BAHARİN LEHİB

Afganistan- Taliban’ın Afganistan’da yeniden iktidara gelmesinden bu yana kadınlara yönelik baskılar sistematik hale geldi. Kamuya açık kırbaçlamalar, hapis cezaları, ahlaki suçlamalar ve hatta cinsel şiddet olayları, kadınları susturmak amacıyla yaygın şekilde kullanılıyor. Ancak bu baskılar, kadınların direniş azmini kırmak yerine, onları daha da kararlı hale getiriyor.

 Kadınlar direnişin öncüsü oldu

 Kadın hakları savunucularına göre, baskıcı rejimlerin kadınlardan korkusu boşuna değil. Çünkü ataerkil toplumlarda en çok ezilen kadınlar, aynı zamanda baskıya karşı en hazırlıklı olanlar. İran’daki “Jin jiyan azadî” hareketi ya da Kobanê’de IŞİD’e karşı direnen kadınlar, bu mücadelenin simgeleri arasında yer alıyor. Afganistanlı kadınlar da benzer direnişlerden ilham alarak küçük ama sürekli protestolarla seslerini duyurmaya çalışıyor.

 Eniştesiyle doktora gitmek suç sayıldı

 İngiliz The Guardian gazetesi ve The Times’ın 6 Mayıs 2025 tarihli haberine göre; Taliban döneminde en az 1000 kişi kamuya açık şekilde kırbaçlandı. Bunların yaklaşık 200’ünü kadınlar oluşturuyor.

Bu kadınlardan biri, Afganistan’ın kuzeyinde yaşayan 28 yaşındaki Naziye Veli. Yaz aylarında eniştesiyle birlikte doktora giderken, “ahlak polisi” tarafından durdurulan Naziye, dört gece hücrede tutulduktan sonra, “ahlaki suç” gerekçesiyle 30 kırbaç cezasına çarptırıldı. Cezanın gerekçesini infaz alanında öğrenen Naziye, 10 gün sonra ailesine teslim edildi. Naziye Veli, Bugün hâlâ yaşadıklarının etkisinden kurtulmuş değil. Ancak ailesinin desteğiyle yavaş yavaş hayata tutunmaya çalışıyor.

 ‘Taliban korkuyu yaymak istiyor’

 Bölgede kadın hakları savunuculuğu yapan Fevziye Halil, Taliban lideri Molla Hibetullah Ahundzade’nin “şeriat cezalarının uygulanması” talimatını verdiğini ve bu emir sonrası infazların açık alanlarda gerçekleştirildiğini belirtiyor. Fevziye Halil’e göre Taliban, korku ve dehşet yayarak toplum üzerinde baskı kurmayı amaçlıyor.

 Ancak bu strateji, kadınların direnişini kırmıyor. Fevziye Halil, “Kadınlar Taliban’ın yıkılışında belirleyici rol oynayacak. Dış destekler çekildiğinde bu rejim de çökecek” diyor.

‘Kadınlar susmuyor’

 Tecavüz, şiddet ve aşağılama gibi ağır suçlara rağmen, Afganistanlı kadınlar susmuyor.

Bazı kadınlar yaşadıklarını kamuoyuna açıklayarak Taliban’ın meşruiyetine darbe vuruyor. Bu ifşaatlar, toplumun desteğini alıyor ve kadınların yalnız olmadığını gösteriyor.

 Afganistan’daki kadınların verdiği mücadele, sadece hayatta kalma savaşı değil; aynı zamanda onur, adalet ve özgürlük mücadelesi. Tüm baskılara rağmen, cesaretin ve direnişin bir gün meyvesini vereceğine dair umutları sürüyor.