Haber Merkezi – Afganistan’ın Kandahar kentinde yaşayan “Afganistan Kadınlarının Yeni Gelecek Hareketi” üyeleri, şehirde kapalı bir alanda düzenledikleri toplantıyla Afganistanlı kadınların sistematik kısıtlamalar ve şiddetle karşı karşıya olduğunu vurguladı. Yayınladıkları bildiride, Taliban’ın kadınlara yönelik fiziksel, kültürel, toplumsal, ekonomik ve hukuki boyutları bulunan geniş çaplı kısıtlamaları sert bir dille kınandı.

Açıklamada, kadınların eğitim hakkı, çalışma hakkı, seyahat özgürlüğü, toplumsal katılım ve siyasal hayata katılım gibi temel haklardan mahrum bırakılmasının, onları en temel insani haklarından uzaklaştırdığı, zorunlu bağımlılığa, yoksulluğa ve yaşam fırsatlarının yok olmasına yol açtığı ifade edildi.

Kadınlar en temel haklarından bile mahrum bırakılıyor

Bildiride ayrıca, radikal grupların tehditleri, toplumsal baskılar ve kamu alanlarındaki artan güvensizliğin, kadınların onurunu ve güvenliğini ciddi biçimde tehdit ettiği belirtildi. Kadınlar, bu durumun devam etmesi hâlinde kadınların toplumsal hayata katılımının en aza ineceği ve sosyal ile ekonomik yapılardan fiilen dışlanacakları uyarısında bulundu. Kadınların artık en temel haklarından dahi yoksun bırakıldığı ve kendilerini güvende hissetmedikleri vurgulandı.

Taliban’ın Ağustos 2021’de yönetimi ele geçirmesinden bu yana, Afgan kadınları yaşamın tüm alanlarında eşi benzeri görülmemiş kısıtlamalarla karşı karşıya kaldı. Bu kısıtlamaların en ağırlarından biri, kız çocuklarının 6. sınıfın üzerine eğitim almasının yasaklanması oldu. Bu karar, milyonlarca Afgan kızının eğitim yolunu fiilen kapatarak, geleceklerini ve mesleki yaşamlarını ciddi şekilde tehlikeye attı.

Toplumsal cinsiyet eşitsizliği derinleşti

Bunun yanında kadınların birçok devlet kurumunda ve hatta bazı özel sektör alanlarında çalışmaları da sınırlandırıldı. Bu durum, kadınların siyasi ve ekonomik karar alma süreçlerine katılımını ciddi biçimde azaltırken, toplumsal cinsiyet eşitsizliğini daha da derinleştirdi. Kadınların mahremi olmadan seyahat etmesinin yasaklanması, sosyal ve sivil faaliyetlere katılımın kısıtlanması ve kamusal alanların kadınlara kapatılması da günlük yaşamı ağır şekilde etkileyen diğer uygulamalar arasında yer aldı. Bu yasaklar, kadınların temel hizmetlere, eğitime, işe ve toplumsal faaliyetlere erişimini büyük ölçüde engelledi.

Mevcut kriz koşulları, kadınların ruhsal ve toplumsal sağlığı üzerinde de derin etkiler yaratırken, kadın aktivistler ve gazetecilere yönelik güvenlik baskıları, kişisel tehditler ve yasal kısıtlamalar toplumda korku ve baskı ortamı oluşturdu. Uluslararası desteğin yetersizliği ve kadınlara yönelik kalkınma ile eğitim programlarının daraltılması, pek çok kadının toplumun dışına itilmesine ve ilerleme fırsatlarının azalmasına yol açtı.

Bu şartlar altında Afgan kadınlarının günlük yaşamı, yaygın kısıtlamalar, yalnızlaşma ve temel haklardan mahrumiyet içinde sürerken, bu durumun devam etmesinin Afganistan’ın toplumsal, ekonomik ve kültürel gelişimi üzerinde uzun vadeli ve derin sonuçlar doğurabileceği ifade ediliyor.