BAHARİN LEHİB

Badahşan – Afganistan’ın kuzeydoğusundaki Badahşan vilayetinde yaşayan genç kadın Faiza Sultan, Taliban’ın tüm yasaklarına ve baskılarına rağmen eğitime olan inancından vazgeçmiyor. Köyünde kurduğu gizli sınıfta, yaklaşık 30 genç kadına fen ve İngilizce dersleri veriyor. Ailesi ve köydeki diğer kadınlar tarafından desteklenen Faiza Sultan, umut ve direnişin sembolü haline geldi.

Nujinha ekibi olarak Faiza Sultan’ın yaşadığı bu uzak köyü ziyaret ettik. Vardığımızda, kerpiçten yapılmış evin kapısını yüzünde sıcak bir tebessümle Faiza Sultan’ın annesi açtı. İçeriye geçtiğimizde kısa bir süre sonra genç bir kadın gülümseyerek odaya girdi. Elinde birkaç kase yoğurtla sessizce sofrayı hazırlıyordu. Hemen ardından küçük kız kardeşi dikkatlice taşıdığı çay bardaklarıyla içeri geldi. Gözlerinde hem utangaçlık hem de kararlılık taşıyan bir parıltı vardı. Bu genç kadın, köydeki birçok kız çocuğunun hayatını değiştirmeye çalışan Faiza Sultan’dan başkası değildi.

Erkekler de şiddet görüyor

Bu evde yoksulluk, uzaktan bakıldığında bile hissedilebiliyordu. Ancak birçok Afgan kadın gibi, bu aile de yoksulluğa, Taliban rejiminin baskılarına ve ataerkil toplum yapısına boyun eğmemişti. Ailenin üç kızı vardı ve aileleriyle birlikte yaşıyordu. Kızların babası köy okulunda öğretmenlik yapıyordu. Kendisine durumu sorduğumuzda acı bir tebessümle şu sözleri ifade etti:

"Taliban'ın başlıca düşmanı önce kadınlar, sonra da eğitim. Biz erkekler de iyi durumda değiliz. Her gün sakallarımızın kısa olup olmadığını kontrol etmek için ölçüyorlar ve kısaysa bize şiddet uyguluyorlar. Hiçbir erkek öğrenci veya öğretmenin okula resmi kıyafetle girmesine izin verilmiyor. Herkes gömlek ve kemerin yanı sıra şapka ve başörtüsü takmak zorunda kalıyor. Çoğu zaman itaatsizlikle suçlanan genç erkeklere şiddet uygulanıyor. Dini derslerin sayısı arttı ve kadınların erkek çocuklarına ders verme hakkı yok. Artık erkek okulları da Taliban'ın dini okulları haline geldi."

Babasının anlatımlarından sonra söze giren Faiza Sultan, “Babamın, Taliban’ın erkek öğretmenlere ve öğrencilere yönelik baskıcı uygulamalarını anlattığında kız okullarının kapatılmasına seviniyorum. Çünkü biliyorum ki okullar açık olsaydı, biz kızlar çok daha büyük bir baskı ve tehditle karşı karşıya kalacaktık. Taliban iktidara geldiğinde 11’inci sınıftaydım. Dini okullara gitmeyi reddediyorum ve ailemde benimle aynı fikirde. Bu okullarda okuyan öğrencilerin yaşadığı acı dolu hikâyeler bizi korkutuyor” dedi.

‘Umut yeniden canlandı’

Taliban’ın dayattığı eğitim sistemine karşı son iki yıldır 30 genç kadına fen ve İngilizce dersleri verdiğini aktaran Faiza Sultan, sözlerini şöyle sonlandırdı:

“Her gün iki-üç saatimi genç kadınlarla geçiriyorum ve sonra yarınki derse hazırlanıyorum. Öğretmenliğe başladığımdan beri ben ve diğer 30 genç kadında umut yeniden canlandı ve artık korkmuyorum. Taliban üyelerinden birkaç kişi dersimize gelip neden fen bilgisi öğrettiğimizi sordular. Bu derslere İslam karşıtı dediler. Ama biz kızlar defalarca bunun dini bir okul olduğunu söyledik. Onlara şüphe uyandıracak hiçbir kanıt göstermedik. Derslerimiz fen ve dil derslerini içeriyor. Ailem ve köydeki diğer tüm aileler bizlere destek verdikleri için çok şanslıyız. Bu yüzden korkmuyorum. Bu süreçte kendimi daha fazla geliştirdiğim ve diğer kadınlara destek olabildiğim için mutluyum.”