HINDIYA AL-ASHEPY

Libya – Kadınlar, iklim değişikliğiyle mücadelede kritik bir rol üstlenirken, sürdürülebilir tarım, doğal kaynak yönetimi, yeşil teknolojilerde inovasyon ve iklim politikalarına katılım gibi alanlarda aktif katkı sağlıyorlar. Geleceğin İleri Araştırmalar ve Araştırma Merkezi’ne göre, son yıllarda çevresel dönüşümler ve iklimle bağlantılı küresel endişeler artarken, doğal afetlerin sayısında da dikkat çekici bir yükseliş yaşandı. Özellikle Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da bu afetlerin oranı iki, hatta bazı bölgelerde üç katına çıktı.

En ciddi sorun

Şebab Sürdürülebilir Kalkınma Programları Hukuk Danışmanı Rima Al Masmari, “İklim değişikliği sorunu, hem yerel hem de uluslararası düzeyde karşı karşıya olduğumuz en ciddi ve önemli sorunlardan biridir; bu mesele, dünya genelindeki ülkelerin riskleri azaltmaya yönelik çabalarıyla doğrudan bağlantılıdır” dedi. Rima Al Masmari, sivil toplum kuruluşlarının küresel gelişmelere ayak uydurmasını ve bu alanda çeşitli programlar ile faaliyetler düzenleyerek, Libya’nın tüm şehir ve bölgelerinde kadınlar ve gençler arasında farkındalık yaratmaları gerektiğini kaydetti.

Rima Al Masmari, özellikle geçim kaynakları çiftçilik ve su kaynaklarına bağlı olan kırsal ve tarımsal alanlardaki kadınların, sosyal ve ekonomik açıdan kırılgan yapıları nedeniyle iklim değişikliğinin etkilerinden en fazla etkilenen gruplar arasında yer aldığını ifade etti. Kadınların ve gençlerin, toplumda iklim değişikliği bilincinin yaygınlaştırılmasında itici bir güç olduğunu vurgulayan Rima Al Masmari, bu kesimlerin hem kısa hem de uzun vadeli riskleri azaltmayı hedeflediğini belirtti. Rima Al Masmari, bu doğrultuda, kadınlar ve gençler arasında farkındalık yaratmanın kritik önem taşıdığını da sözlerine ekledi.

Çevresel eylemlerde öncü konumdalar 

Çevresel etki değerlendirmesi alanında uzmanlaşmış akademisyen Manal Kamel ise, özellikle 2023 yılında Derna şehrinde ani iklim değişikliği sonucu yaşanan ve binlerce kişinin hayatını kaybettiği felaketin ardından, Libya’da iklim değişikliğinin tehlikelerine karşı farkındalık oluşturulmasında kadınların ve gençlerin oynadığı hayati role dikkat çekti. Kadınların ve gençlerin iklimle ilgili girişim ve projelere aktif katılımları, ayrıca çevresel barış süreçlerine katkıları sayesinde çevresel eylemlerde öncü konumda olduklarını ifade eden Manal Kamel, bu liderliğin ise sürekli destek, eğitim ve kapasite geliştirme süreçleriyle güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.

Manal Kamel, ayrıca, sivil toplum kuruluşlarının yerel ve uluslararası kuruluşlarla iş birliği içinde, kadınları, gençleri, araştırmacıları ve farklı disiplinlerden paydaşları hedef alan, bölgede iklim değişikliği risklerine odaklanan küresel bir konferans düzenleme çabalarını da paylaştı. Sivil toplumun afet ve krizlerden etkilenen topluluklara insani yardım ve psikososyal destek sunduğunu aktaran Manal Kamel, bununla çevre bilincini artırmada da önemli bir rol üstlendiğini kaydetti.

Kadınlar küresel gıda üretiminin yaklaşık yarısına katkı sağlıyor

BM Kadın Birimi, kadınların küresel gıda üretiminin yaklaşık yarısına katkı sağladığını ve bu oranın gelişmekte olan ülkelerde yüzde 80’e kadar çıktığını belirtiyor. Çiftçilik deneyimleri sayesinde kadınlar, sürdürülebilir tarım uygulamalarını benimseyerek; kuraklığa dayanıklı tohumlar kullanma, düşük etkili tarım tekniklerini hayata geçirme ve organik toprakları etkin şekilde yönetme gibi yöntemlerle iklim değişikliğinin etkilerine uyum sağlama ve bu etkilerle mücadele etme becerileri geliştirdi. Aynı zamanda, toplum düzeyinde yürütülen ağaçlandırma ve ekolojik restorasyon girişimlerine de öncülük ettiler.

‘İklim krizi toplumsal cinsiyet eşitsizliğini derinleştiriyor’

BM Kadın Birimi, iklim krizinin toplumsal cinsiyet eşitsizliğini daha da derinleştirdiğini vurgularken, özellikle kadınlar ve kız çocuklarının bu krizin etkilerini en ağır şekilde yaşayan gruplar arasında yer aldığını kaydediyor. Ayrıca geçim kaynaklarının sağlıkları ve güvenliklerinin ciddi tehdit altında olduğuna dikkat çekiyor. BM'nin yayımladığı “Cinsiyet Anlık Görüntüsü 2024” raporuna göre, iklim değişikliği 2050 yılına kadar 158 milyon kadın ve kız çocuğunu yoksulluğa itebilir. Bu rakam, aynı koşullardan etkilenecek erkek ve erkek çocuklarına kıyasla 16 milyon daha fazlaya karşılık geliyor.