Haber Merkezi - İstanbul Bilgi Üniversitesi tarafından yürütülen ve TÜBİTAK tarafından desteklenen “Türkiye’de NEET Gençler: Profil ve İyi Olma Hali Araştırması”, “Ne eğitimde ne istihdamda” (NEET) olarak tanımlanan gençlerin durumunu ortaya koydu.

Kadınların NEET olma riski 2,5 kat daha fazla

10 Mayıs - 2 Haziran 2025 tarihleri arasında 29 ilde, 18-29 yaş aralığındaki 2 bin 403 gençle yapılan görüşmelere göre, gençlerin yarısından fazlası (yüzde 54) işgücünün dışında kalıyor. Erkeklerin yüzde 63’ü istihdamdayken, bu oran kadınlarda yüzde 28’e düşüyor. Kadınların NEET olma olasılığı erkeklere göre 2,5 kat daha yüksek.

İş gücüne katılamama nedenleri

Kadınların iş gücüne katılamama nedenlerinin başında ev içi bakım yükü geliyor. Çalışmayan kadınların yüzde 29,2’si “aile sorumlulukları” nedeniyle iş hayatına katılamadığını belirtirken, aynı gerekçeyi ifade eden erkeklerin oranı yalnızca yüzde 1.

Gelir yetersizliği, gençleri borç sarmalına itiyor. Çalışan gençlerin sadece yüzde 8,2’sinin hiç borcu bulunmazken; yüzde 40’ı kredi kartı, yüzde 25’i taksitli borç, yüzde 19’u ihtiyaç kredisi borcu taşıyor. Katılımcıların yüzde 92’si, “elime geçen para ihtiyaçlarımı karşılamaya yetmiyor” diyor.

Maddi sıkışmışlık, gençlerde derin bir umutsuzluk ve gelecek kaygısı yaratıyor. Her on gençten altısı mevcut maddi durumundan memnun olmadığını ifade ederken, “çok memnunum” diyenlerin oranı sadece yüzde 6. Gençlerin eğitime ve liyakata olan güveni düşük. Katılımcıların yalnızca yüzde 36’sı aldığı eğitimin kendisine iyi bir iş sağlayacağına inanıyor. Yükseköğretim mezunları arasında bile umutsuzluk hâkim.

Yurt dışına gitmek istiyorlar

Bu tablo, yurtdışına göç arzusunu güçlendiriyor: Gençlerin yüzde 68’i “daha iyi iş olanakları” için yurtdışına gitmek istiyor. En çok tercih edilen ülkeler Almanya (yüzde 23,5), ABD (yüzde 13,7) ve İngiltere (yüzde 6,8).

Gençlerin yüzde 91’i “Daha az çaba sarf etmelerine rağmen benden daha iyi bir hayat yaşayan insanlar var” ifadesine katıldığını belirterek yüksek düzeyde hınç (ressentiment) eğilimi gösterdi. Araştırmacılara göre bu sonuç, liyakat eksikliğine ve eşitsizliklere duyulan öfkenin gençler arasında giderek derinleştiğini ortaya koyuyor.