MEDİNE MAMEDOĞLU

Dersim - Artan ekonomik kriz ve yaşanan pahalılık en çok küçük esnafı zorluyor. Geçtiğimiz yıllara oranla fiyatlarda yaşanan artış yüzünden kazanç elde edemeyen esnaf, mesai çıkışı eve eli boş dönüyor. Son yılların en sancılı dönemlerinden geçtiklerini ifade eden kadın esnaflar ülkeyi bu hale getirenlerin yönetemediğini ve artan yoksulluğa acil müdahale edilmesi gerektiği çağrısında bulundu.

Esnaf kazanç sağlayamıyor

Dersim’de 20 yıldır esnaflık yapan Gazal Karaboğa, pandemi zamanında bile bu kadar zorlanmadıklarına dikkat çekti. İnsanlar olmasına rağmen satış yapamadıklarına yer veren Gazal Karaboğa, satış yapamadıkları için gelirlerinin de giderlerini karşılayamadığını söyledi. Alım gücünün düşmesi nedeniyle insanların başvurdukları ilk durumun pazarlık olduğunu belirten Gazal Karaboğa, yaşanan bu krizin en büyük nedeninin baştakiler olduğunu ifade etti. 

“Alın terimizin karşılığını alamıyoruz”

Gazal Karaboğa, çalışma şartlarına dair şu bilgileri verdi: “Sabah 7 akşam 10 buradayız. Gecemiz gündüzümüz burada geçiyor. Öğrencimiz var, ev kiralarımız var. Bizlerin bir kazancı olmuyor, bundan sadece geçinmeye, yaşamaya çalışıyoruz. Hani bir birikim yapalım diye hedefimiz yok çünkü kazanç yok. Birlik, dayanışma ve güç kadınlar için çok önemli. Bizler ezilerek çalışıyoruz ve alın terimizin karşılığını alamıyoruz. Benim ulaşabileceğim bir yer yok. Çok şey değil sadece yaşamak istiyoruz ama o da yok.”

“Çocuklarımıza ekmek götüremiyoruz”

Bir diğer esnaf Diren Koç ise geçen yıllara oranla kazançlarının baya düştüğüne yer verirken artan pahalılık nedeniyle çocuklarına ekmek bile götüremediklerini aktardı. İki ürün aldıklarında birini fiyatı nedeniyle iade etmek zorunda kaldıklarını belirten Diren Koç, “Ben tek başıma çocuklarıma bakıyorum ve benim çocuğumun ayağında ayakkabı yok. Bıraksınlar artık ülkeyi, gitsinler. Kendi ülkemizde kendi coğrafyamızda biraz rahat yaşayalım” diyerek, yaşananlara isyan etti.  

“Kan ağlıyoruz”

“Yoksulluk diye bir şey kalmasın artık” diyen Diren Koç, “2023 yılına gireceğiz ama hala işsizlik ve yoksulluk var. Çocuklarımız bile artık geleceklerini değil bu krizi ve pahalılığı konuşuyorlar. Esnaflar olarak kan ağlıyoruz. Eskiden ucuzluk vardı daha güzeldi. Şimdi ise hiçbir şey yapamıyoruz. 300 TL olmuş 10 TL. Hangi bir şeyi alalım. İşi olmayan insanlar ne yapacak? Üç ay çalışıyoruz üç ay sonra kış geliyor, bizler nasıl geçineceğiz. Her şeyi bırakalım artık ekmek dahi yiyemiyoruz. Ceplerini doldurmasınlar, ben hakkımı helal etmiyorum. Bu ülkede bizim de yaşamaya hakkımız var” şeklinde konuştu.

“Durum çok kötü”

Son olarak konuşan esnaf Hüsniye Aydın ise satışların çok az olduğunu ve insanların sadece öncelikleri için para harcadığına yer verdi. Hüsniye Aydın, yaşanan krizin kendilerine yansımalarına dair şunları söyledi: “Elimde ki çantanın fiyatı normalde 200 TL ama kimse bu çantayı 50 TL’ye bile almıyor. Bu sene Avrupalıların saatlik ücretini ile bizler burada akşama kadar çalışamıyoruz. Ekonomik durum çok kötü. İnsanların çocukları, sağlık ve gıda gibi öncelikleri var. İncik boncuğa sıra gelene kadar insanlar başka şeyler almak istiyorlar.”