BERÇEM CÛDÎ

Kobanê - Kuzey ve Doğu Suriyeli kadınlar, 19 Temmuz Devrimi’ni kadın devrimine dönüştürerek, kendi sistemlerini inşa ettiler. Böylelikle toplumda yeni bir modele de öncülük etmiş oldular. Ancak Suriye’de Baas rejimi yönetimi altında yaşayan diğer halkların durumu farklıydı. Halklar her türlü baskıyı yaşıyor, özgürlükleri kısıtlanıyordu. Bu durum, Baas rejiminin yıkılmasından sonra da değişmedi. Kurulan yeni geçici yönetim, cihadist bir sisteme dayandığı için, Suriye’deki etnik ve kültürel zenginliği tanımıyor ve kadınların varlığını kabul etmiyor.

Bu nedenle Kuzey ve Doğu Suriye’deki kadınlar, sahip oldukları tecrübeyle, Suriye’nin geleceğinin daha iyi olması için kararlılıkla çalışmalarını sürdürüyor, Suriye’deki tüm kadınları kendi sistemlerine dahil etmeyi amaçlıyor.

‘Kadınların beklentileri vardı’

Fırat Kantonu Yürütme Konseyi Eşbaşkan Yardımcısı Mizgîn Xelîl, Baas rejiminin yıkılmasından sonra kadınların beklentilerine değinerek, “Suriye’nin içinden geçtiği süreci her kes görüyor. Özellikle Aralık 2024’ten sonra, Suriye yönetiminde büyük değişiklikler yapıldı. Suriye halkları üzerinde 63 yıldan sonra insanlık dışı uygulamalar, asimilasyon ve yok etme politikaları yıkıldı. Baas rejiminden sonra Suriye yeni bir sürece girdi. Suriye’de yaşayan bütün halklar ve farklı inançların beklentisi vardı ve onlar bütün farklılıkları ve kültürlerin bir arada yaşayacağı bir sistemi hayal etmişlerdi. Özellikle kadınların umudu bu yöndeydi ama yeni kurulan geçici hükümet farklı bir zihniyete sahip olmadığı için bu beklentiler gerçekleşmedi” dedi.

‘Suriyeli kadınların geleceği tehdit altında’

Suriye’de hakim olan zihniyetin, kadınların kaderi ve geleceği üzerinde pek çok kaygıları barındırdığını belirten Mizgîn Xelîl, “Suriye’de yapılan değişiklikler sadece kişiler nezdinde oluyor. Yani sistemde herhangi bir değişiklik yok, sadece rejimin ismi ve yöneticiler değişti. Tek bayrak, tek dil, tek ulus sistemi halen yürürlükte. Suriye’nin devlet başkanı erkek ve benzer pek çok nokta var. Suriye’de şuan yaşanan gelişme ve değişimlerde, kadınların geleceği ve haklarının güvence altına alınması gerekiyordu ama Baas rejîmî gibi şu anki cihadist rejim de bu konuda hiçbir şey yapmıyor” diye belirtti.

Geçici yönetimin pratiklerine işaret eden Mizgîn Xelîl, “Hükümet kadın özgürlüğünü, iradesini ve mücadelesini kabul etmiyor. Zaten seçilenlerden bazıları, Kuzey ve Doğu Suriye’de pek çok savaş suçuna karışmış. Bu kişiler seçildikten sonra, Suriye’nin kıyı kentlerinde kadın, çocuk, Alevi ve Durzilere karşı katliamlar gerçekleştirdiler. Bu yapılanlar gösteriyor ki Suriyeli kadınların kaderi ve geleceği belli değil” şeklinde konuştu.

‘Kazanımlarımızı garanti altına alacağız’

Mizgîn Xelîl, Kuzey ve Doğu Suriye’deki kadın kazanımlarına işaret ederek, hiçbir gücün bu mücadeleyi görmezlikten gelemeyeceğini belirtti ve şöyle devam etti: “Kuzey Doğu Suriye’de, kadınların mücadelesi ve iradesi zirveye ulaşmıştır. Bu kazanımların resmi bir şekilde Suriye’nin geleceğinde ve anayasasında kabul edilmesi ve garanti altına alınması gerekiyor. Özellikle eşbaşkanlık modeli kadınların önemli kazanımlarından biridir.

Çünkü kadınlar bu model ve sistem sayesinde her konuda karar verebiliyor, iradesini beyan ediyor ve rolünü oynuyor. Hiç kimse kadınların bu devrimdeki etki ve rollerini inkâr edemez. Biz şu an sistemin kadınların kazanımlarını yasal olarak garanti altına alma aşamasındayız.”

‘Yeni yönetimin amacı, kadınları devrim öncesine götürmektir’

Mizgîn Xelîl değerlendirmesinde Kuzey Doğu Suriye’de var olan kadın sistemine işaret ederek, “Yeni yönetimin amacı kadınları devrim öncesine götürmektir. Unutmayalım ki kadınlar bu devrim sayesinde nefes alabildiler. Zaten devrimimizin ve sistemimizin farkı da budur. Şu ana kadar Ortadoğu’da olan halk hareketleri ve devrimlerin hiçbirinde, kadın sorunlarına dair hiçbir şey yapılmamış. Kuzey ve Doğu Suriye’de, başından beri kadın meselesi ele alınmış ve çözümü üzerine çalışmalar yapılmıştır. Bu çerçevede, kadın sistemini, kadın zihniyetiyle kurmak için verdiğimiz mücadele, ruhsal ve fiziki özgürlüğü esas alarak ilerlemiştir” diye belirtti.

Kadınların toplumsal sözleşmesi

Kadınların toplumsal sözleşmesinin yaşanan krizlere çözüm olduğunu vurgulayan Mizgîn Xelîl, “Kuzey ve Doğu Suriye’de kadın öncülüğünde bir yaşam var. Amacımız bu yaşamı tüm Suriye’de hayata geçirmek. Görüyoruz ki yeni Suriye anayasası için oluşturulan komisyonlarda kadınlar yok, olanlar da mevcut sistem zihniyetine sahip. Biz Kuzey ve Doğu Suriyeli kadınlar olarak, yeni kurulan hükümet için ve yeni anayasa için oluşturulan komitelerde, bütün Suriye halklarının olması gerektiğini, özellikle kadınların yer almasının şart olduğunu belirtiyoruz” dedi.

Eşbaşkanlık sisteminin tüm Suriye’de uygulanması gerektiğini belirten Mizgîn Xelîl, “Bu sistemin yürürlüğe girmesiyle, demokratik Suriye yolunda eşit bir adım atılacaktır ve dar zihniyetler aşılacaktır. Şu an Kuzey ve Doğu Suriye’de kadın sözleşmesi hazırlıkları yapılıyor. Bu sözleşme kadınların varlığı, ideolojisi, mücadele, ölçü ve ilkelerini tarihsel bir role doğru ilerletiyor. Bu sözleşme bizim için, mücadele, sistem ve kazanımlarımızın teminatıdır” ifadelerini kullandı.

Mizgîn Xelîl, konuşmasını şu şekilde tamamladı: “Biz şu an Suriye’nin geleceği üzerine düşünüyoruz. Öncelikle kadınların toplumsal sözleşmeyle rollerini oynaması ve bunu evrenselleştirmesi gerekiyor. Ayrıca eşbaşkanlık sisteminin meşru olması ve yasal olarak garanti altına alınması, devrimimizin etkisini bütün Suriye üzerinde gösterecektir. Bizim bu süreçteki çalışma, proje ve mücadelemiz bu yöndedir.”