SALMA AL-RAŞİD

Sudan- Sudan, uzun yıllardır siyasi istikrarsızlık ve iç çatışmalarla mücadele ediyor. 2019'da devrilen Cumhurbaşkanı Ömer Beşir'in ardından, ülkede geçiş hükümeti kurulmuştu. Ancak, bu geçiş süreci, ülkede iktidar paylaşımı ve reform konularında yaşanan çatışmalarla sekteye uğradı. 2021'de ordu, hükümeti devirdi ve sivil yönetime karşı yeniden bir askeri kontrol başladı. Bu durum, halk arasında geniş çaplı protestolara ve direniş hareketlerine yol açtı.

15 Nisan 2023'te, Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında, özellikle başkent Hartum'da patlak veren çatışmalar, kanlı bir iç savaşın başlangıcına neden oldu. Çatışmalar hem askeri hem de sivil kayıplara yol açtı. Savaş sırasında, sivil altyapı büyük ölçüde tahrip edildi; hastaneler, okullar ve diğer temel hizmet binaları saldırıların hedefi oldu. Bu durum, sağlık hizmetlerinin, eğitim imkanlarının ve temel gıda maddelerinin sağlanmasında ciddi sıkıntılar yarattı. Birleşmiş Milletler'in (BM) verilerine göre; çatışmalar sonucunda 10.7 milyon insan yerinden edildi. Bu insanlar, güvenli bir yaşam arayışıyla farklı şehirlere ve hatta ülke dışına göç etmek zorunda kaldı. Göç edenlerin büyük bir kısmı, temel ihtiyaçlarını karşılamak için mücadele ediyor.

Savaş, özellikle kadınları ve çocukları derinden etkiledi. Kadınlar, evlerini terk etmek zorunda kaldıkları için ailelerini geçindirmekte zorlanıyor ve birçok çocuk okula gidemiyor. Bu durum, eğitimde büyük kayıplara yol açıyor. Yerinden edilen kadınlar, gittikleri yerlerde birçok zorlukla karşılaşsa da hayata tutunmak için direniyor. Evlerini geride bırakmak zorunda kalan Sudanlı kadınların hikayeleri cesaret, umut, yaşam direnci ve yaratıcılık açısından ilham kaynağı.

‘Sanatı ile çocuklara neşe katmayı amaçlıyor’

Sanatçı Mehera Abdelfadil de bu kadınlardan biri. Sanatsal çalışmaları ile öne çıkan Mehera Abdelfadil’ın hedefi, yaşadığı zorluklara rağmen sanatıyla topluma katkıda bulunmak. Mehera Abdelfadil Helfaya'dan göç etmek zorunda kalmasının ardından, Hasaheisa şehrine yerleşti. Burada, çocukların yüzlerine resim yaparak, sanatıyla çocuklara neşe katmayı amaçlıyor.

Sanatının yanı sıra el yapımı sabun üretimine yönelen Mehera Abdelfadil, malzemelerin temininde zorluklarla karşılaşmasına rağmen, üretmeye devam etti. "Adila" isimli kültürel bir organizasyondan aldığı mali destek, ona yeni projeler geliştirme fırsatı sundu. Geleneksel Sudan sanatına odaklanarak, "konkret" adı verilen bir sanat dalıyla uğraşmaya başladı. Bu sanat dalında, alçı ve beyaz çimento kullanarak, Sudan kültürüyle ilgili figürler ve objeler üretiyor.

Geleneksel Sudan yemekleri yapıyor

Yerinden edilenlerden Nimat Hassan da göç yolarında çok zor zamanlar geçirenlerden. Eşi öldükten sonra çocukları ve felçli annesiyle birlikte hayatta kalma mücadelesi veren Nimat Hassan, göç yolculuğu sırasında, bir grup hırsız tarafından saldırıya uğrayarak, önemli eşyalarını kaybetti. Ancak Nimat Hassan, bu zorlukların üstesinden gelmek için yılmadı. Hedefi, ailesinin ihtiyaçlarını karşılamak ve onları güvende tutmaktı. Koşulları zorlayarak, geleneksel Sudan yemekleri hazırlayıp satmaya başladı. Bu sayede hem maddi olarak bağımsız hale geldi hem de aile bütçesine katkıda bulundu.

Zorluklar mücadele kararlılığını pekiştirdi

Üniversiteden mezun olduktan sonra tarım alanında çalışmaya başlayan Neda Abdullah da savaş nedeniyle ailesiyle birlikte göç etmek zorunda kalanlardan. Neda Abdullah, yaşamını sürdürebilmek için farklı iş alanlarına yöneldi. Kendi yeteneklerini kullanarak, tatlı ve atıştırmalıklar hazırlayıp pazarda satmaya başladı. Tüm bu zorluklar, onun azmini artırdı ve daha iyi bir yaşam için mücadele etme kararlılığını pekiştirdiğini söylüyor.

Kadınlar, yerinden edilme nedeniyle pek çok zorlukla karşılaşıyorlar. Ancak, tüm bu sıkıntılara rağmen, evlerine geri dönme umutlarını kaybetmediler. Kadınlar, güvenli bir yaşam ortamının sağlanmasını ve onurlu bir yaşam sürmeleri için gerekli desteğin verilmesini talep ediyor.