbirini seven, evlenen ve bir aile kuran bir erkek ve bir kadının aşkı gibi değil. Onların aşkı, toprak, aşk ve yurtseverlikle yoğrulmuş ve dinin onları ayırmasına izin vermediği bir aşk.”

Destan ilk kez müzikalleştirildi

Rozelin Dêrik, daha önce destanı müzikal tiyatro formatında yapma imkânının olmadığını belirterek, “Önder Apo diyor ki; ‘Derwêş rahat uyusun, bugün binlerce Derwêş ve Edûlê var, senin izinden gidecekler.’ Sevgi ve ülkeyi birleştiren büyük dervişimiz Önder Apo'dur. Derwêşê Evdî ve Edûlê Destanı’nın yapılmasını Önderlik istemişti ve Hunergeha Welat da Önder Apo'nun bu isteğini yerine getirerek destanı müzikal tiyatro formatında sahneledi. Dengbêj ve edebiyat formunda yapılmıştı, ancak Hunergaha Welat tarafından müzikal tiyatro formatında ilk kez hazırlanıyor” dedi.

‘Şimdi tam zamanı’

Kürdistan'da aşkları ve toprakları uğruna savaşan ve şehitlik noktasına ulaşan binlerce Derwêşê Evdî ve Edûlê olduğunu ifade eden Rozelin Derik, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Özellikle Tişrin Barajı'ndaki olay ve kadınların direnişi ortaya çıktıktan sonra başlama zamanımızın geldiğini gördük. Bugünkü Edûlêler olmasaydı, farklı bir durumda yaşardık. Çünkü Kürt kadınlarının destanda gösterdiği güç ve mücadele ortada ve birbirinden farklı değil. Tüm Kürdistan için tarihi bugüne bağlamak için çalışıyoruz.”

‘En önemlisi gerçeği korumak’

Çalışmada, Kürt, Arap ve Türk oyuncuların yer aldığını ve gerçek hikâyenin klip haline getirildiğini söyleyen Rozelin Derik, "Halkımızın ilgisini çekeceğini umuyoruz. Folklorumuzu ve kültürümüzün kaybolmasını, yozlaşmasını önlemek ve başkalarının folklorumuzu ve efsanelerimizi çalıp kendine mal etmesini izin vermemek çok önemli” şeklinde konuştu.  

‘Efsanelerimizi sunmak görevimizdir’

Rozelin Derik, amaçlarının halkın gerçek hikâyeyi görmesini sağlamak olduğunu belirterek şöyle devam etti: "Amacımız dış dünyanın bizi izlemesi değil, halkımızın müzik videoları, tiyatro ve dans aracılığıyla tarihinin gerçeğini bilmesi ve koruyabilmesidir. Sadece duymak olanları unutturabilir, ancak destanları kendi gözleriyle görüp yüz yüze gelmeleri hafızalarında yer edecektir. Tişrin Barajı direnişinde yaşananlar Derwêşê Evdî ve Edûlê Destanı kadar önemlidir. Bu nedenle, efsanelerimizi toplumumuza çağdaş bir şekilde sunmak görevimizdir."

‘Önder Öcalan'ın klibi izlemesini umuyoruz’

Rozelin Dêrik, Derwêşê Evdî ve Edûlê Destanı’nı Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’a ithaf ettiklerini belirterek, konuşmasını şöyle tamamladı: “Klibi Önderliğimizle birlikte izlemeyi umuyoruz. Klibi, toprakları için canlarını feda eden binlerce Derwêş Evdî ve Edûlê 'e ithaf ediyoruz. Derwêşimiz ve Edûlê’miz unutulmasın."